Δεν είναι ότι όλα τα αριστουργήματα βασίζονται σε μια αντίφαση. Είναι ότι κάθε αντίφαση μπορεί να γίνει πεδίο έμπνευσης για ένα δυνάμει αριστούργημα. Και αυτό που είδαμε χθες το βράδυ στην Ανατροπή του Γιάννη Πρετεντέρη ήταν ένα αριστούργημα από εκείνα που δεν κατανοείς τη σημασία τους στη μετέπειτα διαμόρφωση της προσωπικότητάς σου κατευθείαν αλλά πρέπει να περιμένεις να περάσει λίγος χρόνος για να το χωνέψεις. Πράγματι μπορείς να βρεις 1000 κακά στον Γιάννη Πρετεντέρη αλλά δεν μπορείς να μην του αναγνωρίσεις το ιδιάζον ταλέντο. Χρειάζεται μαεστρία για να καλέσεις 15 άτομα τα οποία μοιράζονται την εξής μια γνώμη: ότι η χώρα μας κινδυνεύει λόγω του αυταρχισμου.
Η αφορμή για την εκτύλιξη της πλοκής ήταν η προσωρινή διαγραφή κάποιων δημοσιογράφων που προπαγάνδισαν υπέρ του ΝΑΙ στο ιστορικό δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου. Η λογική της απόφασης σχετίζεται με ζητήματα δεοντολογίας και στηρίχθηκε σε πλήθος καταγγελιών πολιτών προς την Ένωση Συντακτών λόγω της ιδιαίτερης θέρμης με την οποία υποστήριξαν τα κανάλια το ΝΑΙ. Εμείς μπαίνουμε in medias res και ακούμε τον πρωταγωνιστή/δημιουργό Πρετεντέρη να εξιστορεί όλη αυτή την κατάπτυστη ιστορία, την οποία και καλούνται να σχολιάσουν 8 αστοί που προσπαθούν να επιζήσουν σε καθεστώς ακραίου πασοκισμού. Οι 8 τους συγκεντρώνονται σε ένα κλειστοφοβικό στούντιο και σχολιάζουν έντρομοι εκφράζοντας την ανησυχία τους για το πού θα οδηγηθεί η κατάσταση. Ποιητικός και συνάμα ωμός ο Πρετεντέρης δημιουργεί μια ευτράπελη κατάσταση που στη συνέχεια, όταν και οι παρεμβάσεις εκτός του στούντιο γίνονται από άτομα που έχουν την ίδια ακριβώς γνώμη με τους εντός του στούντιο, αρχίζει να γίνεται επιβαρυντική.
Πέραν της κεντρικής πλοκής, γύρω από τον σκελετό του έργου έγιναν και κάποιες παράλληλες ιστορίες που προσέφεραν στιγμές χαλάρωσης και το απαραίτητο comic relief προς το κοινό. Για παράδειγμα, ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος (νεαρός φιλόδοξος δημοσιογράφος ο οποίος προσπαθεί να γίνει αγαπητός στα υπόλοιπα μέλη της παρέας) σε μια στιγμή κατακεραύνωνει την ΕΣΗΕΑ, ένα συνδικαλιστικό όργανο, επειδή δεν κάνει τίποτα για την ανωνυμία του ίντερνετ και για τη λειτουργία των sites και για την υπερθέρμανση που νιώθει ένας 45χρονος δικηγόρος που πρέπει να φοράει κοστούμι ενώ κατεβαίνει τη Σόλωνος στις 14 Ιουλίου 12.45 το μεσημέρι. Κορυφαία performance και από τον Γιώργο Παπαχρήστο (σε μια από τις καλύτερες ερμηνείες της καριέρας του) που ήταν κόκκινος από τα νεύρα του και ανεβοκατέβαινε στην καρέκλα του παρότι δεν διαφωνούσε κανείς μαζί του. Καταπληκτική μαεστρία από τον σκηνοθέτη της εκπομπής που δημιούργησε ιδιαίτερη αγωνία με τον τρόπο που χειρίστηκε το μονόπλανο του Παπαχρήστου καθώς όλοι μέσα στην προβολή μείναμε με το στόμα ανοιχτό για το πότε θα γινόταν αυτό:
Είναι αρκετά σύνηθες, κουραστικό και κοινότυπο το να αποδίδεις σε οτιδήποτε σου φαίνεται κάπως πιο περίεργο πάιθονικές διαστάσεις αλλά στην προκειμένη μιλάμε για μια περίπου δίωρη εκπομπή που θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί εκτεταμένο σκετσάκι από το Flying Circus. Το κωμικό στοιχείο της όλης ευτράπελης κατάστασης είναι ακριβώς η αντίφαση της μη ύπαρξης αντιλόγου στην ανησυχία που προέβαλαν ταυτόχρονα πολλοί άνθρωποι περί της μη ύπαρξης πλουραλισμού και ελευθερίας του λόγου. Ο θεατής βιώνει ένα αγχωτικό σύμπλεγμα θεωρητικών δαιδάλων. Ποιος τελικά απειλεί την ελευθερία του Τύπου; Μήπως είναι τελικά ο ίδιος υπαίτιος για τα όσα παρακολουθεί; Θα μπορέσουν να φύγουν οι 8 αστοί από το στούντιο ή θα μείνουν εκεί προσκολλημένοι (σαν την άλλοτε ισπανική αριστοκρατία του Μπονιουέλ) σε πανελλαδική εμβέλεια να συζητούν για την ελεύθερη έκφραση που τους στερούν.
Στο «συμπέρασμα της βραδιάς», τελευταίο κομμάτι του έργου, ο θεατής μπαίνει και πάλι μέσα στην πλοκή. Ο Γιάννης Πρετέντερης ξετυλίγοντας ένα νήμα δίχως τέλος -και στην ουσία δίχως πρόθεση λογικής- χαρίζει ένα στοιχείο μονάχα κλείνοντας το μάτι προς όσους αναζητούν μια καθαρή αφηγηματική πλοκή: εγρήγορση. Ο θεατής νιώθει υπεύθυνος για την ιδιότητά του ως παρατηρητή που δεν μπορεί να παρέμβει. Ο ίδιος ο δημιουργός τον κοιτά στα μάτια και τον καλεί να βρίσκεται σε εγρήγορση για να μην καταλυθεί ο πλουραλισμός της ενημέρωσης. Ο θεατής βιώνει το απρόσμενο άγχος. Τόση ώρα καταλυόταν ο πλουραλισμός μέσω της καταδίκης όσων τον απειλούσαν. Τόση ώρα δεν υπήρχε κανένας αντίλογος. Τόση ώρα εκείνος έμενε αμέτοχος και συμφωνούσε για την ανάγκη δράσης απέναντι στην αυταρχικότητα.
Και μετά η αυλαία έπεσε. Και μετά τα πάντα σκοτείνιασαν.
Σε κάθε περίπτωση μιλάμε για ένα αριστούργημα. Kάποιες τρύπες στο σενάριο, όπως η παντελής έλλειψη οποιασδήποτε αναφοράς στο σκεπτικό της απόφασης ή η μη αναφορά στο καταπληκτικό και παντελώς δεοντολογικό εύρημα του ΣΚΑΪ να αφαιρέσει το σήμα του σταθμού και να εκπέμψει παράνομα προπαγανδιστικά σποτ και εκπομπές την αμέσως προηγούμενη μέρα από το δημοψήφισμα συγχωρούνται λόγω της έντασης της στιγμής. Δυνατά σημεία η παρέμβαση του Μανώλη Καψή που είπε ότι όλα είναι θέμα παιδείας αλλά και η guest εμφάνιση του Νίκου Μαραντζίδη.
ΑΣΤΕΡΑΚΙΑ: *****
Social Links: