Η μεγάλη Σεπτεμβριανή ήττα της Αριστεράς και η κατά κράτος επικράτηση των Μνημονιακών δυνάμεων με μεγάλο νικητή την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ,έγινε αφορμή για μια σειρά από προβληματισμούς. Κείμενα κυκλοφορούν από τις επόμενες μέρες των εκλογών με εκπληκτική ταχύτητα και πυκνότητα. Κείμενα αισιόδοξα και κείμενα άπαισιόδοξα. Κείμενα υψηλού συναισθηματισμού, και άλλα που φλερτάρουν με την επιστημονική τεκμηρίωση. Κείμενα που υβρίζουν τον ελληνικό λαό, ενώ άλλα τον υμνούν αντιμετωπίζοντάς τον με τη λογική «και ξανά προς τη δόξα τραβά».
Σε μια σειρά από τέτοια κείμενα, αφού γίνεται η διαπίστωση πως το πρόγραμμα δεν βγαίνει, η πολιτική δράση σφιχταγκαλιάζεται με την σιδερένια νομοτέλεια του οικονομισμού. Το όλο σκεπτικό συμπυκνώνεται στην εξής ρήση: «Μεγαλύτερη φτώχεια, πιθανότερη ανατροπή». Δηλαδή το βιοτικό επίπεδο θα πέσει περαιτέρω, οι όροι ζωής και εργασίας των λαϊκών και μικροαστικών στρωμάτων θα επιδεινωθούν (όπως σωστά επισημαίνεται θα έχουμε απέναντι μας μια συνεχή παραγωγή φτωχών), επομένως είναι θέμα χρόνου στρατιές συμπολιτών μας να πάρουν δραστικά(;) μέτρα απέναντι σε μια ευρωπαϊκή και εγχώρια ηγεσία. Και προχωρούν συνήθως στην διαπίστωση πως το κατεστημένο έχει πανικοβληθεί, πως η λιτότητα αποτελεί αυτοκτονία για την άρχουσα ελίτ, αφού από τη μια εξαθλιώνει,αλλά από την άλλη εξαγριώνει τις υποτελείς τάξεις.
Δηλαδή, αν καταλάβαμε καλά, η λιτότητα είναι μια φοβική αντίδραση του συστήματος και των δυνάμεων που εκπροσωπεί; Δεν έχει καμία οικονομική λογική, εκπορεύεται από ομάδες πανικόβλητων manager που βλέπουν το σύστημα να μην αντέχει άλλο; Δεν είναι κομμάτι μια στρατηγικής που εξυπηρετεί τα συμφέροντα συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων και τάξεων; Αφορά γενικά κι αόριστα τον «κόσμο» όλο; Ας το πάρουμε όμως από την αρχή.
Το πρόγραμμα είναι μια δυναμική σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε δρώντες οργανισμούς. Η Τετράδα των δανειστών σε αγαστή συνεργασία με το νέο-περονικό μόρφωμα των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ θα τρέξει το πρόγραμμα μέχρι εκεί που την παίρνει. Τουτέστιν, έως ότου την σταματήσουμε εμείς. Το εργατικό κίνημα, η κοινωνική πλειοψηφία, ο αγωνιζόμενος λαός (οι έννοιες αλλάζουν ανάλογα και με το ρεύμα). Μέχρι να γίνει αυτό-να τους σταματήσουμε δηλαδή-το εκάστοτε πρόγραμμα πάντα θα βγαίνει, γιατί πολύ απλά θα προσαρμόζεται όπως και όταν χρειάζεται. Είτε με κούρεμα χρέους, είτε με χρονική αναπροσαρμογή, ή ακόμη και με συναινετική έξοδο από το κοινό νόμισμα να είστε βέβαιοι πως οι δανειστές έχουν επεξεργαστεί μια σειρά από σενάρια ώστε να πάρουν διπλά τα λεφτά τους πίσω. Και θα το συνεχίζουν, όσο δεν βρίσκουν αντίδραση, γιατί πολύ απλά έχουν δικά τους συμφέροντα να εξυπηρετήσουν. Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, δείτε Μνημόνιο, παράγραφο Γ’, με τίτλο «Συμφωνία δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων», στη σελίδα 298: «Οι όροι θα επικαιροποιούνται σε τριμηνιαία βάση, λαμβανομένης υπόψη της επιτευχθείσας προόδου όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις κατά το προηγούμενο τρίμηνο».
