Μια μέρα μετά την επικράτηση του «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα για την αποδοχή ή την απόρριψη του νέου πακέτου της Τρόικα για τη συνέχιση της λιτότητας, θα επιχειρήσω να κάνω μια αποτίμηση του λόγου που αρθρώθηκε από τον Τύπο, ηλεκτρονικό και έντυπο. Ομολογώ πως κατάφερα να εστιάσω μόνο σε αυτόν -και όχι στον τηλεοπτικό ή ραδιοφωνικό- λόγω της μεγάλης συναισθηματικής και ψυχικής κόπωσης που συνεπαγόταν η εμπλοκή μου τις μέρες αυτές.
Σε ένα πρώτο επίπεδο, το ότι ο συγκινησιακός/συναισθηματικός λόγος υπερακόντισε τον πληροφοριακό είναι μια εύκολη παρατήρηση. Τόσο οι θιασώτες του «ΝΑΙ» εστίασαν στο να ενσταλάξουν συναισθήματα φόβου, ανησυχίας, γενικευμένου άγχους και απαισιοδοξίας στο κοινό τους, όσο και οι υπέρμαχοι του «ΟΧΙ» προσπάθησαν να μεταγγίσουν την ελπίδα, τη μαχητικότητα και την αντίσταση στο κοινό τους.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, πρέπει να σταθούμε στην λεξιλογική στερεοτυπία που χαρακτήρισε τα μίντια την εβδομάδα αυτή. Οι «κρίσιμες ώρες», οι «ραγδαίες εξελίξεις», η «Ελλάδα ώρα μηδέν», οι «δραματικές στιγμές» έγιναν αγαπημένο δημοσιογραφικό κλισέ. Φυσικά οι φράσεις αυτές δε δημιουργήθηκαν από τους δημοσιογράφους ειδικά για να καλύψουν τη κρίση αυτή, αλλά ήταν δανεισμένοι από μια μακρά δημοσιογραφική παράδοση και μάλιστα από αυτή που αναλαμβάνει την αφήγηση έκτακτων καταστάσεων. Ωστόσο, η ευρύτατη χρήση τους τους επαναβάφτισε και ίσως τους ξεθώριασε. Οι «ουρές στα ATM», η «απίστευτη ταλαιπωρία» σφυροκόπησε τα αισθητηριακά και γνωστικά όργανα των αναγνωστών.
Παράλληλα, ο λόγος των καθεστωτικών μέσων φόρεσε έναν ψευδεπίγραφο μανδύα διεθνισμού, αφού αμέσως το ερώτημα μεταφράστηκε ως «ναι ή όχι στη Ευρώπη». Έτσι, το ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας, η επικοινωνία με την πολιτισμένη Ευρώπη τέθηκε ως το ιδανικό που απειλείται από την «εσωστρέφεια» και την «απομόνωση» της χώρας. Είναι να απορεί κανείς πώς βρέθηκαν τόσοι και τόσες ευρωπαϊστές που νιώθουν υπαρξιακή αγωνία από τη σκέψη και μόνο της ελληνικής ρήξης με την Ευρώπη. Στο στρατόπεδο των ευρωπαϊστών στριμώχτηκε ένα ετερόκλητο πλήθος από τραγουδιστές, ηθοποιούς, παρουσιάστριες εκπομπών lifestyle, ακαδημαϊκούς και δημοσιογράφους με κεντρικό σύνθημα «Μένουμε Ευρώπη».
Η εξόφθαλμα άνιση προσφορά του τηλεοπτικού χρόνου και έντυπου χώρου στην πολιτική επιχειρηματολογία υπέρ του ΟΧΙ δημιούργησε κλίμα αγανάκτησης που στράφηκε εναντίον των μέσων. Το ιδεολογικό αποτύπωμα της διατυμπανιζόμενης αντικειμενικότητας ήταν σαφές. Μόνο με μια πρόχειρη αναζήτηση στο Διαδίκτυο είδα πως η λέξη «Αρμαγεδδών» (στον τουρισμό, στις τράπεζες, στην Ελλάδα, στις επιχειρήσεις) αναφέρεται σε τουλάχιστον εφτά τίτλους). Γρήγορα φυσικά την λέξη διεκδίκησε και το άλλο στρατόπεδο, που τιτλοφορεί άρθρο «Αρμαγεδδών το ΝΑΙ για τις συντάξεις». Ευτυχώς τα αντανακλαστικά πλέον είναι πιο γρήγορα και τα εναλλακτικά μέσα έχουν μπει για τα καλά στον χώρο της ενημέρωσης.
Τέλος, ανακοινώθηκε εισαγγελική παρέμβαση για τυχόν καταστρατηγήσεις της δημοσιογραφικής δεοντολογίας, ενώ παράλληλα η στάση των μέσων καταγγέλθηκε από μέλη της κυβέρνησης (Ζωή Κωνσταντοπούλου, Παναγιώτης Κουρουμπλής, αλλά και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας).
Εύχομαι η απαξίωση που δημιουργήθηκε προς το δημοσιογραφικό δυναμικό της χώρας να κυοφορήσει μια νέα γενιά σκεπτόμενων επιστημόνων που θα κάνουν τις φιγούρες του Πρετεντέρη και του Μπογδάνου να φαντάζουν γραφικές. Το μήνυμα στα κυρίαρχα μέσα στάλθηκε. Το κοινό διεκδίκησε τη δική του ανάγνωση σε όσα του προσφέρθηκαν.
Social Links: