The Sky is Crying: Stevie Ray Vaughan, ο μόνος κιθαρίστας που κοίταξε στα ίσια τον Jimi Hendrix

Σκέφτομαι καμιά φορά ότι οι αστικοί μύθοι, οι αφηγήσεις για φευγαλέες εκδηλώσεις μεταφυσικών ικανοτήτων κάποιων χαρισματικών ανθρώπων δεν έχει σημασία αν είναι αληθινοί ή όχι. Δείχνουν την εντύπωση που προκάλεσε η persona κάποιου στην λιγόστιγμη ύπαρξη του σε αυτόν τον ευάλωτο κόσμο και είναι βασικά στοιχεία της συγκρότησης του μύθου του. Και η μουσική ιστορία είναι γεμάτη από τέτοιους θρύλους.  Ο θεμέλιος μύθος της blues, η συνάντηση του νεαρού τότε Robert Johnson με τον διάβολο, στην φυτεία του Will Dockery κάπου χωμένη στον αγροτικό Μισισίπη του μεσοπολέμου, τι είναι αν όχι μια μετάγγιση του φαουστικού μύθου στα blues συμφραζόμενα;

 

 

Στη Βίβλο των μπλουζ υπάρχουν ιστορίες για ασύλληπτους κιθαρίστες που αυτοσχεδίαζαν την ώρα που έσφιγγαν εγκάρδια το χέρι κάποιου τυχερού από το κοινό τους,

 

Για αλλαγές χορδής από το επέκεινα,

Για λυσσαλέους αυτοσχεδιασμούς, μουσική εκδήλωση ενός Devil’s Mark,

 

Ποιος θα πίστευε ότι ένα φτωχό παιδί από το Oak Cliff του Ντάλας στο Τέξας, μια περιοχή γνωστή μόνο (ok γεννήθηκε εκεί ο T – Bone Walker και αργότερα ο Dennis Rodman) για την έντονη παρουσία της Κου Κλουξ Κλαν (εδώ που τα λέμε η ΚΚΚ είχε έντονη παρουσία σε ολάκερο το Τέξας), που είχε αλκοολικό πατέρα με βίαιη συμπεριφορά και ήταν ο ίδιος εξαρτημένος πριν κλείσει τα 10 χρόνια ζωής, καθώς έκλεβε μπουκάλια από τον πατέρα του, θα γινόταν ο μεγαλύτερος κιθαρίστας όλων των εποχών;

 

 

Η αλήθεια είναι ότι ο Stevie Ray Vaughan ή απλά ο SRV για όλους εμάς, έζησε την αναγνώριση και έλαβε τον θαυμασμό που του άρμοζε. Σε αντίθεση με τον γίγαντα Roy Buchanan ή τον αδικοχαμένο σε μικρή ηλικία Sean Costello, ο SRV αγαπήθηκε, λατρεύτηκε, βραβεύτηκε με Grammy, έγινε πλατινένιος. Έπαιξε με τους Double Trouble στο Montreaux το 1982, στο δεύτερο μεγαλύτερο Jazz φεστιβάλ του πλανήτη, η πρώτη μπάντα χωρίς δίσκο που έπαιξε εκεί, στο οποίο μάλιστα γιουχαρίστηκε από κάποιους τυχάρπαστους casuals. Στο Montreaux τον είδε και ο απέραντος  David Bowie, ο οποίος θαμπώθηκε από το απύθμενο ταλέντο και του έκανε πρόταση να συνεργαστούν. Το αποτέλεσμα ήταν το Let’s Dance (1983) και τα υπόλοιπα είναι ιστορία.

 

 

Αξίζει να ακούσει κανείς πως ‘’ντύνει’’ το πασίγνωστο “Cat People (Putting Out Fire)” – που είχε κυκλοφορήσει ένα χρόνο νωρίτερα ο David Bowie μαζί με τον Giorgio Moroder –  στην έκδοση (ως B-Side!) του Let’s Dance.

 

Η συνεργασία δεν συνεχίστηκε, η περιοδεία έγινε με άλλον κιθαρίστα για λόγους που δεν μας αφορούν τώρα (και έχουν να κάνουν με το management του David Bowie κυρίως) αλλά η φήμη του SRV εκτοξεύτηκε, ο οποίος για την συμμετοχή του στο album είπε με μοναδικό τρόπο “I just sprayed Albert King all over the fucker“.

 

 

Στις 28 Σεπτεμβρίου του 1986, στο Ludwigshaven στο γερμανικό κομμάτι της ευρωπαϊκής του περιοδείας, ο SRV κατέρρευσε. Κατέρρευσε από τις ανελέητες καταχρήσεις του, που συμπεριλάμβαναν μίξη κοκαΐνης και ουίσκυ (ο θρύλος αναφέρει κοντά στο ένα μπουκάλι ουίσκυ και 5-6 γραμμάρια κοκαΐνης την ημέρα, αλλά τα είπαμε πριν για τους μύθους), συνεχόμενες μέρες στο studio χωρίς ύπνο και απαιτητικές περιοδείες. Ήρθε και ο χωρισμός με την γυναίκα του Lenora ‘’ Lenny’’Baley, η οποία κέρδισε την αθανασία μέσω αυτού του αριστουργήματος,

 

 

Ο γιατρός του έδινε μέρες ζωής. Ο Stevie Ray Vaughan μπήκε σε κέντρο αποτοξίνωσης, έκοψε τα πάντα, επανήλθε και χάρισε στον κόσμο το τέταρτο και τελευταίο (πριν το θάνατο του) δίσκο του, το μυθικό In Step (το 1989, ο τίτλος του απηχεί τα ‘’12 Steps of AA’’).

 

Από τις σπουδαιότερες μπλουζ συνθέσεις στην ιστορία.

 

Θα μιλάγαμε για το μεγαλύτερο redemption story στην blues ιστορία, αν δεν έπεφτε εκείνο το ελικόπτερο ακριβώς 30 χρόνια πριν, στις 27 Αυγούστου του 1990 σε ένα χωριό του Ουισκόνσιν.

 

 

Πολλά μπορεί να πει κάποιος για τον SRV. Μπορεί κάποιος να εκφράζει την προτίμηση του για μια πιο laid back, παραδοσιακή blues προσέγγιση και να μην του αρέσει η ωμότητα, η τραχύτητα, η ένταση, η ασύγκριτη παρορμητικότητα και το δυσθεώρητο παίξιμο του. Κανείς όμως δεν μπορεί να πει για τον Stevie Ray Vaughan ότι είχε φρένο. Ούτε στη ζωή, ούτε στην κιθάρα, ο Vaughan απλώς δεν μπορούσε να σταματήσει. Αυτοσχεδιαστικές ομοβροντίες, ακατάπαυστος ιδρώτας και βίαιοι μανιερισμοί αλλά και ακατάλυτες αισθαντικές slow blues ελεγείες, ψίθυροι από το Δέλτα του Μισισίπη.

 

 

Ο SRV ήταν ένας τύπος που ζούσε και ανέπνεε μουσική και ως τέτοιος είχε αμέτρητους ήρωες από ετερόκλητες μουσικές παραδόσεις. Από jazz μεριά ακούς τον Wes Montgomery και τον Kenny Barrell να προσθέτουν στοχασμό και ηρεμία, από blues μεριά κυρίως τους 3 ‘’βασιλιάδες’’, τον Freddie, τον B.B. και τον Albert να ζορίζουν όμορφα, αλλά και τόσους άλλους, όπως ο Buddy Guy, ο Albert Collins και η Αυτού Μεγαλειότης, ο Muddy Waters, ο μεγάλος Hubert Samlin, κιθαρίστας του Howlin’ Wolf  (Ο Hubert Samlin, ολόκληρη η πρωτόλεια ψυχή των blues είχε έρθει στο Half  Note το 2008, σε μια ιστορική στιγμή για τα ελληνικά μπλουζ συναυλιακά δρώμενα, στην οποία βρισκόταν και η αφεντιά μου).

 

Αλλά υπάρχουν και άλλοι αγαπημένοι, από country και rockabilly, αλλά  κανένας όμως με την επίδραση που είχε στο παίξιμο, στον ψυχισμό και στο στυλ του SRV ο Jimi Hendrix. Η δομή των κομματιών, η ύπαρξη αργόσυρτου τραγουδιού εν είδει «μπαλάντας» (όπως το Lenny, που παραπέμπει στο Wind Cries Mary του Hendrix ή το απλησίαστο Riviera Paradise), αλλά και στα μεταξωτά φουλάρια και στο χαρακτηριστικό plateau hat. Ήταν ένας Hendrix περασμένος μέσα από την παράδοση του Τέξας, με τα charro (Mariachi) κουστούμια του. Ποιος θα περίμενε ότι ο όρος charro, που ήταν υποτιμητικός επί ισπανικής αποικιοκρατίας στο Μεξικό του 17^ου αιώνα και μόνο μετά την Μεξικανική Επανάσταση των αρχών του 20^ού αιώνα θα ανασημασιοδοτηθεί, θα συνδεθεί με την μεξικανική παράδοση και ιστορία, από την οποία θα αντλήσει πολλές από τις στυλιστικές επιλογές του ο SRV;

 

 

Και ήταν το ίδιο πηγαίο ταλέντο με τον Jimmy. Το feeling του, ο ήχος του, ο ‘’ηλεκτρισμός’’ του, ήταν όλα απόρροια μιας ζωής με μια κιθάρα στα χέρια και όχι κάποιου μουσικού κολεγίου. Για την ακρίβεια, ο ίδιος ο Carlos Alomar (ο εξαιρετικός συνεργάτης και κιθαρίστας του David Bowie) ότι ήταν πολύ δύσκολο να εξηγήσει στον SRV  κάποιες αρμονίες, κάποιες εναλλαγές συγχορδιών, πολύ περισσότερο κάποιες κλίμακες ή ‘’σκάλες’’ που μπορεί να ταίριαζαν σε κάποιο τραγούδι, πολύ απλά γιατί ο Vaughan δεν ήξερε θεωρία και δεν ήξερε να διαβάζει παρτιτούρες. Αλλά ο SRV ήταν το πιο πηγαίο (blues) ταλέντο που φύτρωσε στη γη, διαθέτοντας ένα τρομακτικό αυτί και περίσσεια ψυχή. Η εκτέλεση του Voodoo Chile το αποδεικνύει, αλλά τίποτα μα τίποτα δεν συγκρίνεται με την version του Little Wing (συμπεριλαμβάνεται στον εκπληκτικό δίσκο The Sky is Crying το οποίο κυκλοφόρησε μετά θάνατον), στο οποίο ο Vaughan ‘’μέσα από τον τάφο’’, ως ένας Μότσαρτ των μπλουζ, μας δίνει το Requiem του. Πήρε το Little Wing, ένα πανέμορφο ψυχεδελικό κομμάτι του Jimi Hendrix και το μετέτρεψε σε μια instrumental δοξολογία των μπλουζ.

 

 

Ο Stevie Ray Vaughan εμφανίστηκε ως άλλος ένας ικανός μουσικός, σε αυτή την ατελείωτη παρέλαση των καλών μουσικών στο Τέξας ειδικότερα αλλά και στην Αμερική γενικότερα. Τα blues ήταν μουσειακό είδος. Αυτό το είδος που μεγαλούργησε, που ήταν μια έκφραση της βαριάς πολιτισμικής κληρονομιάς της αφροαμερικάνικης κουλτούρας, που επηρέασε διάφορα μεταγενέστερα μουσικά είδη, αλλά δεν διέθετε τίποτα το μοντέρνο, τίποτα που να προκαλεί, τίποτα που να ανταποκρίνεται στον κόσμο που κοχλάζει στα 70s και στα 80s. Φοβεροί μουσικοί υπήρχαν, η παλιά φρουρά συνέχιζε τα live και τις ηχογραφήσεις, αλλά τα φώτα ήταν (από καιρό) στραμμένα αλλού. Ο SRV στο αστραπόχρονο πέρασμα του από εδώ, έβγαλε μια χούφτα albums (όσα και ο Hendrix 20 χρόνια νωρίτερα, σε μια καρμική αντιστοιχία), αλλά τόσα χρειάστηκαν για να αλλάξει το παράδειγμα και να περάσουν τα μπλουζ το κατώφλι της νεοτερικότητας. Γενικότερα, τα μπλουζ (και όχι μόνο) ήταν κάτι άλλο πριν τον SRV και κάτι τελείως διαφορετικό μετά. Η ηλεκτρική κιθάρα ήταν κάτι άλλο πριν τον SRV και κάτι τελείως διαφορετικό μετά.

 

 

Ο Stevie Ray Vaughan γεννήθηκε στο Oak Cliff, αλλά τον λάτρεψε το Austin. Η πόλη με την μεγάλη blues σκηνή που άρχισε να αναπτύσσεται στα 70s, ο λόγος για τον οποίο εγκαταστάθηκε εκεί ο SRV το 1972. Η πόλη που τον υιοθέτησε. Με τέτοιο τρόπο, που όλοι πιστεύουν πια ότι στο Austin γεννήθηκε. Και ο μύθος του γλίστρησε γρήγορα πολύ πέρα από τα όρια της πόλης. Η οποία όμως του έδωσε τα (μουσικά – pun intended) κλειδιά της, προσπάθησε να τον κρατήσει όρθιο, αγέρωχο και αθάνατο στην μνήμη της, άοκνο παρατηρητή της, να απλώνει τη βαριά σκιά του σε κάθε επίδοξο ταλέντο των μπλουζ. Και το κατάφερε. Stevie Ray Vaughan, σαν σήμερα, για πάντα.