Εργάτες από την τηλεφωνική εταιρία Telefonica συμμετέχουν σε διαδήλωση, διακόπτοντας την κυκλοφορία και διαμαρτυρόμενοι ενάντια στις άδικες απολύσεις ενόψει μιας γενικής απεργία στη Βαρκελώνη, στις 13/11/2012. (AP Photo/Emilio Morenatti)
Τόσο απλά, τόσο καθαρά! Το πρόγραμμα προσαρμόζεται προς όφελος άλλων (ελάχιστων) και σε βάρος κάποιων άλλων (πολλών). Κάθε πρόγραμμα εξάλλου αυτό κάνει. Στοχοθετεί και προβλέπει. Η μη εφαρμογή του δεν είναι νομοτελειακή, εξαρτάται από συγκεκριμένους παράγοντες. Σε τι οικονομική συγκυρία εφαρμόζεται, τι είδους πολιτικά υποκείμενα την εκπροσωπούν, ποιοι την αντιμάχονται και σε ποια ιστορική φάση βρισκόμαστε. Το να λες «δεν βγαίνει» ως αυτονόητο συμπέρασμα, λέγοντας στην ουσία «η μισή δουλειά έγινε, λίγο σπρώξιμο θέλει», θυμίζει -για να χρησιμοποιήσουμε «επετειακά» παραδείγματα, αν και σιχαίνομαι τους ιστορικούς αναγωγισμούς- την εξωτερική πολιτική των Άγγλων τη δεκαετία του ’30, που βεβαιώνε πως ο Χίτλερ ήθελε να σταματήσει στην Τσεχοσλοβακία. Τελικά φάνηκε πως ο αντίπαλος είναι διατεθειμένος να φτάσει μέχρι εκεί που του επιτρέπεις.
Συνεχίζοντας να αισιοδοξούν ορισμένοι ακουμπούν τις ελπίδες τους στο κίνημα των περασμένων χρόνων (γνωστό και ως κίνημα των πλατειών) ή επιμένουν να ανασκευάζουν τα «ΟΧΙ μέχρι τέλους» στη βάση του ότι πολλοί συμπολίτες μας απείχαν. Είναι η παλιά καλή λογική του κρυμμένου επαναστατικού ρεύματος, που «για λίγο καιρό ξαποσταίνει, και ξανά προς τη δόξα τραβά». Καμία συζήτηση για την αποτυχία –ή και απουσία- βαθύτερης στρατηγικής, καμιά πειστική εναλλακτική λύση στα προβλήματα που παρουσιάστηκαν με πίεση απέναντί μας. Προδοθήκαμε από τον Τσίπρα, δεν είχαμε αρκετό χρόνο προετοιμασίας, λίγο που ο κόσμος έφαγε την «τάπα» και απογοητεύτηκε, λίγο το ένα, λίγο το άλλο, συνεχίζουμε απαράλλακτοι. Λες και η μάχη του δημοψηφίσματος δεν χάθηκε, λες και αρκεί να πετάξουμε ένα σύνθημα και η σπίθα της λαϊκής αγανάκτησης θα ανάψει dt. Όμως η ηθικολογία δεν λύνει προβλήματα, ούτε ερμηνεύει πως το σώμα του 62% εξαφανίστηκε ως σύνολο ενιαίο τις επόμενες μέρες. Πολύ περισσότερο οι βαρετές αναλύσεις περί αποχής,που αναπαράγουν έναν ιδιότυπο κοινοβουλευτικό φετιχισμό από την ανάποδη ή οι έτοιμες συνταγές για το κίνημα που λαγοκοιμάται,αναδιατάσσει στρατεύματα και επανακάμπτει.
Καλά θα πεις,σωστά και άγια όσα λες, αλλά εσύ τι μας λες; Να κάτσουμε φρόνιμοι; Να προσχωρήσουμε στην θεολογία του ΚΚΕ, αναμένοντας τον αυριανό σοσιαλισμό; Να κάνουμε ντού κι ό,τι κάτσει;
Όχι, όχι και όχι. Χρειάζεται δραστηριοποίηση σε τρείς άξονες: θεωρητική επεξεργασία, κινηματική δράση και πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, πολιτική δράση και αντιπολίτευση. Μπορούμε να διαφωνήσουμε ποια κατεύθυνση και μορφή θα έχουν όλα αυτά. Για να κάνουμε όμως όλα αυτά, χρειάζεται κάτι βασικότερο ως αναγκαία προϋπόθεση: να μην παραμυθιαζόμαστε.
Όχι φίλες και φίλοι, σύντροφοι και συντρόφισσες, δεν είναι καλά τα σημάδια, ούτε υπάρχει επαναστατικό υποκείμενο διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή. Η αποχή όταν απουσιάζουν ισχυρές κινηματικές διαδικασίες, δεν είναι ένδειξη όξυνσης της σύγκρουσης, είναι κατ’αρχήν παθητική στάση. Όσοι ονειρεύονται ταξικούς πολέμους με 760.000 συμπολίτες να μην συμμετέχουν στο πρωταρχικό ελάχιστο καθήκον τους -συνειδητά τουλάχιστον, δεν αναφέρομαι στους νεκρούς εγγεγραμμένους, ούτε σε όσους αδυνατούσαν οικονομικά να μετακινηθούν- θα περιμένουν για πολύ ακόμη. Όχι, δεν αρκεί να ενωθεί η ΑΝΤΑΡΣΥΑ με τη ΛΑΕ ή να αλλάξουμε τον Παναγιώτη με τη Ζωή. Η πληγή είναι βαθύτερη. Χρειάζεται επαναθεμελίωση σε όλα τα επίπεδα. Απαιτείται να μην αποποιούμαστε τις ευθύνες μας, ούτε να ρεφάρουμε την τωρινή μας ανεπάρκεια προκρίνοντας τις υποτιθέμενες ευνοϊκές νομοτέλειες του μέλλοντος. Όχι, δεν αρκεί να κουνάμε διδακτικά το δάκτυλο στην κοινωνία, υποδεικνύοντάς της πώς πρέπει να συνδικαλιστεί, να παλέψει, να ψηφίσει, όταν απαντάμε με διαδηλώσεις-ιεροστελεστίες ή με δελτία Τύπου που καταλήγουν με τη μόνιμη επωδό του αλάνθαστου λαϊκού ενστίκτου.
Η μετάβαση σε ένα καλύτερο μέλλον συνδέεται με το να μπορούμε να δίνουμε ύλη στις ιδέες μας. Όχι με το να μεγαλοστομούμε φωνάζοντας «το όπλο παρά πόδα». Εύκολο να το λες όταν δεν έχεις όπλα ή όταν τυλίγεσαι με το μανδύα του αιώνιου θύματος, του μόνιμα ηττημένου και προδομένου από τους ρεφορμιστές αγωνιστή. Η πολιτική αλλαγή -πόσο μάλλον η επανάσταση δεν είναι θέμα ροπής, είναι θέμα επιλογής. Οφείλουμε να το κατανοήσουμε για να την προβάλουμε ως υπαρκτή λύση. Αν όμως κάποιοι περιμένουν κάποτε να τη ζήσουν (με το ξύπνημα του κοιμισμένου γίγαντα) απλά θα την περιμένουν όπως κάποιοι άλλοι αναμένουν την Δευτέρα Παρουσία. Και μια πρώτη συνθήκη που θα μας φέρει αντιμέτωπους με τις ευθύνες και τις προκλήσεις, είναι να απαλλαγούμε από αισιόδοξες βεβαιότητες και να φοβηθούμε ελεύθερα για το μέλλον που μας ετοιμάζουν. Έτσι θα μπορέσουμε ύστερα να σφίξουμε τη γροθιά.
Social Links: