Ένας νάνος, ένας τυφλός μάγος, μια χαρτομάντισσα με τετραπληγία, ένας κουτσός πρώην αστέρας του μπέιζμπολ, ένας νεαρός που δεν μοιάζει να έχει τίποτα το ιδιαίτερο, ένας χαρισματικός προτεστάντης ιεραπόστολος, μια Αμερική στο έλεος της οικονομικής κρίσης λίγο πριν ξεκινήσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Χωρίς να έχει δει κανείς ούτε δευτερόλεπτο από αυτή τη σειρά μπορεί να καταλάβει εύκολα ότι η παρακολούθηση του Carnivàle δεν θα είναι μια συνηθισμένη εμπειρία.
Το Carnivàle έμεινε στον αέρα του HBO για δύο σεζόν (2003-2005) πριν κοπεί λόγω της ακριβής παραγωγής και του δυσανάλογα μικρού αριθμού τηλεθεατών που η σειρά δεν κατάφερε να κρατήσει, παρά τα άκρως εντυπωσιακά νούμερα του πρώτου επεισοδίου. Στη βάση της πλοκής του, το Carnivàle παρουσιάζει τις παράλληλες ιστορίες δύο ομάδων ανθρώπων. Από την μία, ένας προτεστάντης ιερέας και ο κύκλος του και από την άλλη τα μέλη ενός κινούμενου τσίρκου που ταξιδεύει ανά τις Πολιτείες των Η.Π.Α.
Ένα ταξίδι που ξεκίνησε ως αναζήτηση χρημάτων και μετεξελίχθηκε ως αποτέλεσμα της βούλησης μιας λίγο-πολύ αόρατης δύναμης, της φιγούρας του Manager. Η παράλληλη αφήγηση δύο ομάδων που οδηγούνται προς τη σύγκρουση και που, μέχρι τότε, συνδέονται με τον κόσμο των ονείρων και μόνο. Βασική διάκριση πάνω στην οποία χτίζεται η σειρά είναι η σύγκρουση μεταξύ του καλού και του κακού, μια σύγκρουση που δένει βέβαια εκπληκτικά με την εποχή στην οποία λαμβάνει χώρα η πλοκή. Αυτή η σύγκρουση δεν μένει σε ένα επιφανειακό επίπεδο αλλά αντιμετωπίζεται ως μοχλός κίνησης όλης της ανθρώπινης ιστορίας. Θα καταλάβεις αυτή τη διάσταση ήδη από τα πρώτα δευτερόλεπτα της σειράς.
Στις (λίγες) κριτικές που θα βρει κανείς για τη σειρά θα δει μια συγκεκριμένη δομή για την ειδολογική της ταξινόμηση. Το Carnivàle παραδοσιακά μαρκάρεται ως προς το είδος του με τρία tags: drama, mystery, fantasy. Το imdb ακολουθεί και αυτό με τη σειρά του αυτή την ταξινόμηση. Στο μυαλό μου, από την στιγμή που μπήκα σιγά-σιγά στο κλίμα και στην ατμόσφαιρα της σειράς είχε μπει και βάραγε καμπανάκια η ταξινόμηση της σειράς στο είδος του μαγικού ρεαλισμού. Πράγματι, αν πάρει κανείς τις συμβάσεις και τις κανονικότητες του μαγικού ρεαλισμού, θα καταλάβει ότι η πλοκή του Carnivàle θα μπορούσε άνετα να παραχωθεί στα στεγανά αυτού του λογοτεχνικού κατά βάση είδους.
Ωστόσο, υπάρχει λόγος που ο μαγικός ρεαλισμός απαντά κατά βάση στην λογοτεχνία. Η προσπάθεια οπτικοποίησης μιας πλοκής που θυμίζει μαγικό ρεαλισμό θέλει σκηνοθετική (και όχι μόνο) μαεστρία, ώστε να κρατηθεί στα ούτως ή άλλως θολά πλαίσια του είδους. Το εγχείρημα γίνεται ακόμη πιο δύσκολο όταν μιλάμε για μια τηλεοπτική σειρά. Ο δημιουργός του Carnivale, ο Daniel Knauf πολλές φορές χάνει αυτό το στοίχημα. Δεν είναι καθόλου σπάνιο η σειρά να ξεφεύγει από την αισθητικοποίηση του μεταφυσικού, μπαίνοντας στα χωράφια του horror, παρότι είναι προφανές ότι οι δημιουργοί δεν έχουν καμία τέτοια επιδίωξη. Το μεν πνεύμα πρόθυμον, η δε εικόνα ασθενής. Αυτή η συχνή απώλεια του μυστικισμού της ατμόσφαιρας μετά από σκηνές που θα σε κάνουν περισσότερο να τρομάξεις παρά να χωθείς μέσα στο Παράλογο είναι ίσως το βασικό μειονέκτημα του Carnivàle.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, παρά την -φαινομενική και όχι μόνο- τεράστια πρωτοτυπία, ο τρόπος που στήθηκε η σειρά δεν βγαίνει έξω από τις συμβάσεις της αμερικανικής τηλεόρασης. Έτσι, παρά την πολύ αργή εξέλιξη της πλοκής και την μη αποκλειστική επικέντρωση στη δημιουργία σασπένς στον θεατή, υπάρχει η παραδοσιακή δομή της παρουσίασης της αφήγησης με κλιμάκωση που ξεκινάει από τα κάτω (στην αρχή της σεζόν) και κορυφώνεται στο τέλος των δύο σεζόν.
Η σκηνοθεσία είναι ιδιαίτερα προσεγμένη αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να την χαρακτηρίσει κανείς άψογη. Ο κόσμος των ονείρων δίνεται αριστοτεχνικά μέσα από πρωτοπρόσωπες οπτικές και τρεμάμενες λήψεις. Ο κόσμος των οραμάτων δίνεται θεατρικά, με τρόπο που θυμίζει το «Πνεύμα των Χριστουγέννων» και μάλλον καθόλου αριστοτεχνικά. Αυτό το παράδειγμα το αναφέρω ως ένα χαρακτηριστικό όλης της σειράς: μια αριστουργηματική στιγμή μπορεί ακολουθείται μια στιγμή που παίζει με τα όρια του ανεκτού. Αυτή η μείξη πολύ θετικών και πολύ αρνητικών στοιχείων μπορεί να εξηγηθεί και από την φιγούρα του ίδιου του δημιουργού, του παγκοσμίως αγνώστου Knauff. Ο τύπος ήταν ένας ασφαλιστής που μικρός λάτρευε το τσίρκο, κάποια στιγμή βαρέθηκε τη δουλεία του και αποφάσισε να ασχοληθεί με την τηλεόραση έχοντας στο μυαλό του την ιδέα του Carnivàle. Αυτό σημαίνει ότι ο τύπος είναι αναμφισβήτητα γαμάτος(!) αλλά δεν είναι και αυτό που λέμε επαγγελματίας στο στήσιμο μιας ολόκληρης σειράς. Σε όλη τη διάρκεια του Carnivàle θα βρεις εκπληκτικές ιδέες που είτε πραγματώνονται εξίσου εκπληκτικά ως εμπνεύσεις είτε αποτυγχάνουν παταγωδώς. (Εκτός και αν είναι επίτηδες έτσι φτιαγμένο για να ενισχύσει το μοτίβο καλού-κακού αλλά αυτό είναι κάτι που θα ισχυριζόταν μόνο ο Maevius Παχατουρίδης, οπότε ας συνεχίσουμε)
Να το δεις το Carnivale; Μπορεί το κόψιμο να σε ξενερώσει πολύ, αλλά εντάξει δεν είναι σειρά που την βλέπεις για να μάθεις το τι έγινε στο τέλος. Ούτως ή άλλως, εξαρχής προοριζόταν για 6 σεζόν των 3 κύκλων. Το 24ο και τελευταίο επεισόδιο της σειράς εμπεριέχει το τέλος του πρώτου κύκλου (ανακούφιση) και την αρχή του δεύτερου (ξενέρωμα). Πρέπει, όμως, να το δεις. Να το δεις γιατί το τελικό πρόσημο, παρά τις χτυπητές αδυναμίες, είναι πάρα πολύ θετικό αλλά και γιατί πρόκειται για μια τελείως πρωτότυπη ιδέα. Α! παίζει και ο νάνος από τα όνειρα που έχτιζε ο Lynch στο Twin Peaks, ο δεύτερος πιο συμπαθητικός άνθρωπος του κόσμου μετά τον David Attenborough.
Social Links: