Στις αρχές του 2000, η δημοσιογραφική ομάδα «Spotlight» της Boston Globe διερευνά τις υποθέσεις παιδικής κακοποίησης από Καθολικούς ιερείς παρ’ όλα τα εμπόδια που συναντά από την τοπική κοινωνία και τη συγκάλυψη της Καθολικής Αρχιεπισκοπής.
Παρακολουθώντας το Spotlight, είχα στο μυαλό μου το αριστούργημα του Άλαν Πάκουλα: Όλοι οι Άνθρωποι του Προέδρου. Η δημοσιογραφική έρευνα για το σκάνδαλο Watergate, δοσμένη ως αστυνομικό θρίλερ από τον Πάκουλα, αποτελεί το σημείο αναφοράς για ταινίες με κεντρικό πυρήνα τα επαγγελματικά και ηθικά όρια της δημοσιογραφίας. Το Spotlight δεν ακολουθεί τις νόρμες του αστυνομικού θρίλερ, αλλά πατάει αποκλειστικά πάνω στο –βραβευμένο με Όσκαρ πια– σενάριό του και στη δύναμη της ιστορίας του για να οδηγήσει τον θεατή μέσα από την αποκάλυψη μιας ανείπωτης πράξης στην τιμωρία της.
Ο Τοm McCarthy επιλέγει μια πιο επίπεδη καλλιτεχνική αισθητική για τις εικόνες και την παλέτα των χρωμάτων του και δίνει βάρος στην ουσία. Από την αρχή γνωρίζουμε την ενοχή της Καθολικής Εκκλησίας, αλλά κανείς δεν τολμά να την εκθέσει. Η τοπική κοινωνία βολεύεται πίσω από μια ένοχη σιωπή για τις κατηγορίες παιδικής κακοποίησης από καθολικούς ιερωμένους ενώ η Καθολική Αρχιεπισκοπή φροντίζει να συγκαλύπτει το σκάνδαλο σε συνεργασία με θεσμούς και φορείς της Βοστώνης. Όσο προχωρά η πλοκή και αποκαλύπτεται το εύρος και ο αριθμός των κακοποιήσεων, τόσο γίνεται φανερή η διαπλοκή των θεσμών για την αποσιώπηση των καταγγελιών. Ακόμα και η επίθεση στους Δίδυμους Πύργους συνιστά εμπόδιο στην δημοσιογραφική έρευνα, αφού όλοι ασχολούνται μ’ αυτό και κανείς δεν θέλει να διαβάσει κάτι άλλο. Ένα έμμεσο σχόλιο πάνω στην φρενίτιδα της παροδικής δημοσιότητας και πάνω στο πώς μπορεί να θάψει άλλα εξίσου σοβαρά θέματα.
Αυτό το πυκνό δίχτυ σιωπής και ατιμωρησίας τυλίγει τη δημοσιογραφική ομάδα η οποία προσπαθεί να αντισταθεί στους υπαινιχτικούς εκβιασμούς της εκκλησιαστικής εξουσίας κάνοντας αληθινή έρευνα. Για να μην θεωρηθεί η έρευνα ως σταυροφορία εναντίον της θρησκευτικής πίστης, ο McCarthy παρουσιάζει τα μέλη της δημοσιογραφικής ομάδας από μερικώς θρησκευόμενα έως «ηρέμα άθεους». Επίσης, η τοποθέτηση στην εφημερίδα του νεοφερμένου διευθυντή από το Λος Άντζελες, ο οποίος προχωρά την έρευνα, καταδεικνύει το εύρος της διαπλοκής και της συγκάλυψης. Άλλωστε, η προτίμηση σε μια ομάδα ηθοποιών χωρίς βασικό πρωταγωνιστή ενισχύει την έννοια της ερευνητικής δημοσιογραφίας ως παράγοντα αντίστασης απέναντι στην ατιμωρησία και τονίζει την σπουδαιότητα της βραβευμένης με Πούλιτζερ δημοσιογραφικής έρευνας. Αφηνόμαστε έτσι στην παρακολούθηση της πορείας μιας δημοσιογραφικής ομάδας με επαγγελματικό ήθος προς την αλήθεια με ρεαλισμό και πειστικότητα. Ξεχωρίζει ο Μάρκ Ράφαλο για την φυσικότητα, το πάθος και την ένταση της ερμηνείας του που άδικα έχασε το Όσκαρ β’ Ανδρικού Ρόλου.
Αν και δεν ήταν η πρώτη μου επιλογή για το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, η βράβευσή της ήταν ένα μήνυμα για ένα επάγγελμα που έχει διαβρωθεί και δείχνει στην κατεύθυνση του πώς θα έπρεπε να είναι. Γιατί οι απεχθέστερες πράξεις πρέπει να τιμωρούνται. Όποιο κι αν είναι το τίμημα.
Social Links: