Το ''Κάτω Παρτάλι'' και τα αφόρητα κλισέ

Πλούσιος, σπαστικός, με εκκεντρικό ντύσιμο. Σιχαίνεται τις γυναίκες και το μόνο που σκέφτεται είναι ακριβά συνολάκια για να ντυθεί και μπρατσαράδες για να παρθεί. Ο Μανώλης από το Κάτω Παρτάλι είναι ο αρχετυπικός gay των ελληνικών κωμικών σειρών.

To ξέρουμε ούτως ή άλλως ότι η ελληνική κωμωδία δεν τα πάει και πολύ καλά όσον αφορά το πλάσιμο των χαρακτήρων. Το παράδοξο βέβαια είναι ότι το 99% των κωμικών σειρών που παίζουν στην τηλεόραση είναι κωμωδίες χαρακτήρων. Επομένως αυτό που ξέρουμε είναι ότι η ελληνική κωμωδία δεν πάει καλά γενικά. Συνεχείς σειρές χωρίς καμία σεναριακή πρωτοτυπία βασίζονται σε χαρακτήρες-καρικατούρες που το μόνο που κάνουν είναι να αναπαράγουν κλίσε. Κλισέ του 1960. Ναι, οι σημερινοί σεναριογράφοι μεγάλωσαν με τέτοιου τύπου χιούμορ. Ναι, αυτό το είδος κινηματογράφου έβγαλε κάποτε καλές ταινίες και τεράστιους ηθοποιούς. Νομίζω όμως ότι 50 χρόνια μετά καλό θα ήταν να αλλάξουμε λίγο πορεία.

Μπαίνοντας στα πιο συγκεκριμένα, θα έχετε παρατηρήσει ότι ένας βασικός χαρακτήρας-καρικατούρα είναι αυτός του gay. Gay υπάρχουν σε πολλές σειρές, gay είναι και ο δεύτερος πιο συχνός χαρακτήρας σε μια επιθεώρηση μετά τον λαμόγιο πολιτικό. Το βασικό χαρακτηριστικό αυτών των gay χαρακτήρων είναι ότι είναι μόνο gay. Δεν είναι και gay και λαμόγια, δεν είναι gay και τσιγκούνηδες, δεν είναι gay και γραφικοί. Είναι απλά gay.Και μάλιστα σχεδόν παντού είναι παρουσιασμένοι ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. Για να είσαι δηλαδή gay για έναν δημιουργό ελληνικής κωμωδίας πρέπει να τηρείς τις εξής προϋποθέσεις:

α) Να είσαι γυναικωτός. Να φοράς παρδαλά ρούχα τα οποία συνήθως περιλαμβάνουν φτερά, να σπας τον καρπό σου πιο πολύ και από τον Τόνι Κούκοτς όταν δίνει ασίστ. Είσαι κοντός συνήθως αλλά σίγουρα αδύνατος. Έχετε δει, άλλωστε, κανέναν νταγλαρά gay σε ελληνική σειρά; Αυτό θα μας χάλαγε το πρότυπο.

β) Προφανώς αφού είσαι gay, δεν θέλεις τίποτα άλλο από την ζωή σου παρά μόνο άντρες. Δεν κάνεις καμία επιλογή. Δεν θέλεις τύπους με μπράτσα, πράσινα μάτια και γωνίες στο πρόσωπο. Δεν θέλεις σοφιστικέ τύπους, σοβαρούς, μαυροντυμένους με γυαλιά. Τους θες όλους. Αν γινόταν θα τους ήθελες και όλους μαζί ταυτόχρονα στο κρεβάτι σου. Χοντρούς, κοντούς, ψηλούς, κοκκαλιάρηδες, ξεδοντιάρηδες. Τους πάντες.

γ) Ε είσαι που είσαι gay, θα κάνεις τη σουρλουλού για ένα guest και μετά θα επιστρέψεις στον έκλυτο βίο σου. Σπανιότατα υπάρχει πρωταγωνιστικός χαρακτήρας που να είναι gay. Όταν υπάρχει, είναι αυτός που θέλει να παρθεί με τους πάντες. Όπως συμβαίνει και με τον, κατά τη γνώμη μου, πιο εμετικό χαρακτήρα όλων που αποτέλεσε και την αφορμή του άρθρου:

Εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα αποτελεί η Πολυκατοικία που παρουσιάζει ένα gay ζευγάρι που είναι ερωτευμένο και έχει μακροχρόνια σχέση. Αυτό όμως δεν ξέρω ακριβώς αν υπολογίζεται, με δεδομένο ότι πρόκειται για την σειρά που θα μπορούσε, αν συνεχιζόταν, να μετράει 20 συνεχόμενες σεζόν χωρίς να καταφέρει να σε κάνει να χαμογελάσεις ούτε σε ΕΝΑ σημείο.

δ) Έχεις μια φίλη γυναίκα αλλά κατά τα άλλα σιχαίνεσαι το γυναικείο κορμί. Όταν βλέπεις γυμνή γυναίκα είναι σαν να κοιτάς το αρνί 5 ώρες μετά το ψήσιμό του. Όχι, όχι! Δεν είναι απλά ότι δεν σε ελκύει το γυναικείο σώμα, το σιχαίνεσαι κιόλας. Γιατί; Mα επειδή είσαι gay!

Αυτά τα τέσσερα είναι και τα κύρια χαρακτηριστικά που έχει ένας ομοφυλόφιλος στη συνείδηση του γνήσιου λαϊκού άνθρωπα. Προφανώς γίνεται το κλασικό παιχνίδι. Οι κοινωνικές προκαταλήψεις φιλτράρονται στους δημιουργούς μαζικών θεαμάτων και οι δημιουργοί των μαζικών θεαμάτων αναπαράγουν ακόμα περισσότερο τις κοινωνικές αυτές προκαταλήψεις. Και το παιχνίδι συνεχίζεται έτσι και όταν ακούει ο μπάρμπας της γειτονιάς για γάμο ομοφυλοφίλων, σκέφτεται ότι μπαίνουν γυναικωτοί με φούστες στα δημαρχεία μας και θα βιάζουν τα παιδιά μας και θα πάρουν τις καταθέσεις μας (αυτό ισχύει για οτιδήποτε).

Δεν καταλογίζω ακριβώς ομοφοβία στους έλληνες κωμικούς. Τουλάχιστον όχι σε όλες τις περιπτώσεις. Τους καταλογίζω ανικανότητα στο πλάσιμο χαρακτήρων. Και, αν για τον χαρακτήρα του τσιγκούνη και του ονειροπαρμένου ατάλαντου αυτή η ανικανότητα είναι φαινομενικά ακίνδυνη, στην περίπτωση του gay αναπαράγει συντηρητισμό και ομοφοβία.

Δεν λέω βέβαια να τους προβάλεις σε μια κωμωδία χαρακτήρων με ένα νερουλό τρόπο. Αυτό δεν θα έχει κανένα νόημα. Άλλωστε, σε κάποιες περιπτώσεις και στα πλαίσια του κάφρικου χιούμορ, κάποιες πτυχές αυτών των χαρακτήρων μπορεί να έχουν όντως πλάκα (βλέπε ΑΜΑΝ). Θεωρώ γενικά ότι ο οποιοσδήποτε πρέπει να μπαίνει στο στόχαστρο οποιουδήποτε για οποιονδήποτε λόγο όταν μιλάμε για χιούμορ. Έχεις δικαίωμα να πιάσεις οτιδήποτε και να το τραβήξεις μέχρι τον ουρανό, αν θεωρείς ότι θα βγάλεi γέλιο. Πλάσε όμως, φίλε σεναριογράφε, τον χαρακτήρα έτσι ώστε ΝΑ ΜΗΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΑ ΕΝΑΣ GAY. Μάντεψε! Έχουν και αυτοί χαρακτήρα, έχουν και αυτοί συναισθήματα, έχουν και αυτοί μειονεκτήματα. Το στερεότυπο του ζόμπι ομοφυλόφιλου που θέλει μόνο άντρες, εκτός από το ότι είναι ρατσιστικό, έχει καταντήσει και απίστευτα βαρετό.

Για παράδειγμα, ο Stewie από το Family Guy είναι ένα μεγαλοφυές μωρό που θέλει να καταστρέψει τον κόσμο και έχει ομοφυλοφιλικές τάσεις. Ναι! Δεν κυνηγάει παντού να κάνει σεξ. Ναι! Έχει και άλλα ενδιαφέροντα. Ναι! Ένα 20λεπτο επεισόδιο του Family Guy έχει αναπτύξει πολύ καλύτερα τον χαρακτήρα του Stewie απ’ ό,τι όλα τα επεισόδια όλων των ελληνικών σειρών μαζί.

Γενικά, βέβαια, δεν σημαίνει ότι ένας επιτυχημένα παρουσιασμένος χαρακτήρας ενός ομοφυλόφιλου θα χτυπήσει τον μικροαστικό συντηρητισμό και ξαφνικά θα γίνουμε όλοι μια ανεκτική και φιλική κοινωνία. Ούτως ή άλλως, ο χαρακτήρας της «κραγμένης αδερφάρας» δεν είναι δημιούργημα εκ του μηδενός. Βασίστηκε σε μια εικόνα που έχει διαμορφωθεί, εικόνα που έπιασε με τις κεραίες του ο δημιουργός και την έκανε κωμωδία.

Όλο αυτό, λοιπόν, μας βάζει και πάλι μπροστά στην πασιφανή και χιλιοειπωμένη λύση. Όσοι είναι gay πρέπει να μην ντρέπονται για την επιλογή τους και να την δηλώνουν χωρίς να φοβούνται. Εκτός από το ότι θα βελτιώσει την εικόνα της κοινωνίας για εσάς, θα βοηθήσει και εμάς που είμαστε str8 να μην βλέπουμε άλλο τους ίδιους και τους ίδιους χαρακτήρες. Σκεφτείτε το. Πείτε όχι στην ομοφοβία, πείτε όχι στον Σεφερλή!