Δεν ξέρω πώς να γράψω ειλικρινώς τη γνώμη μου για το Tumblr χωρίς να ακούγομαι σαν μέλος της Westboro Baptist Church. Πριν συνεχίσω και εξηγήσω τι εννοώ χρειάζεται εδώ ένα disclaimer. Δεν λέω ότι ολόκληρο το Tumblr είναι…

Περί Ταμπλερικού φεμινισμού και άλλων δαιμονίων

Δεν ξέρω πώς να γράψω ειλικρινώς τη γνώμη μου για το Tumblr χωρίς να ακούγομαι σαν μέλος της Westboro Baptist Church. Πριν συνεχίσω και εξηγήσω τι εννοώ χρειάζεται εδώ ένα disclaimer. Δεν λέω ότι ολόκληρο το Tumblr είναι όπως θα περιγράψω παρακάτω (πώς θα μπορούσε άλλωστε αφού ως τις 30 Νοεμβρίου 2013 είχε 152.2 εκατομμύρια μπλογκ;). Δεν ισχυρίζομαι πως τα φαινόμενα για τα οποία θα μιλήσω είναι κατεξοχήν ταμπλερικά και δεν παρατηρούνται σε άλλα φάσματα του ιντερνετικού κόσμου. Αυτά για τα οποία θα γράψω είναι καθαρά προσωπικές μου παρατηρήσεις από τα πέντε, δέκα, σαράντα εφτά μπλογκ που παρακολουθώ σταθερά.

Γιατί λοιπόν μέλος της Westboro Baptist Church; Αν γενικεύσω, το Τάμπλερ αποτελείται κατά κύριο λόγο από γκέι φεμινίστριες. Γι’ αυτό και, αν διατυπωθεί μια άποψη αντίθετη στο Ταμπλερ, θα είναι ισότιμη με το να εκφράσει την άποψή του ο Μελ Γκίμπσον για το Ολοκαύτωμα: μηδενικής αξίας. Κι όμως, δεν φοράω πιτζαμάκια με την σημαία του αμερικάνικου νότου, οπότε ας τα πάρουμε με τη σειρά.

Η μάστιγα του σάιτ είναι αυτό που αποκαλείται social justice blog, το μπλογκ της κοινωνικής δικαιοσύνης. Πρόκειται για το μπλογκ όπου στα πλαίσια της πολιτικής ορθότητας (political correctness) δεν μπορεί να ειπωθεί τίποτα για να μην προσβληθεί κανείς. Οι δημοσιεύσεις καταδεικνύουν επεισόδια εναντίον γυναικών, μαύρων ή ομοφυλόφιλων (ενίοτε οι ομάδες αυτές συμπίπτουν) με σχόλια που αναμφίβολα τα κατακρίνουν. Τώρα θα με ρωτήσεις, φτωχέ μου αναγνώστη, γιατί αυτό είναι κακό. Η απάντηση είναι πως δεν είναι κακό per se. Το κακό είναι ότι σε πολλές περιστάσεις οι μπλόγκερ της κοινωνικής δικαιοσύνης , (ΜΚΔ από εδώ και μπρος, για να μην λέει και ο αρχισυντάκτης ότι τον κλέβω στις λέξεις) προσπαθούν να δημιουργήσουν ίντριγκα από το πουθενά.

Είμαι ο τελευταίος άνθρωπος που θα απαρνηθεί την ανάγκη για φεμινισμό (για να επικεντρώσω εκεί). Ζούμε σε μια κοινωνία βαθιά σοβινιστική. Αλλά υπάρχει και ένα όριο για το τι μπορείς να προσάψεις στην πατριαρχία. Για παράδειγμα, το ότι μια γυναίκα-θύμα βιασμού κατηγορείται ότι πήγαινε γυρεύοντας, είναι σεξισμός. Το ότι ένας άντρας κοιτάζει στο μετρό κάποια που ενδεχομένως βρίσκει ελκυστική, δεν είναι. Κι όμως το Τάμπλερ φαίνεται να έχει αντίθετη άποψη. Όπως προείπα, χρειαζόμαστε τον φεμινισμό που σε καμία περίπτωση δεν είναι παρωχημένος. Αντίθετα, το να μετατρεπόμαστε σε μίσανδρες ευνουχίστριες δεν είναι η λύση (ευχαριστούμε captain obvious!). Το βρίσκω δύσκολο να αποφύγω τις γενικολογίες, αν δεν το έχεις παρατηρήσει από πρώτο χέρι εσύ ο ίδιος αναγνώστη (ή αναγνώστρια, μην μας πούνε και σεξιστές). Υπάρχει μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα που είναι δύσκολο να αποδοθεί αν δεν σου είναι ήδη οικεία και ίσως κάποια από αυτά που θα πω, σου φαίνονται άστοχα.

Θα αναφέρω ένα ακραίο παράδειγμα απλά και μόνο για τονίσω τη θέση μου. Τον Μάιο κυκλοφόρησε ένα κείμενο στο ίντερνετ με τον τίτλοShould killing female gamers in online games be considered rape? (Δεν μπόρεσα να το βρω στην πρωτότυπη διεύθυνση και εδώ παραθέτω το σάιτ με την πιο ευκρινή εικόνα) από την Πατρίσια Χερνάντεζ. Το κείμενο αγκαλιάστηκε από αρκετούς στο Τάμπλερ. Ενδεχομένως να βρήκε εκεί περισσότερους υποστηρικτές από οπουδήποτε αλλού. Δεν νομίζω να διαφωνήσεις αναγνώστη/ αναγνώστρια ότι μιλάμε για ένα τραβηγμένο από τα μαλλιά «παράδειγμα του πως η πατριαρχία καταπιέζει τις γυναίκες». Η δική μου αίσθηση είναι πως η αρθρογράφος ξεκίνησε προδιατεθειμένη και προσπάθησε να γράψει ένα κείμενο που να χωρέσει αυτήν της την προκατάληψη. Προσπάθησε να δημιουργήσει μια κατάσταση για να υποστηρίξει τη θέση της και όχι να διαμορφώσει γνώμη βάσει ενός υπάρχοντος φαινομένου. Να φτιάξει νέα δεδομένα, πώς το λένε; Ε, στο Τάμπλερ γίνεται συχνά αυτό.

Δυστυχώς, αν διάβασες σχόλια στο λινκ που παρέθεσα, θα διαπίστωσες πόσο κακό είναι αυτό για το κίνημα του φεμινισμού. Σε άλλα σάιτ (βλ. Reddit μεταξύ άλλων) υπήρχαν σχόλια τύπου: «Πήγαινε στην κουζίνα και φτιάξε μου ένα σάντουιτς Πατρίτσια». Άντρες που δεν έχουν κακή πρόθεση αλλά και που δεν έχουν αμφισβητήσει την πατριαρχία, αυτόματα κατατάσσουν τις φεμινίστριες σαν τρελές feminazi χωρίς πραγματικά προβλήματα. Θέλω να αποφύγω να χρησιμοποιήσω την έκφραση «όλοι στο ίδιο τσουβάλι» αλλά δεν μπορώ να βρω άλλη πιο εύστοχη. Ακραία δημοσιεύματα σαν αυτό κάνουν το ευρύ πλήθος (όχι μόνο άντρες δυστυχώς) να θεωρούν τα προβλήματα που τίθενται από τους φεμινιστές εξίσου ανούσια και κενά. Για κάθε άστοχη (κατά την ταπεινή μου γνώμη) δράση των Femen, μια ευκαιρία να δούμε την πραγματική έκταση της ανισότητας στον επαγγελματικό χώρο σβήνει. Πού κολλάει το Τάμπλερ σε αυτά θα με ρωτήσεις. Ένα τμήμα του Τάμπλερ, υποθάλπει και αναπαράγει αυτού του είδους τον φεμινισμό. Ορισμένες φορές τον προωθεί ως πρότυπο και τον διευρύνει με κάθε είδους μέσα, από ποιήματα και κόμικ στριπ ως πλέιλιστ.

Αφού είπα όλα αυτά, πρέπει να εξηγήσω για ακόμη μια φορά πως όσα έγραψα δεν αφορούν όλα τα φεμινιστά μπλογκ και πολύ περισσότερο ολόκληρο το Τάμπλερ. Για να είμαι ειλικρινής το Τάμπλερ ήταν και η πρώτη μου επαφή με τον φεμινισμό. Διαβάζοντας σχόλια και προσωπικές εμπειρίες γυναικών διαπίστωσα πως πράγματα που θεωρούσα ενοχλητικά αλλά φυσιολογικά είναι απαράδεκτα και δεν πρέπει να τα ανέχομαι, πως ο φεμινισμός δεν είναι κάτι που τελείωσε με τις σουφραζέτες. Χάρις στο Τάμπλερ ξεκίνησα να διαβάζω Σιμον Ντε Μποβουάρ και Τζούντιθ Μπάτλερ. Γιατί το Τάμπλερ έχει τη μαγεία να δίνει με εύκολο τρόπο σημαντικά μηνύματα. Πέρα από τους μπλόγκερς που βγάζουν ειδήσεις από το μυαλό τους, υπάρχουν και κείνοι που μιλούν με ποσοστά, με αποτελέσματα ερευνών και με αποδείξεις. Και το κάνουν με απλή γλώσσα και εικόνες. Απλουστεύουν χωρίς να εκλαϊκεύουν. Το Τάμπλερ μπορεί να έχει στοιχεία «δήθεν», αλλά έχει άλλου είδους κουλτούρα από, ας πούμε, το Facebook. Έχει μπλόγκερς που διαβάζουν, ακούν ψαγμένη μουσική ή βλέπουν ταινίες χωρίς τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο.

Ίσως κάπου να αντιφάσκω αλλά αυτό είναι επειδή τα συναισθήματά μου απέναντι στο Τάμπλερ είναι τόσο αμφιλεγόμενα. Αν ξεκινούσα να κάνω μια λίστα για όσα με ενοχλούν σε αυτό, το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» του Προυστ θα έμοιαζε με διαφημιστικό φυλλάδιο σούπερ μάρκετ. Από την άλλη το ότι το έχω bookmarked πριν από το Facebook κάτι δείχνει.