Ζούμε σε μια πραγματικά περίεργη συγκυρία, που δεν θα μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε –όπως συμβαίνει με τα περισσότερα ιστορικής σημασίας γεγονότα που προκαλούν εις βάθος αλλαγές. Αν μια σοβαρή οικονομική κρίση είναι κάτι ευκολότερο να συλλάβει κανείς, δεν ισχύει το ίδιο με μια πανδημία –άλλωστε είχε να εμφανιστεί περίπου έναν αιώνα σε τέτοιο βαθμό– που μας αναγκάζει να εκτελέσουμε ως ηρωικό καθήκον της γενιάς μας απλώς να μείνουμε σπίτι.
Η πανδημία έχει φέρει, μεταξύ άλλων, και μια νέα βιοπολιτική συνθήκη που έχει αναλυθεί επαρκέστατα σε πολλά κείμενα, μεταξύ άλλων και στο περιοδικό μας. Πέρα από την πειθάρχηση και όσα αυτή συνεπιφέρει, αυτή η νέα συνθήκη έχει φέρει και μια νέα επιτέλεση της πολιτικής: οι κυβερνώντες λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα –τη σημασία των οποίων, προφανώς, δεν αμφισβητώ γενικά–, τα ανακοινώνουν, και μετά κινούνται εντελώς ελεύθερα στον δημόσιο χώρο προσφέροντας όσα θεάματα τραβά η ψυχούλα τους –θεάματα στα οποία συμμετέχουν, όμως, μόνο οι ίδιοι, όσο εμείς παρακολουθούμε από την τηλεόραση και από τα σόσιαλ μύδια υπό την απειλή προστίμου.
Μετά από τη δημιουργική λογιστική στην Παραλία της Θεσσαλονίκης και το Σκόιλ Ελικίκου, το επόμενο δημόσιο θέαμα που παρακολουθούμε είναι η Άλκηστις Πρωτοψάλτη στην καρότσα ενός φορτηγού να γυρίζει την Αθήνα τραγουδώντας, με πρωτοβουλία του Κώστα Μπακογιάννη. Αυτό το δημόσιο θέαμα είναι πραγματικά υπέροχο, και συμπληρώνει όμορφα την τριλογία της καραντίνας υπό τον σιμουλτανέ μαέστρο Κυριάκο Μητσοτάκη: παραμόρφωση της πραγματικότητας, ψευδής αριστεία, και τώρα πολιτισμός σε ρόδες –που σημαίνει, με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις.
Η Πρωτοψάλτη πάνω στην καρότσα του φορτηγού είναι μια ελεγεία στην εκ δεξιών εκπολιτιστική αποστολή του κράτους: μια τραγουδίστρια που έχει συμμετάσχει σε πολλές στιγμές εθνικού μεγαλείου με την απαραίτητη σύγχρονη απόληξη της αισθητικής της Γενιάς του ’30, πάνω σ’ ένα κατεξοχήν σύμβολο της εκσυγχρονιστικής καραμανλικής ανοικοδόμησης της χώρας –το φορτηγό– φέρνει τον πολιτισμό πόρτα-πόρτα στον λαό της μεγαλούπολης υπό την εντολή του επιτελικού κράτους.
Αποκορύφωμα αυτού του σημειολογικού πάρτι ήταν το στιγμιότυπο κατά το οποίο η Πρωτοψάλτη με το φορτηγό της έφτασε στο Μέγαρο Μαξίμου. Εκεί την περίμεναν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Κώστας Μπακογιάννης, Πρωθυπουργός και Δήμαρχος Αθηναίων αντίστοιχα, στενοί συγγενείς μεταξύ τους και με τη γνωστή ομοιότητα που τους χαρακτηρίζει εξωτερικά, η οποία σαφώς συμβολίζει τη σφιχτή δομή του επιτελικού κράτους.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Στο βίντεο που δημοσιεύτηκε (Update: το αρχικό βίντεο κατέβηκε από τη σελίδα της Πρωτοψάλτη), η Πρωτοψάλτη τραγουδάει ένα πασίγνωστο κομμάτι των Κραουνάκη-Νικολακοπούλου, ένα κομμάτι που συμπυκνώνει όσα είναι η Μεταπολίτευση, και το οποίο λήγει με τους εξής στίχους:
Μετά μας πήγε αριστερά
το περιβόλι κι η χαρά
και πήραμε το Βήμα
στο πρώτο υπόγειο του Κουν
και στην Επίδαυρο που ακούν
Θεούς κι ανθρώπους να νικούν
τα πάθη και το χρήμα
Έχουμε, λοιπόν, ένα τρομερό σκηνικό, στο οποίο η καλλιτέχνιδα τραγουδάει μπροστά στο συμβολικό κέντρο της εξουσίας, επάνω σ’ ένα φορτηγό, για τα «πιο ωραία λαϊκά» τα οποία είχε χορέψει μια γενιά που έφτασε να απελευθερωθεί στη Μεταπολίτευση από όσα, έστω και εξιδανικευμένα με το βλέμμα της παιδικότητας, υπήρχαν πριν. Αυτό συμβαίνει μπροστά σε δύο, συγγενείς μεταξύ τους, εκπροσώπους μιας εξουσίας που είναι ταυτόχρονα τόσο παλιά και τόσο νέα, τόσο ριζωμένη σ’ εκείνα τα «πριν» και τόσο αναβαπτισμένη σε μια νέα συνθήκη.
Αυτό συμβαίνει στο κατώφλι μιας νέας εποχής που άνοιξε με την οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας και εμπεδώνεται τώρα με την πανδημία. Και η Άλκηστις Πρωτοψάλτη, ως ιέρεια του εθνικού μεγαλείου και το 2004 και το 2020, τραγουδάει μπροστά στην εξουσία, για χάρη της και ως τμήμα της, προσφέροντας θέαμα σε όλους και όλες μας που έχουμε οχυρωθεί στα σπίτια μας∙ ερμηνεύει ένα τραγούδι-σύμβολο μιας εποχής που τόσο έχει λοιδορηθεί αυτά τα χρόνια ως υπαίτιος για όλα, και αυτή η λοιδορία γίνεται όλο και πιο συχνά με το κλείσιμο του ματιού σε όσα υπήρχαν πριν από αυτήν.
Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη τραγουδάει για τα «πιο ωραία λαϊκά» μπροστά στο πιο μεγάλο σπίτι με μωσαϊκά, τραγουδάει για τους ενοίκους αυτού του σπιτιού, οι οποίοι χαμογελούν γιατί ξέρουν ότι αυτό το στιγμιότυπο είναι, πέρα από κάθε αμφιβολία, το τέλος της Μεταπολίτευσης και ότι αυτό το φορτηγό είναι, όπως είπε ένας φίλος, ο επιτάφιός της.
Social Links: