H πρώτη αγγλόφωνη ταινία του Κορεάτη δημιουργού Μπονγκ Τζουν-χο, είναι ένα συναρπαστικό και θεαματικό φιλμ που σπάει τα στενά όρια του genre film της επιστημονικής φαντασίας και συναντά με χορταστικό τρόπο το σινεμά…

JumpCut 1: Snowpiercer

H πρώτη αγγλόφωνη ταινία του Κορεάτη δημιουργού Μπονγκ Τζουν-χο, είναι ένα συναρπαστικό και θεαματικό φιλμ που σπάει τα στενά όρια του genre film της επιστημονικής φαντασίας και συναντά με χορταστικό τρόπο το σινεμά δράσης σε ένα μείγμα σπουδαίου σινεμά.

Βασισμένο στο γαλλικό κόμικ «Le Transperceneige» των Ζακ Λομπ και Ζαν Μαρκ Ροσέτ που εκδόθηκε το 1984, η ταινία λαμβάνει χώρα στο εσωτερικό του ‘’Snowpiercer’’, ενός τραίνου στο οποίο έχουν επιβιβαστεί οι τελευταίοι επιζήσαντες του πλανήτη έπειτα από την αποτυχημένη προσπάθεια να αναστρέψουν το φαινόμενο του Θερμοκηπίου με τεχνητά μέσα. Η Γη έχει παγώσει και το τραίνο είναι το μόνο μέσο προστασίας απ τις ακραίες καιρικές συνθήκες.

Παρ ‘ ότι οι ταινίες οι οποίες τοποθετούνται σε μια μετα-αποκαλυπτική Γη με θέμα τις εχθρικές κλιματολογικές συνθήκες και το αφιλόξενο περιβάλλον δεν βρίθουν πια πρωτοτυπίας, ο Κορεάτης κατάφερε να αποφύγει τα κλισέ των δυστοπικών φιλμ στην αφήγηση της ταινίας και την τυποποίηση της. Όλα αυτά αποκτούν μεγαλύτερη αξία αν αναλογιστούμε την κόντρα που ξέσπασε ανάμεσα στον σκηνοθέτη και τους παραγωγούς Weinstein για τον έλεγχο του τελικού cut της ταινίας και την επιστράτευση του Ταραντίνο από τους τελευταίους για να εξευμενίσει τον Μπονγκ.

Ο Κορεάτης δημιουργεί μια κοινωνική αλληγορία. Ένα πολιτικό σχόλιο πάνω στην ιεράρχηση της σύγχρονης κοινωνίας μεταφέροντας την κοινωνική ιεραρχία στον οριζόντιο άξονα. Στα μπροστινά βαγόνια οι έχοντες οι οποίοι ζουν πολυτελώς με όλες τις ανέσεις και στα τελευταία βαγόνια στριμώχνονται οι μη έχοντες, υποσιτισμένοι, ρακένδυτοι υπό την συνεχή επίβλεψη και κακομεταχείριση της ασφάλειας του τραίνου. Ο οικολογικός προβληματισμός του θέματος αποτελεί την κάψουλα που εμπεριέχει την κριτική του σκηνοθέτη. Άλλωστε η επιστημονική φαντασία είναι ένα κατεξοχήν κινηματογραφικό είδος που διεμβολίζει τα στεγανά και τις βεβαιότητες του παρόντος.

Η ιστορία ξεκινά στο τελευταίο βαγόνι, με τον Κρις Έβανς στον ρόλο ενός άντρα που είναι αποφασισμένος να επαναστατήσει και να ανατρέψει την υπάρχουσα κατάσταση. Για να γίνει αυτό πρέπει να φτάσουν στο πρώτο βαγόνι όπου βρίσκεται η μηχανή που κινεί το τραίνο και τον κόσμο του και κατοικεί ο Mr Wilford (Ed Harris), εμπνευστής της σιδηροδρομικής γραμμής που κινείται το ‘’Snowpiercer’’. Αφορμή για την εξέγερση θα αποτελέσει η συχνή ‘’απαγωγή’’ παιδιών των εξαθλιωμένων μαζών από τους ιθύνοντες του τραίνου.

Παρά τα κηρύγματα και τiς παραινέσεις της απεσταλμένης (Tilda Swinton) του Mr Wilford, ο οποίος με την πάροδο των ετών έχει μετατραπεί σε προφήτη μιας μεταφυσικής λατρείας της παντοδύναμης μηχανής που κινεί την αμαξοστοιχία, ο καθένας στο τραίνο έχει την προκαθορισμένη θέση του και αυτή δεν πρέπει να αλλάζει για το καλό της ανθρωπότητας. Οι απελπισμένοι επιβάτες των τελευταίων βαγονιών δεν έχουν καμιά θέση στα μπροστινά βαγόνια της αμαξοστοιχίας. Ο ιδρυματισμός του τραίνου έχει αγγίξει μέχρι και τον Wilford ενώ το ταξικό ζήτημα που εισάγεται ως κύριο στοιχείο του θέματος απ τους δημιουργούς για να αποτελέσει το κίνητρο της εξέγερσης θα έπρεπε να είχε διαλύσει προ πολλού τον εύθραυστο και παρηκμασμένο κοινωνικό ιστό της αμαξοστοιχίας. Αντίθετα αυτός κάθε φορά αναζωπυρώνεται. Όμως αυτοί θα τολμήσουν να ξεκινήσουν την πορεία τους για το βαγόνι της μηχανής με την βοήθεια του μηχανικού ασφαλείας (KangHo Song) που δημιούργησε τα συστήματα για τις πόρτες που χωρίζουν τα βαγόνια κι έτσι θα αρχίσει η περιπλάνηση στο εσωτερικό του τραίνου και του κόσμο του.

Ο Μπονγκ Τζουν-χο θα κινηματογραφήσει αυτή τη διαδρομή με συγκλονιστικό τρόπο. Με σκηνές που κόβουν την ανάσα, με τη βία να φτάνει στα όρια της ποίησης – σήμα κατατεθέν της νέας σχολής σκηνοθετών απ την Κορέα – με την δράση να ωθεί τους χαρακτήρες μπροστά, με διαλόγους χωρίς κλισέ και του κινηματογραφικού scifi genre και με νοήματα κατανοητά για τον θεατή χωρίς να είναι τετριμμένα, ηθικοπλαστικα και απλοικά. Η μετακίνηση από το ένα βαγόνι στο άλλο κρύβει εκπλήξεις και ανατροπές και οι εικόνες που δημιουργούνται έχουν την θέση τους στην ανθολογία των ταινιών επιστημονικής φαντασίας. Τα πλάνα και το στυλιζάρισμα του Κορεάτη auter μπορούν να μετατρέψουν ακόμα και απλές σκηνές δράσης όπως αυτή της μάχης σώμα με σώμα, σε κάτι ανέλπιστα αναζωογονητικό για το σινεμά είδους.

Με παρόμοιο τρόπο οι χαρακτήρες δεν είναι μονοδιάστατοι. Διαθέτουν σαφή και διακριτά γνωρίσματα που όμως δεν οδηγούν σε περιχαράκωση τους. Ακόμα και οι παραπληρωματικοί χαρακτήρες οι οποίοι δεν έχουν παρά ελάχιστες ατάκες έως καθόλου είναι δουλεμένοι από τον σκηνοθέτη ώστε να αποτυπώνονται στο μυαλό του θεατή με σαφήνεια και ένταση. Αυτό αποδεικνύει την προσήλωση του Μπονγκ στο όραμα του για την ταινία και την άρνηση του να παραχωρήσει το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα της ταινίας του στα χέρια των παραγωγών και στις διαθέσεις τους για μια ακόμη ταινία δράσης με φόντο μια καταστροφή κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του μέσου Αμερικάνου θεατή. Παρ ‘ όλα αυτά το entertainment value του φιλμ είναι υψηλό.

Η Τίλντα Σουίντον είναι καθηλωτική και κλέβει την παράσταση με την γλώσσα του σώματος της, την ομιλία και της ψεύτικη οδοντοστοιχία της ενώ και ο Κρις Έβανς ξεφεύγοντας απ τις παγίδες της ευκολίας του προφιλ του γοητευτικού ζεν πρεμιέ και του ‘’καλού παιδιού’’ (βλέπε Captain America), αποκαλύπτει μια πιο σκοτεινή πλευρά του χαρακτήρα του και της υποκριτικής του τέχνης ειδικά στο τελευταίο μέρος της ταινίας όπου γίνεται γνώστης του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί ο κόσμος.Το υπόλοιπο κάστ (Τζον Χερτ, Τζέιμι Μπελ, Οκταβια Σπενσερ) δένει υπέροχα με τα leads και προωθεί την πλοκή του φιλμ.

Κλείνοντας να πούμε ότι η ταινία είναι ένας θρίαμβος του set design – κάθε βαγόνι είναι τελείως διαφορετικά διαμορφωμένο για να εξυπηρετεί τις ανάγκες της κοινότητας του τραίνου- και των ειδικών εφέ. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Το ‘’Snowpiercer’’ τρέχει στις ράγες της κινηματογραφικής απόλαυσης και μέσα του εξυφαίνονται ιδέες και σκέψεις για το σινεμα, την πολιτική, την κοινωνία και την ποπ κουλτούρα. Επιβιβάσου και δεν θα χάσεις!