Μαζί με την απρόβλεπτα μαζική και αναμφίβολα συγκινητική υποδοχή των εξαθλιωμένων της Συρίας από Έλληνες και ξένους, οι οποίοι σπεύδουν με κάθε τρόπο στην χώρα και χωρίς την παραμικρή προϋπόθεση συνδράμουν στην διάσωση και την περίθαλψη ζωών, ένα διαφορετικό ρεύμα σκεπτικισμού και κριτικής αποτέλεσε τον άλλο πόλο πάνω στο ζήτημα του προσφυγικού.
Όσο και να νιώθουμε άβολα, το να κάνουμε εξονυχιστική έρευνα στο fb για το αν γεννήθηκε στον δρόμο ή όχι το μωρό που πλένεται στην Ειδομένη ή το να κατηγορούμε ως «αφελείς» τους ανθρώπους της προσφοράς στους αδύναμους, είναι μία ακραία έκφραση κριτικής σκέψης των υπερσυντηρητικών που αυτοορίζονται συχνά και αβίαστα ως «εραστές της ελευθερίας», όπως αυτή περιορίζεται σε δυτικούς και νεοφιλελεύθερους ορισμούς. Αυτός ο τρόπος σκέψης και έκφρασης φτάνει ουκ ολίγες φορές ασυνείδητα στις παρυφές της απανθρωποποίησης: υπό αυτό το βλέμμα, έχουμε τον πρόσφυγα απογυμνωμένο από την ανθρώπινη του διάσταση, ακριβώς επειδή δεν είναι πολίτης των δυτικών δημοκρατιών. Ενεργοποιούμε τότε εξονυχιστικές αναζητήσεις, περνάμε από κόσκινο κάθε τους πράξη και έκφραση επειδή είναι «ξένοι», φορείς ταυτότητας ενός πολιτισμού, τον οποίο βλέπουμε ως λιγότερο άξιο για προσφορά ανθρωπιάς. Τότε, είμαστε έτοιμοι να απαρνηθούμε αυτό που αναγνωρίζουμε ευκολότερα σε πολίτες δυτικών κρατών: τυπικές συνθήκες υγιεινής και ασφαλούς περιβάλλοντος, προκειμένου να μην πλήττεται η απαραίτητη για την ανθρώπινη επιβίωση διαδικασία της γέννησης, της ανατροφής και της διαβίωσης.
Konstantinos Tsakalidis / SOOC
Πρόσφατα, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, πανηγύριζε κυνικά στο twitter για την ομοφωνία, όπως έγραψε, των χωρών των δυτικών Βαλκανίων να κλείσουν τα σύνορα τους. Έτσι, εικόνες όπως του νεογέννητου που πλένεται δίπλα στις παγωμένες λάσπες είναι αποτέλεσμα αυτής ακριβώς της πολιτικής. Ο Τουσκ, θερμός υπoστηρικτής του νεοφιλελεύθερου μοντέλου του ordoliberalism, τόνιζε τον περασμένο Ιούνιο ότι αυτό το μοντέλο που στηρίζει την απόλυτη ελευθερία της αγοράς είναι το ιδανικό τόσο για τον ίδιο, όσο και για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε μία κεντρική λοιπόν διαχείριση που επιχειρεί να διαλύσει κάθε κοινωνικό κράτος, ως ζημιογόνο, μη κερδοφόρο και βάση για την καλλιέργεια της… τεμπελιάς, ο υπερσυντηρητικός πόλος των σκεπτικιστών του προσφυγικού καταφεύγει και πάλι στα ιερά και απαράβατα του κριτήρια : την εμπορεύσιμη ύλη και το εισόδημα. Έτσι, γεννήθηκαν το τελευταίο διάστημα στον δημόσιο λόγο φράσεις όπως ο «ανέξοδος ανθρωπισμός» ή η «φιλανθρωπία με τα λεφτά των άλλων». Το δράμα των προσφύγων θα πρέπει να ελαττωθεί από την υπερσυντηρητικούς αυτούς σκεπτικιστές με την κριτική των καλεσμάτων για προσφορά, των αυθόρμητων λαϊκών εκφράσεων βοήθειας και της μαζικής και ελπιδοφόρας κοινωνικής κινητοποίησης για την ελάχιστη ανακούφιση των ξεριζωμένων ανθρώπων.
Konstantinos Tsakalidis / SOOC
Έτσι, άτομα που κλείνουν παρατεταμένα τα μάτια στο μεγάλο φαγοπότι των ελίτ, στην μεγέθυνση της παγκόσμιας ανισότητας και της ολοένα και μεγαλύτερης αβεβαιότητας για τους νέους και τους μακροχρόνια ανέργους πολίτες της Ευρώπης, γίνονται Σέρλοκ Χολμς και Τζέιμς Μποντ για τους πρόσφυγες και τα νεογέννητα στον δρόμο παιδιά τους, προκειμένου να επιβεβαιώσουν έτσι τις συντηρητικές πεποιθήσεις τους, οι οποίες στηρίζουν τελικά το κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο μοντέλο που θέλει τα πάντα ως μετρήσιμα στοιχεία, πάντοτε μέσα το δίπολο «κέρδη-ζημιές». Σε αυτήν ακριβώς την ζύμωση, οι πρόσφυγες μπαίνουν στο ίδιο σακί με τους εξαθλιωμένους πολίτες της Ευρώπης: είναι «ανέξοδο», είναι «βοήθεια με τα λεφτά μου», άρα αφελές το να υποστηρίζουμε ότι θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα, προκειμένου να μπορέσουν να ενδυναμωθούν στην τρέχουσα φάση και να ζήσουν υπό αξιοπρεπείς συνθήκες.
Έχοντας λοιπόν ως αρχή και τέλος στην ιδεολογία τους την ατομική ιδιοκτησία και το εισόδημα, η διάσταση του ανθρωπισμού θα πρέπει να μετράται και αυτή υλικά, αλλιώς θα πρέπει να καταγγελθεί. Υπό αυτές τις διαδικασίες, βλέπουμε ορισμένους μητροπολίτες και ιερείς στην χώρα μας να κηρύττουν το μίσος για τους εξαθλιωμένους, ξεχνώντας ότι η χριστιανική αγάπη βασίζεται στην απροϋπόθετη αγάπη και την συγχώρεση, αλλιώς δεν υφίσταται ως τέτοια. Πέραν όμως και από τα θεολογικά κηρύγματα, το ζευγάρι στην Ειδομένη, το οποίο άνοιξε τις πόρτες του σε μια οικογένεια προσφύγων ήρθε να συναντηθεί ασυνείδητα με την άποψη του Ντερριντά, ο οποίος υποστήριζε ότι η φιλοξενία μπορεί να είναι μόνο απροϋπόθετη.
Konstantinos Tsakalidis / SOOC
Όλα αυτά τα παραπάνω σύντομα παραδείγματα μας δείχνουν ότι ο αλτρουισμός, η αλληλεγγύη και η προσφορά προς τον εξαθλιωμένο δεν μπορούν να γίνουν εμπορεύσιμα και μετρήσιμα στοιχεία. Εκείνη όμως τη στιγμή που ο υπερσυντηρητικός ακτιβιστής του διαδικτύου ή ο ανορθολογικός ορθολογιστής που επιχειρεί με πομπώδη λόγο και καταγραφή επιχειρημάτων να επηρεάσει την κοινή γνώμη για την συμπάθεια που δείχνει στους βασανισμένους, αρχίζει να προσεγγίζει τις ρίζες του αυταρχισμού και τις μισανθρωπίας. Τις ρίζες που ενυπάρχουν καλά κρυμμένες στο σημερινό, κυρίαρχο μοντέλο διακυβέρνησης του νεοφιλελεύθερου μας κόσμου.
Social Links: