Το 1989 ήταν μια χρονιά-σταθμός για τον Μπάτμαν. Ο Σκοτεινός Ιππότης έκλεινε 50 χρόνια ύπαρξης στην ευρύτερη ποπ κουλτούρα και η κλασική πλέον ταινία του Τιμ Μπάρτον με τον Μάικλ Κίτον στον πρωταγωνιστικό ρόλο και τον Τζακ Νίκολσον στον ρόλο του Τζόκερ, επικύρωνε για τα καλά την σκοτεινή στροφή που είχε κάνει σε επίπεδο φυσιογνωμίας -μέσα από τα κόμιξ- ο ήρωας της Γκόθαμ Σίτι. Τμήμα της πληθωρικής παρουσίας του Μπάτμαν εκείνη την χρονιά στα τεκταινόμενα της ποπ κουλτούρας (παρουσία που θα συνέχιζε να καταλαμβάνει για πάντα -μέχρι και σήμερα- τεράστιο χώρο στο υπερηρωικό είδος μυθοπλασίας), ήταν και μια συλλογή διηγημάτων με πρωταγωνιστή το alter ego του Μπρους Γουέιν, η οποία έμελλε να περάσει απαρατήρητη στα ευρεία κοινά.
Εμπνευστής της ήταν ο Μάρτιν Γκρίνμπεργκ, μετέπειτα ιδρυτής και ιδιοκτήτης του αμερικάνικου τηλεοπτικού δικτύου «Syfy». Ο Γκρίνμπεργκ, εκείνη την περίοδο είχε έναν μικρό εκδοτικό οίκο με το όνομα «Tekno Books», ο οποίος εξέδιδε συλλογές διηγημάτων, κατά βάση από το είδος της Επιστημονικής Φαντασίας και δευτερευόντως από το είδος του Crime Drama και του Νουάρ.
Το εξώφυλλο της αμερικανικής έκδοσης του βιβλίου
Μεγάλος θαυμαστής του Μπάτμαν, ο Γκρίνμπεργκ επιχείρησε να τιμήσει τα 50α γενέθλια του Σκοτεινού Ιππότη, εκδίδοντας μια συλλογή 14 διηγημάτων, κάθε ένα εκ των οποίων ήταν γραμμένο από έναν διαφορετικό συγγραφέα του χώρου της φανταστικής λογοτεχνίας της εποχής. Πιο εξέχον μέλος της ομάδας που δημιούργησε ο Γκρίνμπεργκ για αυτό το βιβλίο, ήταν -δίχως αμφιβολία- ο Ισαάκ Ασίμοφ. H cult προσπάθεια του Γκρίνμπεργκ, που ονομάστηκε «The Further Adventures of Batman», πέρασε σχετικά απαρατήρητη, ακόμα και ανάμεσα στους πιο φανατικούς οπαδούς του Μπάτμαν.
Η ελληνική έκδοση της εν λόγω ανθολογίας διηγημάτων, έπεσε στα χέρια μου όταν ήμουν περίπου 8 ή 9 χρονών, κάπου στα μέσα των 90s. Ήμουν σε κάποιο πανηγύρι στο χωριό μου με τους δικούς και βρήκα το συγκεκριμένο βιβλίο σε έναν πάγκο με άλλα βιβλία. Όταν ξεκίνησα να διαβάζω τις ιστορίες που εμπεριεχόντουσαν σε αυτό, σκάλωσα με έναν πρωτόγνωρο τρόπο: τόσο οι δυο ταινίες του Μπάρτον όσο και η σειρά κινουμένων σχεδίων για τον Μπάτμαν, μέσω των οποίων τον είχα αγαπήσει, ήταν εξαιρετικά σκοτεινές δημιουργίες -ειδικά για τα παιδικά μάτια- αλλά ορισμένα διηγήματα αυτής της συλλογής αναβάθμιζαν με καθοριστικό τρόπο την σκοτεινιά στο σύμπαν της Γκόθαμ Σίτι.
Υπήρχαν βέβαια και πιο βατά, πιο ελαφρά διηγήματα ανάμεσά τους, ωστόσο τα σκοτεινά εξ’ αυτών ήταν πραγματική μαύρη μαυρίλα. Σε ένα από αυτά, για παράδειγμα, ο Μπάτμαν είχε να αντιμετωπίσει έναν serial killer που πετσόκοβε ζητιάνους με ένα ξυράφι και θυμάμαι χαρακτηριστικά το σοκ που είχα πάθει όταν βρέθηκε τελικά τετ-α-τετ μαζί του προς το τέλος της ιστορίας και αποκαλύφθηκε ότι ο δολοφόνος ήταν τόσο ψυχάκι που αντί για παπούτσια φορούσε ανθρώπινα κεφάλια στα πόδια του! Ή μια άλλη ιστορία, στην οποία ο Τζόκερ αφού σκότωνε τα θύματά του, τα διαμέλιζε και τα έλιωνε σε μια μηχανή – και μάλιστα, είχε δέσει τον Μπάτμαν απέναντι από το όλο σκηνικό για να δει όλη την διαδικασία με τα μάτια του. Μιλάμε για σπλάτερ καταστάσεις, όχι αστεία.
Το βιβλίο εκείνο εξαφανίστηκε μυστηριωδώς από το σπίτι μου κάνα-δυο χρόνια αφού το είχα αγοράσει. Κατά καιρούς, το μυαλό μου επέστρεφε σε αυτό και τις (όσο περνούσε ο καιρός όλο και πιο) αμυδρές εικόνες από τα διηγήματά του και κατά καιρούς έψαχνα να το βρω κάπου προκειμένου να το ξαναγοράσω αλλά μάταια: η έκδοση ήταν τόσο σπάνια και είχε περάσει τόσο απαρατήρητη που δεν μπορούσα να το βρω πουθενά. Έπρεπε να περάσουν σίγουρα πάνω από 20 χρόνια πριν ξαναφτάσει στα χέρια μου: ένας συνάδελφος, το βρήκε κάπως και κάπου, το αγόρασε έναντι 3 ευρώ και μου το έφερε στο γραφείο (κυριολεκτικά, τον φίλησα όταν μου το έδωσε).
Η έκδοση -η οποία ήταν της «Εκδοτικής Περιοδικής Ε.Π.Ε.»- ήταν τόσο λιτή και τόσο καλτ όσο την θυμόμουν. Στην πρώτη σελίδα μετά το εξώφυλλο, αναφέρεται απλά το εξής: «Οι Περιπέτειες του Μπάτμαν. Επιμέλεια έκδοσης: Μάρτιν Γκρίνμπεργκ» και στο καπάκι απλά ξεκινάνε τα διηγήματα. Δεν υπάρχει καμία εισαγωγή, καμία βιογραφία των συγγραφέων, δεν αναφέρεται καν το όνομα του μεταφραστή!
Ακολουθεί μια συνοπτική περιγραφή και των 14 ιστοριών, με ανανεωμένη οπτική (σε σχέση με την οπτική της παιδικής μου ηλικίας) προφανώς:
1) «Ο Κυρίαρχος των Ονείρων» του Ρόμπερτ Σέκλεϊ – Ο Μπάτμαν υποψιάζεται ότι ο εδώ και χρόνια νεκρός αντίπαλός του, Τζόκερ είναι ακόμα ζωντανός και στην προσπάθειά του να το εξερευνήσει μπλέκει σε μια μεγάλη, εγκληματική συνωμοσία. Η ιστορία με την gore σκηνή που προαναφέρθηκε, που όμως -εκτός από αυτό το σκηνικό- κινείται σε εντελώς άλλο μήκος κύματος καθώς είναι μια αλα Τζέιμς Μποντ ιστορία κατά βάση. Αξιόλογη και ιδιαιτέρως ψαρωτική.
2) «Νυχτερίδες» του Χένρι Σλεσάρ – Απόσπασμα από το ημερολόγιο του Άλφρεντ, ο οποίος αφηγείται μια ιστορία κατά την οποία ο Μπάτμαν έχει χάσει το μυαλό του, κάνει παράλογα πράγματα, οι δημόσιες εμφανίσεις του τον γελοιοποιούν και άπαντες στη Γκόθαμ Σίτι το καταλαβαίνουν: ο πάλαι ποτέ προστάτης της πόλης είναι άλλος ένας τρελός της. Εξαιρετικά ατμοσφαιρική και με ιδιαίτερη γραφή λόγω της υποτιθέμενης οπτικής γωνίας του Άλφρεντ.
3) «Ο Τζακ του Μετρό» του Τζο Ρ. Λανσντέιλ – Η ιστορία που προαναφέρθηκε με τον serial killer. Από τις πιο σκοτεινές της ανθολογίας, με έντονο μεταφυσικό στοιχείο καθώς αναφέρεται σε έναν φοιτητή που σταδιακά υπακούει τις εντολές ενός ζωντανού ξυραφιού, που ουσιαστικά κυριαρχεί πάνω στη βούλησή του και τον ωθεί σε δολοφονίες. Αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο εναλλάξ, μια από τη πλευρά του Μπάτμαν, μια από αυτή του δολοφόνου και μια από αυτή του Γκόρντον, συνδυασμός μεταφυσικού horror και αστυνομικού θρίλερ, σε κρατάει στην τσίτα μέχρι τέλους.
4) «Χειροκρότημα με το ένα χέρι» του Μαξ Άλαν Κόλινς – Ο Τζόκερ ερωτεύεται παράφορα την Μίμο, μια καινούρια εγκληματία της Γκόθαμ και στην προσπάθειά του να της τραβήξει την προσοχή φέρνει αναταραχή στη Γκόθαμ. Ο Μπάτμαν εδώ συνεπικουρείται από τον Ρόμπιν και η ατμόσφαιρα είναι αρκετά καρτουνίστικη, θυμίζει μια λίγο πιο ενήλικη εκδοχή της κλασικής τηλεοπτικής σειράς των 60s.
5) «Ουδέτερο Έδαφος» του Μάικ Ρέσνικ – Ίσως η πιο μικρή ιστορία όλων αλλά βασισμένη σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα, αποτυπώνει μια τυπική μέρα από την ζωή ενός μαγαζάτορα, ο οποίος προμηθεύει υλικό για τις στολές όλων τους μασκοφόρων της πόλης (την Κατγούμαν, τον Γρίφο, τον Μπάτμαν…).
6) «Χορός Μεταμφιεσμένων» των Κάρεν Χάμπερ και Ρόμπερτ Σίλβερμπεγκ – Σε ένα μασκέ πάρτυ που γίνεται στη βίλα του Μπρους Γουέιν -ναι, υπάρχει και ένας τύπος ντυμένος Μπάτμαν σε αυτό- θα γίνει μια ληστεία από το πουθενά και ο Μπάτμαν πρέπει να δράσει για να βρει τον ένοχο. Ξεκινάει ψαρωτικά, δεν εξελίσσεται το ίδιο καλά καθώς μοιάζει να ξεμένει από ιδέες αλλά αναβιώνει μια κόμικ αίσθηση από τα 60s και τα 70s για τον Μπάτμαν.
7) «Τα υπομνήματα Μπάτμαν» του Στιούαρτ Μ. Καμίνσκι – Την δεκαετία του ’40, ένα μεγάλο κινηματογραφικό στούντιο αναλαμβάνει να γυρίσει μια ταινία για τον Μπάτμαν, με τον Μπρους Γουέιν μάλιστα να εμπλέκεται στην δημιουργία της ως διαμεσολαβητής ανάμεσα στους παραγωγούς και τον αληθινό Μπάτμαν, αλλά κάτι περίεργο συμβαίνει στα γυρίσματα… Όλη η αφήγηση γίνεται μέσα από υπομνήματα που ανταλλάζουν οι παραγωγοί, ο σκηνοθέτης, ο Μπρους Γουέιν, ένας αστυνομικός επιθεωρητής και ο ψυχολόγος που έχει προσλάβει το στούντιο για να μελετήσει την ψυχοσύνθεση του Μπάτμαν. Όχι κάτι ιδιαίτερο ως προς την ουσία της αλλά η πρωτότυπη αφήγησή της και η πολύ ενδιαφέρουσα εναλλακτική ματιά της, την ισορροπούν.
8) «Οι Σοφοί του Γκόθαμ» του Έντουαρντ Γουέλεν – Ο Γρίφος επανέρχεται, βάζει δύσκολα στον Μπάτμαν και αυτός, με τη βοήθεια του Γκόρντον, επιχειρεί να τον μπαγλαρώσει. Τίποτα το ιδιαίτερο, Μπάτμαν ιστορία λες και βγήκε από το genarator των κόμιξ των 80s.
9) «Βορειοδυτικά» του Ισαάκ Ασίμοφ – Οι «Μαύροι Χήροι» ήταν οι πρωταγωνιστές μιας σειράς διηγημάτων του Ισαάκ Ασίμοφ, που εμφανιζόντουσαν στο περιοδικό που εξέδιδε ο ίδιος στα 70s, «Asimov’s Science Fiction Magazine». Σε κάθε «επεισόδιο», τα έξι μέλη μιας μυστικής λέσχης με το κωδικό όνομα «Μαύροι Χήροι», παίρνουν μια συνέντευξη από έναν μυστηριώδη καλεσμένο τους. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, μια προσωπική ιστορία φανταστικού ξεδιπλώνεται (εξωγήινοι, άνθρωποι που έχουν ταξιδεύσει στο χρόνο, ανθρωποειδή κ.α. κάθονται απέναντι από τους «Μαύρους Χήρους») για αυτή τη μυστική λέσχη που λειτουργεί ως ερευνητική ομάδα. Σε αυτό το διήγημα, οι «Μαύροι Χήροι» παίρνουν συνέντευξη από έναν άνδρα που λέγεται Μπρους Γουέιν. Απόλαυση.
10) «Το κορίτσι του μπαμπά» του Γουίλιαμ Φ. Νόλαν – Ιστορία στην οποία πρωταγωνιστεί κατά βάση ο Ρόμπιν, ο οποίος ερευνώντας μια υπόθεση έρχεται σε επαφή με μια αθώα κοπέλα που ζει απομονωμένη -ουσιαστικά φυλακισμένη- σε ένα σπίτι, δεν έχει την παραμικρή επαφή με τον έξω κόσμο και γνωρίζει μόνο «τον μπαμπά της», έναν άντρα που εμφανίζεται μπροστά της διαρκώς ντυμένος ως κλόουν. Ψυλλιάζεσαι εξαρχής τι παίζει αλλά πολύ ατμοσφαιρικό και ταυτόχρονα, ανάλαφρο.
11) «Επιβολή» του Χάουαρντ Γκόλντσμιθ – Άλλη μια ιστορία με βασικό πρωταγωνιστή τον Ρόμπιν, ο οποίος εδώ τίθεται αντιμέτωπος με έναν τύπο που μπαίνει στα μυαλά έφηβων παιδιών και τα καθοδηγεί να κάνουν ληστείες για τον ίδιο. Προγενέστερο του «Batman Animated Series» αλλά λες και βγήκε από το σύμπαν του.
12) «Ο Πειρατής του Κόλπου των Εκατομμυριούχων» του Έντουαρντ Ν. Χοκ – Ένας σύγχρονος πειρατής ληστεύει τα γιοτ των εκατομμυριούχων και ο Μπάτμαν καλείται να τον βρει και να τον συλλάβει. Μάλλον η πιο ρηχή και χειρότερη ιστορία από τις 14.
13) «Ο Πολωτής» του Τζορτζ Άλεκ Έφινγκερ – Όσοι ξέρουν απ’ έξω και ανακατωτά το «The Dark Knight» του Κρίστοφερ Νόλαν, ίσως δουν μια συμπτωματική ( ; ) ομοιότητα με ένα sublot της ταινίας του 2008. Ένας υπάλληλος των επιχειρήσεων Γουέιν, ερευνητής στον τομέα της «πλασμονικής», ανακαλύπτει πως ο εργοδότης του είναι ο Μπάτμαν και βάζει σκοπό της ζωής του να τον ξεσκεπάσει. Τελικά, θα μεταμορφωθεί σε έναν μασκοφόρο villain, που αντλεί την δύναμή του από τις τεχνολογικές του γνώσεις. Το origin ενός villain επί της ουσίας. Συναρπαστικό.
14) «Είδωλο» του Εντ Γκόρμαν – Η πιο σκοτεινή ιστορία της ανθολογίας, μοιάζει λες και αποτέλεσε έμπνευση για το πρόσφατο κινηματογραφικό «Joker» του Τοντ Φίλιπς. Έχουμε να κάνουμε με την καθημερινότητα ενός ψυχολογικά διαταραγμένου ανθρώπου, που μένει με την μητέρα του αλλά του περνάει συχνά από το μυαλό να την σκοτώσει, έχει εμμονή με τον Μπάτμαν -τον οποίο επίσης θέλει να σκοτώσει- και του έχει καρφωθεί στο μυαλό πως ο τελευταίος είναι και ο βιολογικός του πατέρας, που κάποτε άφησε έγκυο και μετά παράτησε τη μητέρα του. Άρρωστη αφήγηση, καταπληκτικά ενδιαφέρον και κυρίως, ένα ασύλληπτα εμπνευσμένο plot twist στο φινάλε.
Το βιβλίο εκδόθηκε από την Εκδοτική Περιοδική Ε.Π.Ε. και είναι εξαντλημένο, ενώ η τύχη της ίδιας της εταιρίας αγνοείται.
Social Links: