Ο Αρκάς, το φιλελεύθερο martyrdom και η Αριστερά

Οι δημόσιες συζητήσεις στο FB χωρίζονται χονδρικά σε δύο κατηγορίες: σε αυτές που ξεκινούν από ένα εξωτερικό γεγονός (π.χ. διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη), και σε αυτές που ξεκινούν από το ίδιο το FB και συνήθως αφορούν την επίθεση σε κάποιο δημόσιο ή ημιδημόσιο πρόσωπο. Οι διάφοροι Τατσόπουλοι, Διβάνηδες, κ.ο.κ συνήθως έχουν πράγματι κάνει μια «επιλήψιμη» δήλωση αρχικά, αλλά στη συνέχεια η κατάσταση ξεφεύγει και εξελίσσεται σε αυτό που συνήθως αποκαλείται ανθρωποφαγία ή κανιβαλισμός. Υπάρχουν, βέβαια, οι εντελώς άδικες περιπτώσεις ανθρωποφαγίας, όπως, κατά τη γνώμη μου, αυτή του Πορτοκάλογλου. Παρ’ όλο που παρακολουθώ αρκετά στενά αυτές τις καταστάσεις, δεν περίμενα ποτέ ότι το επίκεντρο μιας –ιδιότυπης έστω– περίπτωσης θα ήταν ο Αρκάς.

Χθες, με αφορμή ένα από τα συνηθισμένα λάιτ πολιτικά σκίτσα του Αρκά, ξεκίνησε ένα ζήτημα που πήρε δυσθεώρητες διαστάσεις ακόμα και για δεδομένα ανθρωποφαγίας. Λόγω ορισμένων ηλίθιων σχολίων κάτω από το παραπάνω σκίτσο στην επίσημη σελίδα του Αρκά στο FB (την οποία δεν διαχειρίζεται ο ίδιος), ο διαχειριστής της σελίδας, κατόπιν επιθυμίας του σκιτσογράφου, την κατέβασε για μισή περίπου ημέρα. Από σήμερα το πρωί έχουν ξεσπάσει αντιδράσεις και εκ δεξιών και εξ αριστερών. Ευτυχώς κανείς –απ’ όσο έχω δει– δεν υποστηρίζει την επίθεση κατά του Αρκά, οπότε το τοπίο διαμορφώνεται ως εξής: εξ αριστερών υπάρχει μια αμηχανία στην καταγγελία της επίθεσης –γιατί υπόρρητα θεωρείται πως αυτοί που σχολίασαν είναι «δικοί μας»∙ εκ δεξιών υιοθετείται μια αντιστασιακή γραμμή που θέλει τον Αρκά ως άλλο ένα θύμα της Κόκκινης Τρομοκρατίας των συριζοταλιμπάν. Κάποιοι, μάλιστα, έφτασαν και στο σημείο να δημιουργήσουν το πάνθεον των σύγχρονων μαρτύρων των  ψηφιακών γκούλαγκ:

Ο Ηλίας Κανέλλης, ο Στέφανος Κασιμάτης και οι Μένουμε Ευρώπη, λοιπόν, είναι κι αυτοί θύματα της εν γένει αριστερής (η αναφορά στη γνωστή μήτρα των δεινών της Ελλάδος, την ΚΝΕ) ηγεμονίας που φιμώνει όποιον τολμάει ν’ αντισταθεί. Σαν σύγχρονοι Σολζενίτσιν, κολυμπούν στο Αρχιπέλαγος Γκούλαγκ ενώ τους κυνηγούν οι Ερυθροί Χμερ του Στρατούλη. Και βέβαια, αυτές οι ευκαιρίες δεν μπορούν να περάσουν αναξιοποίητες από τον Μπρεχτ της αξιωματικής αντιπολίτευσης:

Ο τρόπος που παρουσιάζει τον εαυτό του αυτό το στρατόπεδο είναι κατεξοχήν αυτός του μάρτυρα: είτε ως πεφωτισμένη μειοψηφία απέναντι στον λαουτζίκο, είτε ως σιωπηλή πλειοψηφία ­–το τελευταίο μετά από τον αρκετά μεγάλο αριθμό ατόμων που συγκέντρωσε το «Μένουμε Ευρώπη»–, αυτό που σχηματικά ονομάζεται «φιλελε(ύθερο) στρατόπεδο» (αν και περιλαμβάνει πολλούς εντελώς μη φιλελεύθερους) συστηματικά αυτοσκηνοθετείται (για να θυμηθούμε και τον Erving Goffman) ως το τμήμα των Ελλήνων που υπομένει τα δεινά της συνεχιζόμενης εδώ και 40 χρόνια αριστερής ηγεμονίας, που τώρα θα φέρει τη χώρα στην χρεοκοπία. Το martyrdom της φιλελεύθερης πτέρυγας συνοψίζεται ωραία σε ένα δακρύβρεχτο χρονογράφημα-επιστολή προς τον θείο από την Αμερική. Θέλω να επισημάνω εδώ την εντελώς επαρχιώτικη νοοτροπία του αρθρογράφου, που θυμίζει τη λογική «ξέρω τον βουλευτή από την πρωτεύουσα και του μιλάω με το μικρό του όνομα».

Και ο Αρκάς, λοιπόν, επιχειρήθηκε να ενταχθεί σε αυτό το μαρτυρικό πάνθεον. Πώς πρέπει να αντιδράσει η Αριστερά σε αυτό; Δυστυχώς, ένα μεγάλο μέρος  των σχολιαστών θεωρεί αυτονόητο πως πρέπει να «καταδικάσει» τα σχόλια εναντίον του Αρκά, υιοθετώντας έτσι αυτόματα τους μύδρους της άλλης πλευράς και θυμίζοντάς μας τους άλαλους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στα επαναλαμβανόμενα «καταδικάζετε τη βία;» του Άδωνι στα δελτία ειδήσεων. Ακόμα και ήπια κείμενα όπως το editorial του Left φαίνεται πως υιοθετούν τη γραμμή άμυνας, που προϋποθέτει κάποιο είδος τύψεων διότι οι ηλίθιοι που σχολίασαν πρόσκεινται σίγουρα στην Αριστερά. Το αποκορύφωμα είναι η εμφάνιση υπονοουμένων εξ αριστερών σχετικά με το αν οι σχολιαστές ήταν «όντως» φιλοκυβερνητικοί και σχετικά με το αν αλλοιώθηκαν τα σκίτσα του Αρκά από τον διαχειριστή της σελίδας. Σαν να μην έφτανε, δηλαδή, που υιοθετείται η αμυντική στάση απέναντι στο passive-aggressive μαρτύριο της άλλης πλευράς, τίθεται στο τραπέζι και η συνωμοσιολογία.

Είναι σαφές ότι το θέμα πήρε τέτοιες διαστάσεις (όπως η παραπάνω διατύπωση της Lifo), επειδή εξυπηρετεί το αφήγημα του φιλελεύθερου martyrdom. Οι κατηγορίες για το αν ανήκουν οι σχολιαστές σε κάποια Αριστερά –και δη φιλοκυβερνητική– δεν έχουν τόση σημασία, αν και πρέπει να επισημάνει κανείς ότι αγνοούν τους βασικούς κανόνες του διαδικτυακού flaming, που αργά ή γρήγορα μπορεί να πλήξει τον οποιονδήποτε για οποιονδήποτε λόγο∙ μεγαλύτερη σημασία έχει το πώς αντιμετωπίζει η Αριστερά τέτοιου είδους καταστάσεις: δυστυχώς, πρόκειται για άλλο ένα ζήτημα που αφορά την ποπ κουλτούρα και τον δημόσιο διάλογο, και στο οποίο η Αριστερά πιάνεται απροετοίμαστη, αγνοώντας ή υποτιμώντας το πώς λειτουργεί το ίντερνετ και παίζοντας το παιχνίδι των άλλων, απαντώντας σε κάθε κατηγορία –έστω και ήπια ή τίμια, όπως το Left.gr. Αν δεν φτιάξει μια δική της σφαίρα επιρροής και λειτουργίας στο ίντερνετ και στα ποπ μέσα, η Αριστερά θα είναι καταδικασμένη να λειτουργεί με όρους της δεκαετίας του 1970 και να σέρνεται από τις κατηγορίες των απέναντι, που ξέρουν καλύτερα απ’ τον καθένα να πατάνε τους σωστούς κάλους στα αριστερά πόδια.

Και βέβαια, προς τους σχολιαστές που σκέφτονται και γράφουν σε greeklish: κάτω τα χέρια απ’ τον Αρκά.