Χτες, ο καλαματιανός χωροφύλαξ που προΐσταται της κυβερνώσας Πολιτικής Άνοιξης αποφάσισε να κατέβει στα πεζοδρόμια και να μιλήσει με την ιδανική του εκλογική πελατεία: δωδεκάχρονα παιδιά. Δηλώνω, με ό,τι ευθύνες…

Το νέο σποτάκι της Νέας Δημοκρατίας: σημειολογώντας τη λαϊκή Δεξιά

Χτες, ο καλαματιανός χωροφύλαξ που προΐσταται της κυβερνώσας Πολιτικής Άνοιξης αποφάσισε να κατέβει στα πεζοδρόμια και να μιλήσει με την ιδανική του εκλογική πελατεία: δωδεκάχρονα παιδιά. Δηλώνω, με ό,τι ευθύνες μπορεί να συνεπάγεται αυτό, ότι πρόκειται για το καλύτερο εκλογικό σποτ που έχω δει ποτέ. Ξεπερνάει ακόμα και το double feature του ΚΚΕ για τις ευρωεκλογές του 2009 –πράγμα που είναι από μόνο του ένα επίτευγμα.

Ας γυρίσουμε όμως στον καλαματιανό χωροφύλακα. Σ’ αυτό το σποτάκι ο Αντώνης Σαμαράς ξεχνά για λίγο το προσωπείο του ευρωπαίου ηγέτη που έχει φορέσει και θυμάται τον παλιό καλό λαϊκο/ακροδεξιό του εαυτό. Σε μια άδεια πλατεία στην Ηρώδου Αττικού (φαίνεται το Καλλιμάρμαρο απέναντι) μερικά αγόρια παίζουν μπάλα χρησιμοποιώντας υπερβολικά πολλές πάσες για έναν τόσο μικρό χώρο και για την ηλικία τους. Κανονικά ο αρχηγός της παρέας θα έπρεπε να πάρει τη μπάλα από το Σύνταγμα και να φτάσει μέχρι το αντίπαλο τέρμα ενώ οι άλλοι θα τον φώναζαν «ατομίσταρο».

 Τέτοιες λεπτομέρειες όμως ξεχνιούνται όταν με αξιοζήλευτη σκηνοθεσία ο καλαματιανός χωροφύλαξ σηκώνει τη  μπάλα με το μυτάκι. Αν ο σεναριογράφος είχε λίγο μεράκι, θα έβαζε τον Φαήλο Κρανιδιώτη να εμφανίζεται από το πουθενά φωνάζοντας «τι έκανε ο θεός ρε». Αντ’ αυτού, ο Σαμαράς προσεγγίζει τον ψηλό-ξανθό-με πράσινα μάτια της παρέας (που έβαλε και το γκολ) και τον ρωτάει το όνομά του με έναν τρόπο που αν βλέπαμε άλλο βίντεο τα πράγματα θα ήταν αρκετά άβολα, ίσως και παράνομα.

 Εν πάση περιπτώσει, μετά από ένα θλιβερά άτεχνο σιωπηλό δευτερόλεπτο ο Νικόλας αντί να ζητήσει πίσω τη μπάλα του λέει στον Σαμαρά πως ο πατέρας του δεν ψηφίζει Νέα Δημοκρατία. Ακολουθεί μια ηθικοπλαστική ανάλυση του προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας, που συνοψίζεται στο «δεν γίνεται να τα κάνουμε χειρότερα, άρα θα γίνουν όλα καλύτερα». Ο καλαματιανός χωροφύλαξ μαζεύει τα παιδιά του χωριού στον μεγάλο πλάτανο και τους λέει πως ευτυχώς δεν είναι 18 χρονών, γιατί και να ήταν δεν θα τους άφηνε να ψηφίσουν. Ο Νικόλας φαίνεται πολύ ευχαριστημένος από αυτά που άκουσε, το οποίο μπορεί να σημαίνει είτε πως σκέφτεται να ψηφίσει κι αυτός Νέα Δημοκρατία, είτε πως είναι απλά χαζός. Η ατάκα που μένει όμως είναι το μνημειώδες «πες το στον πατέρα σου», το οποίο θυμίζει περισσότερο τραμπουκισμό από διερχόμενο δικάβαλο παρά προεκλογικό σύνθημα.

Ας το σοβαρέψουμε λίγο όμως. Αυτό που έγραψα παραπάνω για τον λαϊκοδεξιό εαυτό του Σαμαρά δεν είναι τυχαίο. Αφού σταματήσει κανείς να γελάει και όταν το εξετάσει πιο προσεκτικά, θα δει ότι το βίντεο είναι γεμάτο από κλισέ που δείχνουν πώς φαντάζεται ή το πώς θέλει να βλέπει την κοινωνία και την πολιτική η τυπική λαϊκή Δεξιά με ευρωπαϊκό μανδύα: τα παιδιά είναι όλα αγόρια και όλα λευκά∙ τα παιδιά παίζουν μόνο μπάλα∙ τα παιδιά πληροφορούνται για την πολιτική μέσα από την μορφή του πατέρα, γιατί η οικογένεια είναι το θεμέλιο της κοινωνίας μας μαζί με την πατρίδα και τη θρησκεία, και γιατί ο δημόσιος χώρος πρέπει να ανήκει στον άνδρα∙ η πολιτική εξηγείται μέσα από όρους γηπέδου –το οποίο σε προκαλεί να σκεφτείς πως είναι και αναφορά-κλείσιμο ματιού στους τραμπουκισμούς του Μελισσανίδη για το γήπεδο της ΑΕΚ στη Φιλαδέλφεια.

Στο μυαλό του Σαμαρά και των επιτελών του, ένα υγιές σώμα αυθεντικών αρσενικών Ελλήνων θα ζει προστατευμένο πίσω από το μεγελειώδες τείχος του Έβρου και θα μεγαλουργεί, ενώ οι πατεράδες θα ανησυχούν –χωρίς να συμμετέχουν στις αποφάσεις, γιατί όλα είναι υπό έλεγχο– για την πολιτική και θα ξεσκάνε την Κυριακή σε γήπεδα που θα κατασκευάζουν μεγαλοεπιχειρηματίες κολλητοί του ίδιου του Σαμαρά καταπατώντας ό,τι βρίσκεται στο διάβα τους. Αυτό υπόσχεται ο Σαμαράς «για σένα, για όλα τα παιδιά», που μόνο όλα δεν είναι τελικά. Αυτό το βίντεο είναι μια κλασική περίπτωση της σημειολογικής αρχής ότι δεν έχει σήμασια τόσο τι υπάρχει, όσο τι απουσιάζει. Απουσιάζουν οι γυναίκες, οι αλλοδαποί, οποιαδήποτε πνευματική δραστηριότητα, κ.ο.κ. Γιατί αν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια μπάλα ποδοσφαίρου, η Καλαμάτα κι ένας δεξιός.  Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις. Πες το στον πατέρα σου.