«The Strain»: O Guillermo del Toro και ο Τρόμος

Ένα αεροπλάνο γεμάτο πτώματα προσγειώνεται στο αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης. Ένας σατανικός επιχειρηματίας (κάτι σαν τον Rupert Murdoch αλλά με διαθέσεις τύπου «Ας κάνω την Νέα Υόρκη κιμαδιό») και το σκιώδες, φονικό πρωτοπαλίκαρό του, πρώην αξιωματικός των Ναζί. Ένας επιδημιολόγος μπροστά στο χείλος της επαγγελματικής και οικογενειακής καταστροφής. Ο πιο σκληροτράχηλος λεπιδοφόρος επιζών του Ολοκαυτώματος που εμφανίστηκε ποτέ στη μικρή οθόνη. Ένας εντελώς γκιγιερμοντελτορικός δαίμονας με κουκούλα και κάπα, που ταξιδεύει μέσα σε ένα φέρετρο και τρέφεται στεγνώνοντας κυριολεκτικά ζωντανούς ανθρώπους από το αίμα τους (και μετά για κάποιο λόγο τους σπάει και το σβέρκο, μάλλον έτσι, για το γκροτέσκ της φάσης). Ο Σάμγουαϊ Γκάμτζι από τον Άρχοντα. Ο συμπαθής-κακός-πιόνι, Μεξικανός Ζαμπίδης.

Α, και απέθαντοι ΛΟΚατζήδες-paramilitaire, κατά πως φαίνεται.

Σε αδρές γραμμές (και με μια πρέζα σπόιλερ) αυτό είναι το The Strain. Η νέα σειρά φέρει την υπογραφή του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο, ενός εκ των πιο αναγνωρισμένων σκηνοθετών τρόμου και φαντασίας των τελευταίων δεκαπέντε ετών, με έπη στο παλμαρέ του όπως το Hellboy, το The Devil‘s Backbone, Pan‘s Labyrinth και το πρόσφατο, λιγότερο αξιόλογο, ενδιαφέρον και διασκεδαστικό ως tribute πάντως,Pacific Rim. Η σειρά είναι βασισμένη στα βιβλία που ο ίδιος έχει γράψει μαζί με τον Chuck Hogan.

Ο Ντελ Τόρο κάνει σινεμά -και τηλεόραση, εσχάτως- με τους δικούς του όρους. Αποφεύγοντας τους όρους του Χολιγουντιανού κυκλώματος, όπως ο ίδιος λέει, βρήκε πρόσφορο έδαφος στην πιο ελεύθερη δημιουργικά τηλεόραση. Αποδεσμευμένος από τις παρεμβάσεις των χαρτογιακάδων, ο Ντελ Τόρο στήνει τα παραμύθια του και δημιουργεί τα δικά του τέρατα και πλάσματα, με συγκλονιστική λεπτομέρεια, παντρεύοντας μυθολογίες αιώνων με τον σύγχρονο αστικό κόσμο και την πρόσφατη ιστορία. Το The Strain, παρότι τηλεοπτικό προϊόν, δεν κάνει δημιουργικές εκπτώσεις και αποτελεί μια πολύτιμη προσθήκη στην φιλμογραφία του Μεξικανού σκηνοθέτη, η οποία δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τον Λαβύρινθο του Πάνα και το Devil‘s Backbone, παινεμένα αμφότερα από κοινό και κριτικούς, για τη μοναδικότητα τους και την εμμονική εικαστική λεπτομέρεια στην απεικόνιση των υπερφυσικών πλασμάτων που πρωταγωνιστούν στα παραμύθια του. Χαρακτηριστικό του πόσο σημαντική είναι η ακριβής απεικόνιση του οράματος του Ντελ Τόρο στη μεγάλη οθόνη είναι το γεγονός ότι το βίντεο που εξηγεί όλα τα ειδικά εφέ, ψηφιακά και μη, του Hellboy διαρκεί περισσότερο από την ταινία.

Το παραφυσικό-μεταφυσικό στοιχείο (αρχαίοι θεοί, φαντάσματα, πνεύματα, απέθαντοι, Κακοί παραμυθιών, φαύνοι, νεράιδες, γιγάντια ρομπότ και υπερφυσικές σαύρες) έχει πρωταγωνιστικό στοιχείο, μαζί με άλλα 3 στοιχεία στη Ντελτορική φιλμογραφία: την αθωότητα, τον τρόμο και τη στάση απέναντι σε αυτόν. Η τρομακτικά λεπτομερής, παραλυτικά αληθοφανής μέσα σε όλο της το ψέμα απεικόνιση του παραφυσικού στοιχείου είναι αυτή που οδηγεί στα άλλα τρία. Στο The Strain έχουμε τον απόλυτα ενήλικο, με ενήλικα προβλήματα (εξάρτηση από το αλκοόλ, την κηδεμονία του υιού του, τον γκόμενο της γυναίκας του στο σπίτι) επιδημιολόγο που έρχεται αντιμέτωπος με έναν Αρχαίο Κακό Δαίμονα όπου εξαπλώνει τη φρίκη του Κάτι Χειρότερο Από Θάνατο σαν αρρώστια στην Νέα Υόρκη. Κάτω από τον μανδύα της καθημερινής ζωής, των πραγματικών προβλημάτων, ελλοχεύει κάτι ακατανόητο, τρομακτικό, πολυδύναμο. Ο Τρόμος του Ντελ Τόρο δεν κρύβεται στους ανθρώπους σε πρώτη ανάγνωση, αλλά στην εθελοτυφλία τους. Επικεντρωμένοι στην «πραγματική ζωή», δεν βλέπουν πως αυτό που έχουν μπροστά τους δεν είναι παρά αυτά που δεν ήθελαν να δουν μπροστά τους, κι όμως τους κρατάνε από το λαιμό, με τα σαπισμένα νύχια και τα λιπόσαρκα, λευκά χέρια τους. Εξαντλημένοι, αποπροσανατολισμένοι οι χαρακτήρες του Ντελ Τόρο έχουν ένα μόνο πράγμα να κάνουν: Την υπέρβαση. Να δεχθούν ότι δεν υπάρχουν αυτά που πίστευαν μέχρι πριν λίγο, να δοθούν στην Μαγεία (ως συνεκδοχή των πάντων μη επιγείων) και να την πολεμήσουν. Με τι; Με τη μαγεία. Να σταθούν με το κεφάλι ψηλά και να κάνουν ό,τι χρειαστεί για αυτούς που αγαπάνε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το κοριτσάκι στον Λαβύρινθο του Πάνα, στην τελική αναμέτρηση με τον Φαύνο.

Ο Ντελ Τόρο μια ζωή αντιμετωπίζει κινδύνους. Μεγαλωμένος σε ένα βίαιο και παράλληλα βασανιστικά θρησκευόμενο περιβάλλον, με μια μαμά που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η μαμά Μπέιτς του Ψυχώ, όπως αστειεύεται (;) ο ίδιος και σε μια χώρα γεμάτη αποκεφαλισμούς, ναρκωτικά, αιματοκύλισμα. Παρ’όλα αυτά βρήκε τρόπο να αποδράσει στη παράλληλη πραγματικότητα της φαντασίας, στέλνοντας το μήνυμα στον κόσμο μέσα από τις ταινίες: Το Κακό δεν είναι αυτό που βλέπουμε, ότι δεν μας τρώει λίγο-λίγο τη ζωή αυτό που θεωρούμε ως πρόβλημα. Τα προβλήματά μας τα μεγάλα, τα αληθινά, είναι παραδίπλα και περιμένουν να τα λύσουμε, αρκεί να αλλάξουμε γρήγορα νοοτροπία και να κοιτάξουμε το τέρας στα μάτια, κραδαίνοντας το ασημένιο μας σπαθί.

Αν και όσα σύμπαντα δημιουργεί, όπως ο Απίστευτα Σατανικός Δαίμονας Που Τρώει Ανθρώπους Στη Ψύχρα, όλα αυτά δεν είναι στη πραγματικότητα εκτός εγκόσμιας σφαίρας, τουλάχιστον σε δεύτερη ανάγνωση. Δεν μιλάμε για έναν παρανοϊκό που βγαίνει στα δάση και κυνηγάει νεράιδες με την απόχη, με ένα μακάριο χαμόγελο στο κενό του πρόσωπο. Ο τελευταίος παραμυθάς του κινηματογράφου χρησιμοποιεί ακριβώς τις μαγικές συμβάσεις και αρχετυπικά μοτίβα σε όλα του τα έργα για να μας περάσει το ως άνω μήνυμα. Ο Ντελ Τόρο μπορεί να λατρεύει το μεταφυσικό στοιχείο, αλλά δεν είναι αυτό που τον οδηγεί. Αποτελεί απλώς τη μεγαλύτερη δημιουργική επιρροή που είχε. Θα μπορούσε να κάνει το ίδιο σε οποιοδήποτε είδος, αλλά η σύγχρονη μυθοπλασία τον ευχαριστεί που έστω και μέσα από την οθόνη μας κάνει να νιώθουμε τη μαύρη φτερούγα του μεταφυσικού να κτυπά με τα κορακίσια πούπουλά της τις καρδιές μας, κάνοντάς τες να χοροπηδάνε ενθουσιασμένες. Κρατά τις ισορροπίες, θυσιάζει τα ανόητα γι’ αυτόν πράγματα όπως τα χρήματα (στις περισσότερες ταινίες του έχει μπει μέσα, στο Hellboy χρεώθηκε μισό εκατομμύριο για να ολοκληρωθεί η παραγωγή και να μην επιτρέψει στις μεγάλες εταιρείες να πάρουν μέρος και να απειλήσουν το όραμά τους με μετατροπές στην ταινία «ώστε να είναι αυτό που χρειάζεται η αγορά, αυτό που θα κάνει τον κόσμο να έρθει και να κόψει εισιτήρια στις αίθουσες»).

Ολοκληρώνοντας αυτό το κείμενο (που, ξαναδιαβάζοντάς το, μπορεί κάλλιστα να τιτλοφορηθεί «ΓΚΙΓΙΕΡΜΟ ΘΕΛΩ ΝΑ ΦΕΡΩ ΣΤΟ ΚΟΣΜΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΟΥ <33333») θα αναφερθούμε και στην αθωότητα. Ταινίες με νεράιδες, βρυκόλακες και φαύνους δεν μπορούν παρά στο μη ασκημένο μάτι ως απλά παραμύθια στη καλύτερη, στη χειρότερη αφελείς ιστορίες. Τα παιδιά και η ασφάλειά τους, ως σημαντικό μοτίβο στη εργογραφία και προφανώς και στο The Strain, αποσκοπούν στην εμφύσηση της ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον, αλλά και στην αγάπη για τη διαφύλαξη την μοναδικής πύλης για μια ανοιχτή οπτική στον κόσμο. Στον ενήλικο κόσμο των τετριμμένων συμφερόντων, ο Ντελ Τόρο αγκαλιάζει την μόνη πιθανότητα για μια πιο απλή, αγνή αντιμετώπιση. Την παιδική, άχραντη ψυχή. Ο γιατρός Goodweather στα 9 πρώτα επεισόδια έχει μια και μόνη επιδίωξη, την προστασία του μονάκριβου γιού του, ο οποίος μονοπωλεί όμως το πραγματικό ενδιαφέρον του πατέρα του, όταν αυτός αντιμέτωπος με το Μεγάλο Κακό, συνειδητοποιεί τις προτεραιότητές του και ρισκάρει την σύλληψη και τον θάνατό του, για να ξεφύγει από την φρικιαστική κατάσταση η μοναδική αθώα ψυχή που έχει περάσει από την σειρά ως τώρα.

Ισορροπώντας δημιουργική ελευθερία και υψηλού επιπέδου οπτικά προϊόν, ο Ντελ Τόρο μας προσφέρει ένα από τα καλύτερα δημιουργήματά του στη μικρή οθόνη. Η τηλεοπτική επανάσταση των τελευταίων χρόνων αξίζει μόνο και μόνο για δουλειές όπως το The Strain. Αφεθείτε.