Από τις κατάρες στο Κοινοβούλιο: η περίπτωση του Βασίλη Λεβέντη

«ΝΑ ΠΕΘΑΝΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ…ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΖΗΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ ΝΑ ΜΕ ΑΚΟΥΣΕΙ…ΚΑΡΚΙΝΟ ΣΤΟΝ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΚΑΙ ΣΕ ΟΛΑ ΤΟΥ ΤΑ ΣΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΑΠΑΝΤΡΕΟΥ(σ.σ. εδώ με τ) ΚΑΙ ΣΕ ΟΛΑ ΤΟΥ ΤΑ ΣΟΓΙΑ»

 

Βασίλης Λεβέντη

 

Ήταν 15 Μαρτίου του 1993 που τα ΜΑΤ πήγαιναν στον Υμηττό και κατέβαζαν τις κεραίες του καναλιού 67. Τότε, ο Βασίλης Λεβέντης, πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων, ξεκίναγε -χωρίς καθόλου να το ξέρει- μια πορεία που πολλά χρόνια μετά θα τον έβαζε στη Βουλή.

Τα όρια του τι είναι πολιτικός λόγος δεν είναι καθόλου αξιολογικά, όπως τα όρια του τι είναι καλή μουσική δεν είναι αν έχει τραγουδήσει το κομμάτι η Χαρούλα Αλεξίου. Με βάση το δεδομένο αυτό, παραπάνω παρέθεσα αποσπάσματα από τον πολιτικό λόγο που ακούστηκε περισσότερο από κάθε άλλον τα τελευταία πολλά χρόνια. Γιατί όπως και να το κάνουμε αυτός ήταν, κατά έναν παράξενο τρόπο, ένας πολιτικός λόγος, ο μόνος ίσως που τόσο πολλοί έμαθαν απέξω.

Ο Βασίλης Λεβέντης είχε βέβαια και πριν από τις 15 Μαρτίου του 1993 μια μακρά πορεία στα πολιτικά τεκταινόμενα. Για την ακρίβεια στο περιθώριο τους. Πρώτα, μέσα στο ΠΑΣΟΚ, αργότερα ιδρύοντας το κόμμα «Ελεύθεροι» που στις Ευρωεκλογές του 1984 πήρε 0,15%. Το 1989 μετείχε στα ψηφοδέλτια της Νέας Δημοκρατίας στη Β’Αθηνών, με αποτέλεσμα να τερματίσει 29^ος στους 31. Ενδιάμεσα υποψήφιος Δήμαρχος Πειραιά (1982) και Αθηνών (1986) με όχι ιδιαίτερη, όπως φαντάζεστε, επιτυχία.

Τότε έρχεται η λογική κατάληξη για έναν φαινομενικά τελείως αποτυχημένο πολιτευτή: ιδρύει το 1992 το δικό του κόμμα, την Ένωση Κεντρώων. Ένα κόμμα που, παρότι για δεκαετίες ήταν το αιώνιο σύμβολο των «μικρών» κομμάτων, δεν είχε ακριβώς την πορεία των υπολοίπων. Υπήρχε το πολύ σημαντικό κομμάτι: το κανάλι 67 που πουλήθηκε αργότερα στον Κουρή, αλλά αυτό δεν σταμάτησε να του δίνει τηλεοπτικό χρόνο. Ανέκαθεν άλλωστε τα μικρά κανάλια ήταν ο πιο προνομιακός χώρος για να αναδειχθούν γραφικές προσωπικότητες.

Από την ίδρυση του, το κόμμα της Ένωσης Κεντρώων συμμετείχε σε 10 εθνικές εκλογές. Στις 8 πρώτες από αυτές, ο Βασίλης Λεβέντης όχι απλά δεν άγγιζε το όνειρο του 3%, αλλά δεν πλησίαζε καν τη μονάδα. Παρόλα αυτά, εκείνος κρατιόταν για τεράστιο χρονικό διάστημα στην επικαιρότητα. Κάθε εκλογική αποτυχία δυνάμωνε τη δημόσια εικόνα του «γραφικού» που ό,τι και να κάνει δεν θα μπει ποτέ στη Βουλή. Σάτιρα από τον Μητσικώστα, mp3 που έπαιζαν το Dance With The Devil πάνω από την εκπομπή κλεισίματος του καναλιού 67, παραγγελίες πίτσας σε μεγάλο κανάλι από δημοσιογράφο-μετέπειτα υπουργό της Νέας Δημοκρατίας. Όσο και να αγωνιζόταν να αποτινάξει από πάνω του την ταμπέλα του γραφικού, τόσο αυτή ερχόταν και καθόταν από πάνω του. Ήταν σαν ένα πολιτισμικό τεμάχιο που πέρναγε από τον πατέρα στον γιο.

Τα πράγματα όμως, όπως συνήθως, δεν κατέληξαν με τον τρόπο που όλοι περίμεναν να καταλήξουν. Έρχεται η οικονομική κρίση, το σμπαράλιασμα της Μεταπολίτευσης, η καθίζηση των δύο μεγάλων κομμάτων, ιδίως στη νεολαία. Η Ένωση Κεντρώων ανεβάζει σχεδόν στο διπλάσιο τις ψήφους της στις πρώτες εκλογές του 2012, για να καταποντιστεί στις δεύτερες του Ιουνίου του ίδιου χρόνου. Ο πρόεδρος δεν απογοητεύεται και συνεχίζει τον αγώνα του. Οι αποτυχίες ήταν ήδη πολλές, μια ακόμα δεν σήμαινε τίποτα. Στις εκλογές του 2015 θα πιάσει για πρώτη φορά από την ίδρυση του κόμματός του ποσοστό πάνω από τη μονάδα (1,79%) με πολύ καλά αποτελέσματα κυρίως στη Θεσσαλονίκη. Εκείνες ήταν οι εκλογές που ουσιαστικά θα τον έβαζαν στη Βουλή λίγους μήνες αργότερα. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 με ποσοστό 3,43% η Ένωση Κεντρώων εκλέγει 9 βουλευτές.

Ο Λεβέντης και το κόμμα του γίνονται μέρος του αναστοχασμού πάνω σε όσα θεωρούνταν δεδομένα όλα τα προηγούμενα χρόνια. Από ένας γραφικός τύπος που φοράει ματομπούκαλα και παντελόνια πάνω από τον αφαλό, γίνεται ο προφήτης, εκείνος που επί 20 χρόνια αναζητούσε «έναν άνθρωπο» και όλοι εμείς αρνούμασταν να τον καταλάβουμε. Η αναγνωρισιμότητά του ήταν δεδομένη. Η γραφικότητά του τον κατέστησε μια από τις πλέον αντισυστημικές ψήφους: κουρασμένοι παντελώς από την πολιτική, διάφοροι κυρίως νέοι έριξαν την ψήφο τους στην αστεία, στη «γραφική» πλευρά του πολιτικού συστήματος. Ανέκαθεν η κοροϊδία και η γελοιοποίηση ήταν το πλέον δυνατό όπλο προκειμένου να περιθωριοποιηθεί κάποιος.

Όσα 0,45% και να πήρε σε διάφορες εκλογικές απόπειρες, ακόμα και αν μικροί και μεγάλοι τον περίμεναν εναγωνίως να τελειώσει την εκπομπή του προκειμένου να δουν τα soft porn του ΕΧΤRA, ο Βασίλης Λεβέντης έμενε στην άκρη της μνήμης μας ως κάποιος που επί 2 δεκαετίες ζούσε σε μια παράλληλη σε εμάς πραγματικότητα. Όταν, η προοπτική να μπει στη Βουλή φάνηκε πιθανή, την τελική ώθηση την έδωσε η προσωπική ιστορία. Οι ψηφοφόροι είχαν στα χέρια τους την ευκαιρία να δώσουν happy end στο όνειρο ενός ανθρώπου, σε μια αφήγηση βγαλμένη από τις μεσημεριανές ταινίες του Star. Το απόλυτο outcast που τα κουλ παιδιά του κολλεγίου-συστήματος τον είχαν στην πλάκα επί δεκαετίες, αλλά εκείνος τελικά, πέρα από κάθε προσδοκία, σήκωνε ανάστημα και τους κέρδιζε. Ήταν στα χέρια του εκλογικού σώματος να ζωντανέψει ακόμα μια φορά το χολιγουντιανό μοτίβο. Και το έκανε.

Η πορεία του Λεβέντη από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου και μετά μόνο πορεία αντισυστημικού πολιτικού δεν θυμίζει. Ακόμα και ως προς το ύφος του, ο Λεβέντης δεν σηκώθηκε να μοιράσει καρκίνους, δεν έβρισε σόγια, δεν πήδηξε πάνω από τα έδρανα. Ταυτόχρονα, οι θέσεις του κόμματός του θα μπορούσαν να αποτελούν θέσεις μιας πτέρυγας του ΠΑΣΟΚ ή της Νέας Δημοκρατίας. Πολλές φορές μάλιστα όλη η πορεία του κόμματος μοιάζει σαν να εκπορεύεται κατευθείαν από την Ιερά Σύνοδο. Στο θέμα για την αλλαγή της ταυτότητας φύλου μάλιστα υπήρξε μια από τις πλέον συντηρητικές έως και ρατσιστικές φωνές εντός του Κοινοβουλίου. Στους εορτασμούς για τη 28^η Οκτωβρίου, ο Βασίλης Λεβέντης τόνισε ότι:

«Για την Ένωση Κεντρώων τα ελληνορθόδοξα ήθη είναι πάνω από όλα. Όσοι νομοθετούν ερήμην και αγνοώντας την Εκκλησία κάνουν έγκλημα μεγάλο».

 

Πέρα από την ορθοδοξία, έρχονται τα συνήθη: δημόσιο, συντάξεις, διαφθορά, πελατειακές σχέσεις. Καμία πρωτοτυπία. Η ρητορική της Ένωσης Κεντρώων, παρά τον φαινομενικά αντισυστημικό της χαρακτήρα, την κάνει να μοιάζει με ακόμα μια πτυχή της κεντροδεξιάς, ένα ακόμα από τα άπειρα κόμματα που εμφανίζονται για να συνοδεύσουν τη Νέα Δημοκρατία και συνήθως εξαφανίζονται χωρίς να τα θυμάται κανείς.

Πιθανόν ο Λεβέντης να μην είναι στην επόμενη Βουλή. Η προσωπική του ιστορία είχε το happy end που της ταίριαζε (και στις ταινίες με happy end δεν υπάρχει σίκουελ). Η αντισυστημικότητά του έχασε από τη στιγμή ήδη που πέρασε το 3%. Παρόλα αυτά θα είναι εκεί να μας θυμίζει ότι η «γραφικότητα» καθόλου δεν αποκλείει την ιδεολογία, ότι το ρήτο «δεν υπάρχει κακή δημοσιότητα» είναι πάντα ανάμεσά μας. Σκεπασμένο πίσω από τον μανδύα της κωμικής περίπτωσης, ένα ακόμα κεντροδεξιό κόμμα μπήκε στη Βουλή.