Ομολογώ ότι δεν με αιφνιδίασε η εκλογή του Trump. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι στις αμερικανικές εκλογές είναι πάντοτε είτε ο ένας είτε ο άλλος, κάτι που μειώνει αισθητά…

Οι εκλογές στις ΗΠΑ και η κρίση εμπιστοσύνης στην παραδοσιακή πολιτική

Ομολογώ ότι δεν με αιφνιδίασε η εκλογή του Trump. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι στις αμερικανικές εκλογές είναι πάντοτε είτε ο ένας είτε ο άλλος, κάτι που μειώνει αισθητά κάθε πιθανότητα αιφνιδιασμού. Είναι πολύ περισσότερο το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε δει κάθε σχηματισμένη βεβαιότητα που είχαμε για την πολιτική –τόσο αναφορικά με τον τρόπο που ασκείται, όσο και για τα εργαλεία ερμηνείας της– να ανατρέπεται. Από την άλλη, πάντοτε τέτοιου είδους γεγονότα κουβαλούν ένα ειδικό βάρος θλίψης και ανησυχίας που υπερβαίνουν κατά πολύ κάθε συναίσθημα στιγμιαίου αιφνιδιασμού.

14947643_1929952083899102_2711727834103436635_n

Ένα βασικό ερώτημα που έρχεται μετά το πρώτο σοκ, είναι το: «πώς φτάσαμε ως εδώ;». Πώς μια πολυπολιτισμική χώρα, η οποία πριν από οκτώ χρόνια έφτασε να εκλέξει τον πρώτο μαύρο Πρόεδρο, σήμερα αποφασίζει να εκλέξει τον ακροδεξιό Trump. Πολλά συνέβησαν μέσα σε αυτά τα οκτώ χρόνια. Ας μείνουμε όμως σε κάποια βασικά. Αναφέρομαι στην οικονομική κρίση, η οποία άφησε ένα αποτύπωμα σαφέστατα βαρύτερο από ό,τι υπολογίστηκε δημιουργώντας νέα και διευρύνοντας τα ήδη, υπάρχοντα χάσματα μεταξύ των κοινωνικών ομάδων. Η ευημερία των αριθμών για πρώτη φορά δεν ήταν ταυτόσημη με την ευημερία των ανθρώπων, κάτι που επιβεβαιώνεται και από την ευρωπαϊκή περίπτωση. Έτσι η κρίση, η διάδοση των νέων τεχνολογιών και η μη προσαρμογή σε αυτές, η απώλεια της εμπιστοσύνης στην «παραδοσιακή πολιτική», αλλά και ένας κόσμος που αλλάζει δομικά πολύ ταχύτερα από όσο φανταζόμαστε, καλλιέργησαν την ανάγκη αναμόρφωσης του τρόπου με τον οποίον ασκούνταν η πολιτική. Σε μια τέτοιου είδους δυστοπία, ακροδεξιές προτάσεις που παίζουν το χαρτί της αντισυστημικότητας, όπως αυτή του Trump, φαντάζουν αρκετά ελκυστικές. Ακόμα και αν έρχονται μαζί με συρρίκνωση ή και εξάλειψη του όποιου κράτους πρόνοιας και δικαίου, ακόμα και αν έρχονται από τους πλέον ωφελημένους από τις ανισότητες που το ίδιο το οικονομικό σύστημα παράγει.

 

15036382_1929268987300745_1225020190205516400_n

 

Τι σηματοδοτεί όμως η εκλογή του Trump στην Προεδρία της Αμερικής; Ίσως η πιο περιγραφική λέξη θα ήταν το «πισωγύρισμα». Ένα πισωγύρισμα το οποίο υπερβαίνει κατά πολύ τις συνέπειες που εγγράφονται σε αυτό που ονομάζουμε οικονομία. Το μεγαλύτερο πρόβλημα εδώ έγκειται στο γεγονός ότι ο ρατσισμός, ο οποίος σαφώς προϋπήρχε στην αμερικανική κοινωνία, μέσω της εκλογής Trump «αποκτά» πλέον και θεσμική υπόσταση. Έτσι, βλέπουμε να νομιμοποιούνται μια σειρά από πρακτικές, είτε σε ένα πλαίσιο ρητορικής είτε έμπρακτα, οι οποίες έως και σήμερα θεωρούνταν περιθωριακές, κατακριτέες και κινούμενες εκτός ενός δημοκρατικού πλαισίου. Έτσι έχουμε την εδραίωση του ρατσισμού, του σεξισμού,  του μισογυνισμού, την ισλαμοφοβία, την ομοφοβία και γενικά την καθεστωτική αποστροφή σε οτιδήποτε ξεφεύγει από τα αυστηρά πρότυπα του Αμερικανού –στρέιτ– λευκού- άνδρα. Ένα αμερικανικό έθνος, με λίγα λόγια, που απομακρύνεται βίαια από την πολυπολιτισμικότητα και την πολυσυλλεκτικότητα που αποτελούσαν συστατικά του στοιχεία.

 

14947907_1928913227336321_7834080064094534619_n

 

Τι μπορεί να γίνει; Σίγουρα όχι αυτό που εμφανίστηκε ως πιθανή λύση από τον Independent και αναπαρήχθη –προφανώς από την κορωνίδα του εγχώριου λάιτ τύπου, τη Lifo. Αναφέρομαι στη μη εκλογή του Trump, μέσω της μη ψήφισής του από τους 270 εκλέκτορες που απαιτούνται σύμφωνα με το αμερικανικό εκλογικό σύστημα. Η παραπάνω πρακτική όχι μόνο είναι βαθύτατα αντιδημοκρατική, καθώς είναι απέναντι στην έκφραση της λαϊκής βούλησης, αλλά εφαρμόζει πάλι την ίδια δοκιμασμένη και αποτυχημένη συνταγή, η οποία έφερε τον Trump στην εξουσία: την προσπάθεια ελέγχου της βούλησης των «μαζών» από την «πολιτική ελίτ» που πήρε την απάντησή της.

Ερωτήματα όπως «γιατί ο κόσμος αναζητά την ελπίδα στην Ακροδεξιά παγκοσμίως;», «γιατί η Αριστερά δεν αποτελεί πλέον μια «πειστική» επιλογή;» και κυρίως «γιατί υπάρχει η αποστροφή προς τα δημοκρατικά κεκτημένα;», οφείλουν να τεθούν σε μια νέα βάση. Εξάλλου, οι επερχόμενες εκλογές σε Γαλλία και Γερμανία και τα διαφαινόμενα αποτελέσματά τους δεν θα είναι πλέον μια έκπληξη. Η ανάγκη της εκ νέου οικοδόμησης της εμπιστοσύνης του κόσμου με την πολιτική σε μια νέα βάση φαίνεται να είναι το μόνο αντίδοτο σε αυτούς τους πολύ σκοτεινούς καιρούς. Έως τότε όμως;