Να δηλώσω από την αρχή την ενστικτώδη καχυποψία μου και το μειδίαμά, μου μπροστά στη συγκρότηση μιας διαδήλωσης, η οποία επικοινωνήθηκε επί έναν μήνα σχεδόν, ως ακομμάτιστη. Την ίδια στιγμή,…

Οι προσωποκεντρικοί όροι της κριτικής στη συγκέντρωση των ”Παραιτηθείτε”

Να δηλώσω από την αρχή την ενστικτώδη καχυποψία μου και το μειδίαμά, μου μπροστά στη συγκρότηση μιας διαδήλωσης, η οποία επικοινωνήθηκε επί έναν μήνα σχεδόν, ως ακομμάτιστη. Την ίδια στιγμή, όμως, έβλεπα να υποστηρίζεται από άτομα συγκεκριμένων τοποθετήσεων του περιβάλλοντός μου.

Ωστόσο, ακριβώς αυτή η προσωποκεντρική θέαση είναι η ίδια η πηγή του προβλήματος. Την ανησυχία μου ήρθε να ενισχύσει η δήλωση μιας παρευρισκόμενης στη διαδήλωση για την επιμονή να φωτογραφηθούν οι συγκεντρωμένοι πολίτες. Αυτή η μανιώδης αποτύπωση διά της κάμερας θα προσέφερε ίσως ικανά δείγματα περιπτώσεων, ώστε να ναρκοθετηθεί ο ίδιος ο αντιπολιτευτικός λόγος.

Πράγματι, οι φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν σε δημοσιογραφικά sites και στα social media, εν πολλοίς, έφτιαξαν αξιογέλαστες εικόνες ανθρώπων. Το προβληματικό είναι πως μια εικόνα δε μπορεί να είναι ποτέ αξιογέλαστη. Μια πολιτική στάση, ναι, μπορεί να είναι. Μια «θείτσα», όμως ή ένας νέος με φλοράλ πουκάμισο, δεν έχουν κάτι το εγγενώς γελοίο.

 

ÓõãêÝíôñùóç ôïõ «Ðáñáéôçèåßôå» óôï Óýíôáãìá, ÔåôÜñôç 15 Éïõíßïõ 2016. (EUROKINISSI/ÓÔÅËÉÏÓ ÓÔÅÖÁÍÏÕ)

Ας αρχίσουμε με την εμμονή στις «θείτσες» και στην μεγαλύτερη ηλικία των διαδηλωτών. Πράγματι, η ανθρωπογεωγραφία του πλήθους έδειχνε με μια πρώτη εικόνα ότι υπερεκπροσωπούνται τα άτομα άνω των πενήντα ετών. Όταν, όμως, αυτό γίνεται όρος κριτικής είναι αρκετά προβληματικό. Σε όλες τις διαδηλώσεις που έχω βρεθεί (από μπλοκ του ΜΛ-ΚΚΕ, έως αγανακτισμένους, από Pride μέχρι εορτασμούς της πρωτομαγιάς) υπάρχουν άνθρωποι μεγάλοι και οικογένειες. Αυτό από μόνο του δεν έχει να πει τίποτα φυσικά.

Προσφιλείς και πολυμοιρασμένες αποδείχτηκαν και οι φωτογραφίες μερικών που κρατούσαν θρησκευτικά σύμβολα και μιλούσαν για «χούντες» και άλλα γραφικά. Πάλι, όμως, είναι κάτι πολύ συνηθισμένο: στις πορείες θα παρεισφρήσουν κάποιοι τέτοιοι, γιατί είναι η μοναδική ευκαιρία να αποκτήσουν ένα πιο μαζικό ακροατήριο και να επιτελέσουν το θέαμά τους. Ούτε, αυτό, λοιπόν συνιστά σοβαρό όρο κριτικής.

Ας μην ξεχνούμε, άλλωστε, πως ο φωτογραφικός φακός είναι καταστατικά μεροληπτικός. Κάνει επιλογές και αναδεικνύει το σπάνιο και το μοναδικό.

Ο νεαρός άντρας με το λουλουδάτο πουκάμισο και το παντελονάκι με βασάνισε πολύ. Δεν ξέρω αν ήταν το επιτηδευμένο ντύσιμο που είναι μια εμπρόθετη στρατηγική παρουσίασης του εαυτού, ή το ντύσιμο της τελευταίας στιγμής του τύπου «πήρα ό,τι βρήκα μπροστά μου». Ο γράφων συνήθως βγαίνει έξω με ότι έχει ξεμείνει καθαρό ή απόρθητο από τις τρίχες της γάτας του και δηλώνει τον τρόμο του να του ασκηθεί πολιτική κριτική βάσει των ενδυμάτων του.

Τέλος πάντων, κατανοώ την ανάγκη να γελάσουμε και στο ΣΚΡΑ-punk γίνεται σοβαρή δουλειά για την απενοχοποίηση του γέλιου, αλλά επειδή εγώ είμαι ο γνωστός ξενέρωτος της παρέας, θέλω να μας καλέσω να ξανασκεφτούμε τι είδους πολιτική συζήτηση θέλουμε να κάνουμε, ειδικά σήμερα, που το να πιαστείς τρέσα με τρέσα με τη διπλανή σου, είναι πιο εύκολο από ποτέ.