Γιάννης Ποταμιάνος #rudy
Here I am, not quite dying
my body left to rot in a hollow tree
its branches throwing shadows
on the gallows for me
and the next day
and the next, and another day
(The Next Day, 2013)
Είναι εντυπωσιακή η ένταση με την οποία έχουν κατακλύσει οι αναφορές στον David Bowie το δημόσιο διάλογο. Μόλις λίγες ώρες μετά το θάνατό του και έχουν γραφτεί και ειπωθεί σχεδόν όλα. Εκδηλώσεις λατρείας, πένθους, αγάπης, σε ειλικρινές υπόβαθρο ή μη, δεν έχει σημασία. Όλοι έχουν μια μελωδία και ένα στίχο να ποστάρουν, να επιδείξουν, να μοιραστούν, και αυτό είναι όμορφο. Δυσκολεύομαι να βρω νόημα στη δημιουργία ενός ακόμη μακροσκελούς άρθρου, στο οποίο θα συγκεντρώνονται οι μεγάλες στιγμές του καλλιτέχνη, ο βαθμός που επηρέασε την ποπ κουλτούρα, οι σημαντικότεροι δίσκοι.
Ο David Bowie έγραψε σπουδαία μουσική. Το ξεχνάμε, καθώς γίνεται λόγος για τις περσόνες που εφηύρε, το πόσο μπροστά από την εποχή του ήταν, την αμφιλεγόμενη σεξουαλικότητα του και δε γίνεται να μη διακρίνει κανείς την προσπάθεια ποιητικής έκφρασης σε ό,τι αναφέρεται στον Bowie πλέον, λες και προσπαθούμε να κλέψουμε λίγη από την ιδιαιτερότητα του, από την αστρόσκονη του Ziggy, προσποιούμενοι ότι έφυγε για ένα ακόμη ταξίδι ανάμεσα σε αστέρια και γαλαξίες. Η αλήθεια είναι ότι ο Bowie ακολούθησε τη μάταιη, ανθρώπινη υπόσταση του, μην έχοντας πλέον επιλογές, ανήμπορος να μεταμορφωθεί σε κάποια από τις περσόνες του και να τη χρησιμοποιήσει ως μέσο διαφυγής. Η διάγνωση (καρκίνος του ήπατος), το αναπόφευκτο -ο θάνατος- δεν το έκανε θέμα. Καμία αναφορά, καμία ανακοίνωση. Ας φύγουμε με στυλ, αποδεικνύοντας ότι δεν μπορεί να νικηθεί ο θάνατος, αλλά μπορεί να ηττηθεί ο φόβος που προκαλεί η ιδέα αυτού. Το διάστημα που απομένει μέχρι τότε, ας γεμίσει με τη δημιουργία ενός δίσκου, ξορκίζοντας φόβους, αφήνοντας πίσω κάτι αντιπροσωπευτικό, μουσικά ιδιοφυές.
Αναπόφευκτοι οι συνειρμοί σχετικά με τις ομοιότητες της διαχείρισης του επικείμενου θανάτου από Bowie και Mercury, συνειρμοί που έχουν ως αφετηρία φυσικά το Under Pressure (το οποίο και κλείνει με τρόπο συγκλονιστικό, cause love’s such an old-fashioned word, and love dares you to care for, the people on the edge of the night, and love dares you to change our way, of caring about ourselves, this is our last dance). Ο Freddie Mercury, γνωρίζοντας ότι λιγοστεύει ο χρόνος κατά τον οποίο θα είναι ο κορυφαίος εν ζωή frontman, ζητάει από τα υπόλοιπα μέλη να του γράφουν και να του δίνουν υλικό να ηχογραφεί. Μέχρι την τελευταία στιγμή, μην καταφέρνοντας να ολοκληρώσει το Mother Love. Σε ένα κατάμεστο Wembley, προς τιμήν του Freddie, ο Bowie επιλέγει να προσευχηθεί γονατιστός, τιμώντας με αυτό τον τρόπο το φίλο του.
Ίσως η πιο αξιοσημείωτη πλευρά του ταλέντου του να σχετίζεται με την ικανότητά του να ελίσσεται από το λεπτεπίλεπτο στο γκροτέσκο, οι αναφορές σε Dylan, Νietzsche, Orwell, μα κυρίως το «επικίνδυνο» μουσικό του πέρασμα από το folk rock σε progressive, glam και soul μέσα σε 6 χρόνια και 8 δίσκους, το οποίο είχε ως κατάληξη τη θρυλική τριλογία του Βερολίνου (λίγο πριν, ως Thin White Duke, στο Station to Station το ‘76, έχει βουτηχτεί για τα καλά στις καταχρήσεις, φτάνοντας σε αδιέξοδο). Εκεί ο Bowie μοιράζεται ένα διαμέρισμα με τον Iggy Pop, προσπαθεί να ξεπεράσει τον εθισμό του στην κοκαΐνη και να σώσει την καριέρα του. Έχοντας μαζί του τον Brian Eno και τον Tony Visconti, θα οδηγηθεί σε άγνωστα μέχρι τότε σημεία της μουσικής του εξερεύνησης, πειραματιζόμενος, οδηγώντας τελικά τη δημιουργία σε experimental, ambient αποτελέσματα, αναγκάζοντας αρκετούς να παραδεχτούν εκ των υστέρων ότι αν κυκλοφορούσε η συγκεκριμένη δουλειά 20 χρόνια μετά, θα ήταν ξεκάθαρα post rock. Και οι μεταλλάξεις συνεχίζονται, το πέρασμα γίνεται με χαρακτηριστική άνεση πλέον σε new wave, disco rock, post punk και επιστροφή στις ρίζες με τους δύο Tin Machine δίσκους.
Αντιμέτωπος ξανά με μία γνώριμη κατάσταση, βρισκόμενος σε ακόμη ένα τέλμα, καταφέρνει να βουτήξει σε μία ιδιαίτερη, προσωπική πηγή έμπνευσης. Ξεκινάει τους πειραματισμούς με ηλεκτρονικούς ήχους, για να καταλήξει στα τέλη της δεκαετίας του ’90, σε ένα ακόμη μεταίχμιο, προσπαθώντας να επανακτήσει την έμπνευση και τη διάθεσή του, κάτι που γίνεται αντιληπτό και από τη φωτογραφία στο εξώφυλλο του “Hours…”, όπου ο Bowie κρατάει τον εξουθενωμένο, ίσως εγκλωβισμένο εαυτό του από τα 90’s – πλέον είχε έρθει η ώρα για τη νέα χιλιετία.
Το “Heathen” είναι ένας εκ των πιο παραγνωρισμένων και υποτιμημένων δίσκων της δισκογραφίας του. Η επιστροφή του Tony Visconti στην παραγωγή, οι δύο εξαιρετικές διασκευές σε Pixies και Neil Young και η συμμετοχή αρκετών guest (Dave Grohl, Pete Townshend, Jordan Rudess), θα μπορούσαν να είναι τα τρία σημεία που χαρακτηρίζουν το συγκεκριμένο album. Όχι. Τα παραπάνω επισκιάζει η θεματολογία του, το ύφος, που αποτέλεσε βάλσαμο και καταφύγιο όσων υπέφεραν από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Μόνο που τα κομμάτια του δίσκου γράφτηκαν πριν από το τρομοκρατικό χτύπημα στους Πύργους.
Δίπλα στη μεταφυσική, σκοτεινή πλευρά, ο Bowie θα τοποθετήσει ένα χρόνο αργότερα (2003) το φωτεινό, ρεαλιστικό κομμάτι του, με το δίσκο “Reality”, η περιοδεία του οποίου διακόπηκε λόγω θεμάτων υγείας, καρδιακό επεισόδιο, ένα από τα έξι των τελευταίων ετών. Έχοντας ως τελευταίο δείγμα το εξαιρετικό live album/dvd “A Reality Tour”, το οποίο και επιβάλλεται να απολαύσει κάποιος, καθώς βλέπουμε μία εξαιρετική μπάντα (με την Gail Ann Dorsey να ξεχωρίζει σε μπάσο και φωνητικά) να συνοδεύει τον Bowie, σε ένα αντιπροσωπευτικό του εύρους της δισκογραφίας του set list, ουσιαστικά επόμενο στάδιο είναι η απόσυρση.
8 Ιανουαρίου 2013, την ημέρα των γενεθλίων του, ανακοινώνει ότι θα κυκλοφορήσει νέο δίσκο τον προσεχή Μάρτιο, έχοντας κρατήσει μυστικές τις ηχογραφήσεις, αλλάζοντας studio συνεχώς και βάζοντας τους συνεργάτες του να υπογράψουν συμφωνητικά εχεμύθειας. “The Next Day” και η φωτογραφία από το εξώφυλλο του “Heroes” μόνο τυχαία δεν είναι, καθώς ο δίσκος αποκαλύπτει τη διάθεση του Bowie να επιστρέψει σε όσα είχε αφήσει από τα early 70’s. Κοινό και κριτικοί υποκλίνονται σε ένα από τα σπουδαιότερα comeback της μουσικής ιστορίας.
20 Νοεμβρίου 2015, κυκλοφορεί το ομώνυμο κομμάτι του επερχόμενου δίσκου, με ημερομηνία κυκλοφορίας την 8η Ιαουναρίου. Στα 69α γενέθλια του.
★
Ως ακροατές, δε χρειαζόμαστε μόνο καλή μουσική (όπως την ορίζει ο καθένας), αλλά και σημαντικούς δημιουργούς. Προσωπικότητες larger than life, απόμακρες, τσόγλανους ή όχι, να βρίσκονται μονίμως πάνω στη σκηνή, ψηλότερα, με τους προβολείς καρφωμένους πάνω τους, και όταν αποχωρούν πίσω στο σκοτάδι, να μην είναι προσβάσιμοι, να μη μας ενδιαφέρει αν είναι προσβάσιμοι. Μόνο να καταφέρνουν να δαμάζουν με τη μουσική τους πάθη, φοβίες, ανησυχίες. Και την ομορφιά.
Το τελευταίο διάστημα της ζωής του, αποφάσισε να το γεμίσει με την τέχνη του, ανήμπορος να αποφύγει το μοιραίο, ισορροπώντας ανάμεσα στις περσόνες του, αφέθηκε με στυλ στο θάνατο, έχοντας υποτάξει πλήρως το σκοτεινότερο φόβο του.
(Σ’ένα folder κάπου βρίσκεται το Blackstar, αλλά θα μείνει στη θέση του, καθώς με την πρώτη ευκαιρία θα αποκτηθεί ο δίσκος, χαρίζοντάς του τη σωστή πρώτη ακρόαση, όπως του αξίζει, όπως του οφείλω.)
Far above the world, planet earth is blue, and there’s nothing I can do
Social Links: