Όταν μου ανατέθηκε η συγγραφή ενός άρθρου για την αποτίμηση της συγκέντρωσης του «Παραιτηθείτε», ομολογώ ότι πέρασα αρκετό χρόνο, αναζητώντας την προσέγγιση που θα ακολουθούσα. Βλέποντας τις φωτογραφίες της συγκέντρωσης και ακούγοντας τις διηγήσεις φίλων που πήγαν – μιας και εγώ δεν κατάφερα να παρευρεθώ – ήμουν πολύ κοντά στην απόφαση το άρθρο μου να αποκλίνει από μια «βαρετή» πολιτική ανάλυση και να ακολουθήσει την καθιερωμένη -από το ΣΚΡΑ-punk – γραφικολογική ανάγνωση της συγκέντρωσης.
Άνθρωποι άνω των 50 με σφυρίχτρες, η Ελένη Λουκά, οι «ελικοπτεράκηδες», συνθήματα που θα μπορούσαν να έχουν ακουστεί σε κάποιο αγώνα του Παναιτωλικού και πολλά άλλα, συγκρότησαν μια αρκετά σαφή ταυτότητα για την εκδήλωση ενώ παράλληλα αποτέλεσαν υλικό για αμέτρητα memes αλλά και γραφικολογικά άρθρα. Μήπως όμως η όλη προσήλωση στη γραφικότητα που προκύπτει από διάφορα βίντεο, φωτογραφίες αλλά και άρθρα τείνει να σχετικοποιεί και να υποβαθμίζει τις πολιτικές θέσεις της εκδήλωσης, αλλά και την κριτική που θα μπορούσε να γίνει σε αυτές; Ας αφήσω όμως αυτόν τα ερωτήματα για τον προσδιορισμό της ταυτότητας του άρθρου για μετά και ας μπω επιτέλους στο ψητό.
Εάν προκύπτει μια βεβαιότητα από την ποσοτική αποτίμηση της συγκέντρωσης, αυτή είναι ότι για άλλη μια φορά, η απήχηση στα social media δεν μπορεί να εγγυηθεί και την πρακτική εφαρμογή της απήχησης σε μια πετυχημένη συγκέντρωση, όπως περίπου έγινε και με την περίπτωση της ΛΑΕ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Με αποτέλεσμα ο κόσμος που παρευρέθηκε να είναι αρκετά λιγότερος από τον προσδοκώμενο, αν και σε κάθε περίπτωση περισσότερος από αυτόν που κινητοποιήθηκε στην τελευταία γενική απεργία, με το ΚΚΕ για άλλη μια φορά να είναι εκτός πλαισίου.
Προσπαθώντας να αναφερθώ στην ανθρωπογεωγραφία της εκδήλωσης, αναγκαστικά επανέρχεται το ερώτημα του εσωτερικού διαλόγου που έθεσα πιο πάνω. Μήπως η προσήλωση στη -δεδομένη- γραφικότητα τείνει να αποπολιτικοποιεί την εκδήλωση και να ρίχνει το επίπεδο της πολιτικής κριτικής που θα μπορούσε να της ασκηθεί; Η απάντηση που δίνω είναι πως όχι. Αυτό που εμφανίστηκε στο Σύνταγμα, δεν αποτελεί τίποτα παραπάνω από την μετουσίωση του πολιτικού λόγου που είχε ήδη διαμορφωθεί στη σελίδα της εκδήλωσης στο Facebook. Με άλλα λόγια τι καλύτερο θα μπορούσε να φέρει ο Θανάσης Χειμωνάς, με τη γνωστή αισθητική γηπέδου, σε μια εκδήλωση πέρα από τύπους που κρατούσαν ελικόπτερα, με τους προφανείς ακροδεξιούς συμβολισμούς;
Η συγκέντρωση προσπάθησε να αποτελέσει το συνεχιστή των κινητοποιήσεων του Μένουμε Ευρώπη, ανάγοντας το αίτημα της παραίτησης της κυβέρνησης σε ένα ζήτημα ζωής και θανάτου, όπως αυτό της παραμονής ή μη στην Ε.Ε. Έτσι, είναι προφανές ότι προσπάθησε να απευθυνθεί και στο ίδιο ακροατήριο με την αποτυχία όμως να είναι έκδηλη. Ο σοσιαλδημοκρατικός χώρος, όπως και εκείνα τα τμήματα της «φιλελεύθερης πολιτικής αριστοκρατίας» που συμμετείχαν ενεργά στο «Μένουμε Ευρώπη» το καλοκαίρι, είτε για λόγους μικρότητας του διακυβεύματος είτε για τον τρόπο συγκρότησης της εκδήλωσης, γύρισαν την πλάτη στο «Παραιτηθείτε», με αποτέλεσμα το πρόσημο των συγκεντρωμένων να είναι εξαιρετικά προσδιορισμένο, παρά τις προσπάθειες τους για ένα δήθεν ακομμάτιστο -και στα όρια του απολιτικού – προσωπείο.
Ολοκληρώνοντας την αποτίμηση μου, θα προσπαθήσω να απαντήσω στο ερώτημα, «Πέτυχε τελικά κάτι το Παραιτηθείτε»; Σε πρώτη φάση, θα έλεγα απλά μια μικρή επανασυσπείρωση του Σύριζα, ας γίνω όμως πιο σαφής. Εάν ξεκινήσουμε από τη γενική διαπίστωση ότι οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να πέσουν «κινηματικά» με τέτοιου είδους συγκεντρώσεις, κάτι που προφανώς θα ήταν εξ’ αρχής γνωστό στους συντελεστές της, τότε φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι οι συντελεστές της προσπάθησαν να ηγηθούν του ενός διακριτού πλέον στρατοπέδου, κάτι που προφανώς συνδέεται και με τις εξελίξεις στον Δεξιό χώρο. Επαναφέροντας την πόλωση του προηγούμενου καλοκαιριού στο κεντρικό πολιτικό επίπεδο χωρίς όμως το αντίστοιχο διακύβευμα, δημιουργείται η ανάγκη της ατομικής διάκρισης από τα δύο στρατόπεδα που σχηματίζονται. Όταν η εικόνα που παρουσιάζεται στη συγκέντρωση είναι αυτού του περιεχομένου, η απόσταση από αυτή, για ένα σημαντικό κομμάτι που δε μπορεί να εκπροσωπηθεί, είναι αρκετά πιθανή, ειδικά μια περίοδο που ο ΣΥΡΙΖΑ επανασυγκροτεί την ιδεολογική του ταυτότητα.
Social Links: