Το παρακάτω κείμενο εκφωνήθηκε στην εκδήλωση «ΤΙΝΑ κάνουμε; Λόγοι και αντίλογοι στην μΜ εποχή», που διοργάνωσαν τα Ενθέματα της Αυγής στις 8 Οκτωβρίου στον κήπο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων. Στο πλαίσιο της πολύτιμης αυτής συζήτησης, κλήθηκα να σχολιάσω ως ένας εκ των αρχισυντακτών του ΣΚΡΑ-punk, και εφόσον το περιεχόμενο του κειμένου σχετίζεται κατεξοχήν με όσα προσπαθούμε να κάνουμε σε αυτο το περιοδικό, το δημοσιεύω εδώ. Υπάρχουν ευτυχώς δείγματα πως υπάρχει πλέον κάποιο ενδιαφέρον για το άνοιγμα του διαλόγου περί ποπ κουλτούρας και Αριστεράς και στην Ελλάδα. Ακολουθεί το κείμενο.
Θα μου επιτρέψετε να σταθώ στο σχόλιό μου σε ένα σημείο της τελευταίας ερώτησης που τέθηκε: «Ποιες δράσεις μπορούν να κινητοποιούν και εκτός του στενά πολιτικού;» Μετά από τις ραγδαίες ανακατατάξεις των τελευταίων δεκαετίων μπορούμε να ορίζουμε πλέον το «πολιτικό» με τον ίδιο τρόπο;
Από τις πολύ γόνιμες απαντήσεις των εισηγητών, απουσιάζει σχεδόν εντελώς η ξεχωριστή αναφορά στους νέους ως ιδιαίτερο πολιτικό σώμα. Αυτό έχει σημασία κυρίως επειδή τα άτομα στη δική μου πάνω κάτω ηλικία σκέφτονται την πολιτική και πράττουν σχετικά με αυτήν κυρίως υπό το πρίσμα του virality –δηλαδή του μοντέλου μέσω του οποίου διαδίδονται τα πράγματα online. Αυτό δεν είναι μομφή, ούτε υπονοώ πως οι συνομήλικοί μου «τα κάνουν όλα πίσω από μια οθόνη», όπως θέλει συχνά η σχετική αφήγηση. Χωρίς να αποκλείεται και η διευκόλυνση της πολιτικής και μη αδράνειας από την ψηφιακή επανάσταση, νομίζω ότι στη δική μας κουβέντα έχει σημασία το virality ως πολιτικό εργαλείο.
Σε μια συγκυρία όπως η σημερινή, η Αριστερά –κυβερνώσα και μη– θα ευνοούνταν πολλαπλά αν χρησιμοποιούσε όχι απλώς τις δυνατότητες της τεχνολογίας, αλλά το ψηφιακό ως τρόπο αντίληψης και παραγωγής πολιτικής. Τα προεκλογικά σποτάκια της ΛΑΕ, λ.χ., προσπάθησαν να πορευθούν σε αυτόν τον δρόμο, αλλά κατά τη γνώμη μου απέτυχαν, προσπαθώντας να κάνουν τα ίδια τα στελέχη του κόμματος memes (επαναλαμβανόμενα αστεία που βασίζονται σε εικόνες με λεζάντες) και μένοντας σε μια εργαλειακή χρήση του ψηφιακού. Εξακολουθεί να υπάρχει σε μεγάλο τμήμα της Αριστεράς η αντίληψη πως το ίντερνετ περιέχει μόνο χαζά αστειάκια. Εκτός από αυτά, περιέχει και χώρους όπου αναπτύσσονται ιδέες, συλλογικότητες και νέοι τρόποι να διαχειριστεί η Αριστερά τις νέες καταστάσεις. Στη χώρα μας υπάρχουν ορισμένα πολύ γόνιμα τέτοια σημεία, κυρίως στα social media, που είναι το πολιτικό εργαστήρι της εποχής. Στο πλαίσιο όσων ακούστηκαν προηγουμένως για νέες πρωτοβουλίες think tanks και πολιτικών συλλογικοτήτων, το virality ως πολιτικό εργαλείο μπορεί αφενός να μεγεθύνει τις δυνατότητες και την απήχηση αριστερών πρωτοβουλιών, αφετέρου να φέρει νέα πρότυπα δράσης, όπως η κίνηση του #thisisacoup που αναφέρθηκε προηγουμένως.
Ο τρόπος για να γίνει αυτό δεν είναι αυτονόητος, και δεν έχει εξερευνηθεί ακόμη αρκετά. Ταυτόχρονα είναι σημαντικό να επισημανθεί πως όπως κάθε πολιτικό εργαλείο, έτσι και το virality είναι συχνά όχημα συντηρητικών, ρατσιστικών, σεξιστικών και ομοφοβικών αντιλήψεων. Το ίντερνετ δεν είναι σε καμία περίπτωση εγγενώς προοδευτικό. Κατανοώντας όμως τη λογική του και των νέων ανθρώπων που το χρησιμοποιούν ως βασικό μέσο αντίληψης, η Αριστερά μπορεί να εμπλουτίσει το οπλοστάσιό της πλάι στα ήδη υπάρχοντα μέσα. Δεν είναι το ζήτημα λοιπόν να επεκταθεί η Αριστερά σε ένα ακόμη μέσο, έξω από το «στενά πολιτικό»∙ είναι να ενθυλακώσει το ψηφιακό ως ένα ακόμη πολιτικό. Οι ψηφιακοί χώροι πολιτικών ζυμώσεων έχουν με την αμεσότητα και τη δημοκρατικότητά τους την ικανότητα να πλήξουν την ΤΙΝΑ και να επηρεάσουν τη διαμορφούμενη πολιτική αντίληψη στρωμάτων που γαλουχούνται ως χειριστές πληροφορίας που συχνά δεν ξέρουν πώς να αξιοποιήσουν. Ο νέος ριζοσπαστικός λόγος απέναντι στο κυρίαρχο παράδειγμα έχει τη δυνατότητα να διαμορφωθεί και να διαχυθεί μέσα από νέα κανάλια που ο αντίπαλος ήδη αξιοποιεί κατά κόρον. Η Αριστερά μπορεί και οφείλει να επεκταθεί και προς τα κει, για να αξιοποιήσει το κατεξοχήν λαϊκό μέσο του 21ου αιώνα.
Social Links: