Τον Σ. Γκρεγκ Ζάλερ τον γνωρίσαμε σκηνοθετικά στο Τσεκούρι από Κόκκαλο (2015), μια gore ανάγνωση στο είδος του γουέστερν, ένα τρομακτικό ταξίδι στη σκοτεινή πλευρά της Άγριας Δύσης γεμάτο splatter…

JumpCut 36: Καυγάς στο κελί 99

Τον Σ. Γκρεγκ Ζάλερ τον γνωρίσαμε σκηνοθετικά στο Τσεκούρι από Κόκκαλο (2015), μια gore ανάγνωση στο είδος του γουέστερν, ένα τρομακτικό ταξίδι στη σκοτεινή πλευρά της Άγριας Δύσης γεμάτο splatter σκηνές και καυστικό χιούμορ. Φέτος, επιστρέφει στις αίθουσες με ένα δράμα εκδίκησης στα χνάρια των grindhouse ταινιών της δεκαετίας του 70’ παραδίδοντας την καλύτερη ερμηνεία του Βινς Βον μέχρι τώρα.

Ο Βινς Βον δεν είχε εκμεταλλευτεί υποκριτικά την σωματικότητα του μέχρι σήμερα σε καμία ταινία που είχε λάβει μέρος. Στην πραγματικότητα, δεν καταλάβαινες αν είναι γνήσια κωμικός ηθοποιός ή απλά ένας ψηλός άντρας ο οποίος προκαλεί γέλιο με το πόσο άβολα τοποθετεί τον εαυτό του εντός του φιλμικού κάδρου. Στο Καυγάς στο κελί 99, εκμεταλλεύεται στο έπακρο τα σωματικά χαρακτηριστικά του χτίζοντας μια pulp φιγούρα βγαλμένη από τα καλύτερα exploitation δράματα εκδίκησης.

Ο Μπράντλεη Τόμος – ο χαρακτήρας του Βον- είναι ένας πρώην μποξέρ με ένα σταυρό χαραγμένο στο κρανίο του, ο οποίος απολύεται από την δουλειά του και επιστρέφει στο εμπόριο ναρκωτικών για να επιβιώσει αυτός και η γυναίκα του. Μετά από μια αποτυχημένη κομπίνα θα καταλήξει στη φυλακή και εκεί θα μάθει, ότι για να ζήσει η έγκυος γυναίκα του και το παιδί που περιμένουν, πρέπει να σκοτώσει τον ένοικο του κελιού 99.

Ο Τόμας δεν είναι μια μονοδιάστατη μηχανή θανάτου όπως υπαγόρευε το είδος τη δεκαετία του 70’. Η πλοκή δεν είναι απλά το υποτυπώδες υπόβαθρο για το κρεσέντο βίαιων πράξεων του πρωταγωνιστή. Ο σκηνοθέτης δημιούργησε ένα χαρακτήρα ετοιμόλογο με έξυπνες ατάκες, άλλωστε οι έξυπνοι διάλογοι ξεχώρισαν και στο ντεμπούτο του Ζάλερ, ο οποίος κατανοεί τη σημασία και τη θέση της βίας στη κοινωνία και καταφεύγει σε αυτή προς αποκατάσταση της ηθικής τάξης που πρεσβεύει. Ο Ζέλερ φτιάχνει ένα ήρωα με δική του ηθική πυξίδα που σε κάθε πλάνο μας ξαφνιάζει με τη συμπεριφορά του. Τα μονόπλανα και μεσαία πλάνα του σκηνοθέτη τοποθετούν τον ήρωα στο κέντρο του ενδιαφέροντος με την κάμερα να τον ακολουθεί σε κάθε του βήμα.

Η βία είναι σημαντικό συστατικό της ταινίας αλλά η αφηγηματικότητα του φιλμ δεν χάνεται μέσα στην απεικόνιση των σκηνών γραφική βίας που διανθίζουν τη τελευταία πράξη της. Η macho συμπεριφορά του πρωταγωνιστή δεν πατά στα πρότυπα του είδους αλλά ανατέμνεται από τον ηθικό κώδικα του. Είναι χαρακτηριστική η ένταση που ξεσπά το θυμό του όταν μαθαίνει, μετά την απόλυση του, ότι η γυναίκα του έχει δεσμό με άλλο άνδρα και πως διοχετεύει τη οργή του αλλού (εξαιρετική pop αναφορά) και όχι στη γυναίκα του.

Στην ταινία κυριαρχεί το «κρύο» μπλε και το κόκκινο χρώμα ως μια αναφορά στη σύγχρονη Αμερική. Η συνεχιζόμενη κατάβαση στη κόλαση ξεθωριάζει τη χρωματική παλέτα του φιλμ καταλήγοντας στο απογυμνωμένο τοπίο της ειδικής πτέρυγας της φυλακής, όπου η πλήρης απουσία ανθρώπινου πολιτισμού θα γίνει το σκηνικό ξεκαθαρίσματος λογαριασμών μεταξύ του Τόμας και των υπολοίπων τροφίμων της της.

Οι πολιτικές αναφορές και οι επακόλουθες συνδηλώσεις είναι προφανείς και αντικατοπτρίζουν τη σημερινή κατάσταση των Η.Π.Α. Η πρώτη πράξη βίας της ταινίας λαμβάνει χώρα κάτω από την αστερόεσσα ενώ η τελευταία μέσα σε ένα κρατικό ίδρυμα φανερά υποβαθμισμένο και με τον Ντον Τζόνσον σε ρόλο σκληρού σερίφη.

Το Καυγάς στο κελί 99  είναι ένα σύγχρονο exploitation που σέβεται τις ρίζες και τις αναφορές του φρεσκάροντας με καινούριους κώδικες και ιδέες τα θέματα που πραγματεύεται. Είναι ένα δράμα εκδίκησης με πολυδιάστατο κεντρικό ήρωα και με μια ιστορία-καθρέφτη της αμερικανικής κοινωνίας. Αν το αμερικάνικο όνειρο στο Gran Torino του Ίστγουντ δείχνει φθαρμένο και πνέει τα λοίσθια, στη ταινία του Ζέλερ το μόνο που έχει απομείνει είναι η προσωπικές αξίες του καθενός μέσα σε ένα τοπίο μιας μεταμοντέρνας  Άγριας Δύσης .