Για την Cardi B τα τελευταία χρόνια είναι περίοδος παρατεταμένου φορμαρίσματος. Ήρθε σε μια σκηνή (του φίμεϊλ ραπ) με ελάχιστους ανταγωνιστές, την εξής μία, Nicki MInaj. Πολύ γρήγορα δημιούργησε μια σαρωτική αύρα γύρω από το άβατάρ της ή δημιούργησε ένα άβαταρ με εξαιρετικά σαρωτική αύρα. Μεθοδικά και στοχευμένα επέλεξε συνεργασίες με ανερχόμενους λάτιν σταρζ, οι οποίοι πλέον παίζουν μεγάλη μπάλα στο αμερικάνικο mainstream, κυκλοφόρησε βίντεο κλιπ με έντονη σεξουαλική εικονολογία, η οποία ταίριαξε αρμονικά με την επιθετική, βίαιη, βάναυση, ανθρωποφαγική, υπεροπτική, ναρκισσιστική, μισανθρωπική και πολλές φορές μισογυνιστική (μάλλον κατά λάθος και όχι από πρόθεση) ρητορική της. Έχτισε μεθοδικά την εικόνα της γύρω από τρεις βασικούς άξονες: απελευθερωμένη και έντονη σεξουαλικότητα, απαξίωση του αντιπάλου, τρομακτική αυτοπεποίθηση. Η συνταγή αυτή εξελίσσεται, κατά την άποψή μου, σε ένα πολύ τοξικό παράδειγμα. Σίγουρα, υπάρχουν και ορισμένες θετικές διαστάσεις στο καλλιτεχνικό της έργο, αλλά στο σύνολό του, το τελευταίο είναι πάρα πολύ βίαιο.
Το ραπ έχει υπάρξει και συνεχίζει να είναι μια ανδροκρατούμενη αρένα. Και είναι πολύ πιθανό να έχει νόημα μια συζήτηση περί συστημικού σεξισμού στο συγκεκριμενό μουσικό είδος. Οι καλλιτέχνιδες που επιχείρησαν και επιχειρούν να διεκδικήσουν χώρο εντός του πεδίου φαίνεται ότι επιλέγουν μια σκληρή στάση προκειμένου, σε πρώτη φάση, να διεισδύσουν και σε δεύτερη να ανθίσουν καλλιτεχνικά (με οικονομικούς και αισθητικούς όρους). Η σκληρή αυτή στάση είναι, μάλλον, απότοκη του προαναφερθέντος συστημικού σεξισμού: είναι, κατά κάποιον τρόπο, μια επιβιωτική πρακτική.
Πριν συνεχίσω και για να μην παρεξηγηθώ, το πρόβλημα δεν είναι ότι είναι γυναίκα αυτή που εκδιπλώνει αυτό που ονόμασα «υπερβάλλουσα φαλλικότητα» (παρενθετικά καλώ τους ψυχαναλυτές που διαβάζουν αυτό το κείμενο να μας συμβουλέψουν σχετικά με την εγκυρότητα της ορολογίας). Είναι εξίσου απεχθής η ανισόρροπη εκδίπλωση της μιας εκ των δύο φύσεών μας (οκ οκ, και κατασκευών μας), τόσο για τον άντρα όσο και για τη γυναίκα. Δηλαδή, ένας άντρας υπερβολικά φαλλικός με ενοχλεί εξίσου με μια υπερβολικά φαλλική γυναίκα.
Τούτων δοθέντων.
Η Cardi B δημιουργεί, κατά την κρίση μου, μια σειρά προβληματικές, κατ’ ελάχιστον, ιδέες, αναπαραστάσεις, λόγους, εικονολογίες, ρητορικές, λεκτικές ποικιλίες, επικοινωνιακές στρατηγικές, συμπεριφορικά πρότυπα, γλωσσικά πρότυπα, νεολογισμούς, εργαλεία κατανόησης της πραγματικότητας, περιγραφές της πραγματικότητας, περιγραφές του εαυτού, περιγραφές του άλλου, περιγραφές της άλλης ως εχθρού, περιγραφές της άλλης ως άξιας αφανισμού, περιγραφές της άλλης ως άξιας χλεύης, περιγραφής της άλλης ως άξιας βίας, περιγραφές της άλλης ως άξιας ειρωνείας, περιγραφές της άλλης ως άξιας αποδοκιμασίας, περιγραφές της άλλης ως άξιας εξευτελισμού, περιγραφές της άλλης ως άξιας ταπείνωσης, περιγραφές της άλλης ώς άξιας σωματικής βίας, περιγραφές της άλλης ως αενάως εχθρού, περιγραφές της άλλης ως σκουπιδιού, περιγραφές της άλλης ως ζώου (ζωομορφισμός).
Εφόσον τα παραπάνω είναι ακριβή (θεωρώ ότι είναι, αλλά δεν θα παραθέσω παραδείγματα για λόγους οικονομίας χρόνου), μπορώ να πω με σχετική ασφάλεια ότι αυτό το «πολιτισμικό input» που δίνει η Cardi B γονιμοποιεί μια σειρά αρνητικές θεάσεις της ύπαρξης, τρόπους επικοινωνίας, τρόπους και όρους αυτοκατανόησης, συμπεριφορικές ποικιλίες, κατανοητικά σχήματα, ηθικά συστήματα και ούτω καθεξής, τόσο για τους νεαρούς άνδρες και γυναίκες όσο και για τα ανήλικα κορίτσια και αγόρια.
Για λόγους οικονομίας και μόνο θα είμαι σύντομος και συνοπτικός. Παρενθετικά, αξίζει να αναφερθεί ότι δεν θεωρώ ότι αυτό που περιέγραψα ως «πολιτισμικό input» αναμεταφράζεται «αυτόματα» σε υιοθέτηση στάσεων από τα υποκείμενα που καταναλώνουν την κουλτούρα που παραγάγει η Cardi B. Προφανώς, στη διαδικασία διαμόρφωσης αυτού που για λόγους οικονομίας ονόμασα «στάσεις» –και στην πραγματικότητα περιλαμβάνει ένα κάρο έννοιες που δεν έχει νόημα να αναφέρω για λόγους οικονομίας– συμβάλλουν και συμμετέχουν σε σχέσεις διαλεκτικής αλληλεπίδρασης μερικοί χιλιάδες ακόμα παράγοντες (ήταν κυριολεκτικό το «μερικοί χιλιάδες παράγοντες» – και όχι σχήμα λόγου ή υπερβολική διατύπωση).
Τα βασικά αποτελέσματα αυτού που ονόμασα «πολιτισμικό input» της Cardi B:
- Η γυναίκα (και ο άντρας) ως μια εξαιρετικά βίαιη ύπαρξη. Φωνάζει, βρίζει, ειρωνεύεται, κομπάζει, καταπίνει, ουρλιάζει, καταβροχθίζει, πυροβολεί, κατασπαράζει, είναι (ολοκληρωτικά) κυρίαρχος του (κάθε) παιχνιδιού ή είναι ένα τίποτα.
- Το σώμα ως πεδίο επίδειξης, και μόνον. Έντονη σκηνοθεσία των αισθητικών παρεμβάσεων (στήθη, ποπός, πόδια, χείλη, νύχια, μαλλιά). Με αυτή τη σκέψη δεν διατυπώνω κάποιου τύπου προτροπή για «απόλυτη φυσικότητα» ή πλήρη αποστροφή απέναντι στις πλαστικές επεμβάσεις στο ανδρικό και στο γυναικείο σώμα. Αυτή η έντονη σκηνοθεσία, ωστόσο, δεν μπορεί παρά να είναι μια πραγματικότητα για λίγους και εκλεκτούς. Και αναρωτιέμαι: πώς νιώθουν όλοι οι υπόλοιποι δέκτες αυτού του μηνύματος;
- Η ύπαρξη ως πεδίο διαρκούς βίαιης σύγκρουσης στο διηνεκές. Ένας πόλεμος στο διηνεκές. Μια χομπσιανού τύπου κατάσταση μάχης όλων εναντίον όλων. Αναρωτιέμαι ποια είναι τα ψυχικά αποτυπώματα αυτής της παρουσίασης του κόσμου πάνω στους φανς της.
- Η σχέση ανάμεσα στις γυναίκες ως πεδίο διαρκούς, βίαιης σύγκρουσης.
- Η σχέση ανάμεσα στη γυναίκα και στον άντρα ως πεδίο διαρκούς και βίαιης σύγκρουσης. Παρενθετικά, αξίζει να αναφερθεί ότι απουσιάζουν από το ρεπερτόριό της σχεδόν εξ ολοκλήρου τα αμιγώς ερωτικά τραγούδια που περιγράφουν μια ιδανική ή έστω προβληματική κατάσταση ετεροφυλοφιλικής ερωτικής σχέσης.
- Η σχέση με τον εαυτό ως πεδίο διαρκούς και βίαιης σύγκρουσης. Η διαρκής αναζήτηση της βελτιστοποίησης της όψης του σώματος και, εν συνεχεία, η flamboyante επίδειξη και σκηνοθεσία του.
- Η σχέση με τον κόσμο ως πεδίο διαρκούς και βίαιης σύγκρουσης (για επιχειρήματα βλ. τα παραπάνω).
Αυτά για λόγους συντομίας και μόνον. Ας συζητήσουμε πιθανές ενστάσεις.
Social Links: