Για όσους αγαπούν τις μικρές ώρες είπα να γράψω αυτή τη λίστα. Όταν έρχεται το σκοτάδι, όλα δείχνουν λίγο πιο όμορφα, πιο γοητευτικά. Καλύπτει όλη την ασχήμια που το φως της μέρας αποκαλύπτει ξεδιάντροπα. Μετά τη δύση του ηλίου, οι βρώμικοι δρόμοι της Αθήνας, οι πολυκατοικίες και τα μαγαζιά που χαζεύεις από το παράθυρο του λεωφορείου αποκτούν για μερικές ώρες τη χάρη μιας αδέσποτης μαύρης γάτας, σε αντίθεση με το τσουρομαδημένο κεραμιδόγατο της μέρας. Αποφάσισα λοιπόν να μαζέψω σε μια λίστα κατά κύριο λόγο ταινίες που αποτυπώνουν αυτή την ατμόσφαιρα· υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις, αλλά πάνω από όλα είναι ταινίες που θεωρώ ότι μια μεταμεσονύχτια προβολή τούς ταιριάζει.
1) After Hours (1985)
Η ζωή στο Μανχάταν μπορεί να είναι είτε αφάνταστα βαρετή είτε σκέτη παράνοια. Είναι μια τεράστια γκρι πόλη με βαρετές δουλειές γραφείου που σου ρουφάνε τη ζωή, μοναχικούς τύπους που τρώνε μόνοι σε εστιατόρια, σκοτεινά μπαρ, πάνκηδες, καλλιτέχνες με σαδομαζοχιστικά γούστα και εξαγριωμένους κατοίκους. Ο Σκορτσέζε έχει αποδείξει πολλές φορές ότι λατρεύει την πόλη του, τους δρόμους της, την παρακμή της και την τρέλα που μεταφέρει στον κόσμο της. Αυτή την φορά το κάνει με μια κωμωδία που όμως δεν είναι σαν τις άλλες, γιατί, όπως καταλαβαίνετε, την έχει σκηνοθετήσει ο ίδιος άνθρωπος που έκανε ταινίες όπως το Taxi Driver και το Raging Bull. Όπως προδίδει κι ο τίτλος είναι μια ταινία που εκτυλίσσεται νύχτα και τη νύχτα τα πάντα μπορούν να συμβούν. Στη συγκεκριμένη περίπτωση συμβαίνουν σε έναν τύπο που ζει μια βαρετή ζωή και όλα ξεκινούν τη στιγμή που αποφασίζει να βγει ραντεβού με μια κοπέλα που γνώρισε λίγο νωρίτερα.
2) Le Notti di Cabiria (1957)
Θα μου πείτε «γιατί αυτό και όχι το Dolce Vita;». Θα απαντήσω ότι σχεδόν οποιαδηποτε ταινία του Φελίνι θα έβαζα εδώ, αλλά, να, η Cabiria παρότι είναι από τις λιγότερο γνωστές του έχει μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου. Η ταινία έχει παρόμοια μοτίβα με αυτά του Dolce Vita: νυχτερινές περιπλανήσεις στη Ρώμη, μαγαζιά με εξωτικές χορεύτριες, διάσημους ηθοποιούς. Όμως αυτή η κοσμοπολίτικη Ιταλία του Μαστρογιάννι εδώ αντικαθίσταται από τη μεταπολεμική, φτωχή Ιταλία της Cabiria, μιας πόρνης που ζει, ερωτεύεται, περνάει από την απόλυτη ευτυχία στο απόλυτο μηδέν. Δεν είναι όμως μίζερη. Η Cabiria δεν σε αφήνει να την λυπηθείς ποτέ – μόνο να γοητευτείς από την προσωπικότητά της.
3) Night on Earth (1992)
Δε θα μπορούσε να λέιπει μια ταινία του Τζιμ Τζαρμους, όταν μιλάς για νύχτα και κινηματογράφο. Ένας από τους λόγους που τον έχω αγαπήσει είναι ότι σε πολλές από τις ταινίες του υπάρχουν αυτές οι νυχτερινές βόλτες με το αυτοκίνητο (Ghost Dog, Only Lovers Left Alive). Εδώ αυτή του η συνήθεια φτάνει στο αποκορύφωμά της, καθώς όλη η ταινία εκτυλίσσεται μέσα σε αυτοκίνητα και συγκεκριμένα σε ταξί. Όπως λέει και ο τίτλος, πρόκειται για μια νύχτα στη γη που ξετυλίγεται σε πέντε διαφορετικές πόλεις στον κόσμο, σε πέντε διαφορετικές ζώνες ώρας. Είναι μια ωδή στη νύχτα, στις απρόβλεπτες καταστάσεις και στην απρόσμενη τρυφερότητα μεταξύ δύο ξένων.
4) Chunking Express (1996)
Η νύχτα στο κέντρο μιας μεγαλούπολης είναι γεμάτη εκτυφλωτικά φώτα, καντίνες, μπαρ, υπόκοσμο και μοναξιά. Ο Wong Kar-Wai γράφει και σκηνοθετεί τις ιστορίες δύο ζευγαριών ή ίσως καλύτερα τις ξεχωριστές πορείες τεσσάρων ατόμων που προσπαθούν να επιβιώσουν, να ξεπεράσουν τους χωρισμούς και τη μοναξιά τους, να εκπληρώσουν τα όνειρα τους μέσα σε μια τεράστια πόλη που δεν έχει σημασία ποιος είσαι. Είσαι μια μικρή κινούμενη ψηφίδα που αισθάνεται όσο ολόκληρη η πόλη, αλλά χάνεσαι στο πλήθος.
5) La Vie De Boheme (1992) & Calamari Union (1985)
Δύο ασπρόμαυρες ταινίες του Καουρισμάκι, από τα πρώτα σκηνοθετικά του εγχειρήματα. Ήταν όμως ήδη κάτι το ιδιαίτερο. Το Calamari Union διαδραματίζεται σχεδόν ολόκληρο σε μια νύχτα: μια πολυμελής ομάδα Φινλανδών (που ονομάζονται σχεδόν όλοι Φρανκ) εξοπλισμένοι με μούσια, γυαλιά ηλίου και καπαρντίνες αποφασίζουν να πάνε στην άλλη πλευρά της πόλης, όπου πιστεύουν ότι η ζωή είναι καλύτερη, στην πορεία μπλέκονται σε περίεργες καταστάσεις και κάνουν το πιο επικό ξενύχτι. Το La vie de Boheme το βάζω μαζί γιατί αυτές οι ταινίες είναι η μια συνέχεια της άλλης στο μυαλό μου. Εδώ αντί για το Ελσίνκι είμαστε στο Παρίσι, όπου σχηματίζεται μια παρέα επιτομή του μποέμ: ένας συγγραφέας, ένας συνθέτης και ένας ζωγράφος. Όλοι τους άφραγκοι, ζητούν έναν τρόπο να ζήσουν στο Παρίσι με μικροπαρανομίες, αλλά πάνω από όλα με στυλ.
6) The Killing Of a Chinese Bookie (1976)
Μια γκανγκστερική ταινία πάντα είναι καλή επιλογή για μεταμεσονύχτια προβολή. Η συγκεκριμένη έχει τα βασικά χαρακτηριστικά του είδους, αλλά ο Τζον Κασσαβέτης επεκτείνει την ταινία του πιο πέρα ψυχαναλύοντας τον χαρακτήρα του (θυμίζει λίγο Σοπράνος αυτό). Κεντρικός ήρωας ένας, ιταλικής καταγωγής προφανώς, ιδιοκτήτης στριπτιτζάδικου που θέλει πολύ να ανεβάσει το στάτους του στο σινάφι του, ονειρεύεται τη μεγάλη ζωή, αλλά έχει τις αδυναμίες του, όπως κάθε άνθρωπος – και αυτές φυσικά θα του κοστίσουν. Μια εξαιρετική ταινία που ανανεώνει την κλασική χολιγουντιανή συνταγή του είδους με arthouse ενέσεις.
7) Smoke (1995)
Αυτή εδώ είναι μια από αυτές τις γλυκόπικρες ταινίες των ’90ς που, δεν ξέρω τι φταίει, αλλά όταν θέλω να χαλαρώσω διαλέγω κάτι από αυτή την κατηγορία. Δεν με νοιάζει αν δεν έχουν εντάσεις ή στο τέλος συμβαίνει κάτι απροσδόκητο. Ειδικά αυτή η ταινία είναι αυτής της φιλοσοφίας. Πολλές ιστορίες ανθρώπων που μπλέκονται, με κοινό σημείο ένα μαγαζί με είδη καπνιστού στη Νέα Υόρκη. Ο Πολ Ώστερ έχει γράψει το σενάριο μιας ταινίας που δεν είναι ταινία ουσιαστικά. Είναι λίγες μέρες από τη ζωή αυτών των ανθρώπων, δεν υπάρχει αρχή και τέλος στο έργο αυτό. Η ταινία αυτή δεν έχει και πολλή σχέση με τη νύχτα, αλλά είναι μια ταινία που θες να τη δεις τέτοια ώρα και με συνοδεία καπνού. Άλλωστε παίζει και ο Χάρβει Καϊτέλ, ο πιο γαμάτος άνθρωπος στον κόσμο, ο τύπος που θα μπορούσε να είναι ο κουλ θείος που δεν μιλάει πολύν αλλά σου εξηγεί πώς πίνεται το κάθε ποτό και σε τι συγκυρία, ποια καπνά είναι τα καλύτερα και πώς να καθαρίσεις κάθε στοιχείο από ένα φόνο, αν είσαι ο Ταραντίνο.
8) Eraserhead (1977)
Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Ντειβιντ Λιντς και ένα από τα αριστουργήματά του.Από την ταινία αυτή αρχίζει να χτίζει το σύμπαν του, όπου η πραγματικότητα μπλέκεται επικίνδυνα με τη φαντασία. Ασπρόμαυρο φιλμ με industrial αισθητική, μαύρο χιούμορ και έναν μόνιμο θόρυβο στο μπακγκράουντ, σαν να ακούμε τον ήχο του μυαλού του πρωταγωνιστή, που προσπαθεί να ζήσει σε αυτούς τους ασφυκτικά μικρούς χώρους με το άγχος που προκαλεί η ζωή.
9) The Man Who Wasn’t There (2001)
Σε αυτή την λίστα ήταν απαραίτητο ένα νουάρ και μάλιστα από τους ειδικούς του νεονουάρ, τους αδερφούς Κοέν. Ο Μπίλι Μπομπ Θόρτον σε έναν ρόλο που του ταιριάζει γάντι, αυτόν του κουρέα που έχει απογοητευτεί από τη ζωή του, αλλά υπομένει τα πάντα στωικά με ένα τσιγάρο κολλημένο στο στόμα του. Για την υπόθεση δεν θα πω τίποτα· όλες οι ταινίες των Κοέν αξίζουν. Ακόμα και στις λιγότερο καλές τους παραμένουν απολαυστικοί. Εδώ το κάστινγκ είναι εξαιρετικό και οι ερμηνείες το ίδιο.
10) The Cook, The Thief, His Wife And Her Lover (1999)
Δεν ήξερα αρχικά αν ήθελα να βάλω αυτή τη ταινία στην λίστα, γιατί δεν έχω συμφιλιωθεί ακόμα με αυτό που είδα. Είναι ωστόσο κάτι το ιδιαίτερο· ακόμη κι αν δεν σου αρέσει, πρέπει να παραδεχτείς ότι είναι πραγματικά πολύ καλή. Κάποιοι κριτικοί έδωσαν μια πολιτική χροιά στην ταινία, θεωρώντας ότι επιτίθεται στην Θάτσερ· ακόμη κι αν δεν ισχύει, η ταινία έχει μέσα της συσσωρευμένη οργή που προέρχεται από καταπίεση και βάναυση συμπεριφορά στο ανθρώπινο σώμα. Ένας μαφιόζος, με αδυναμία στη γαλλική κουζίνα, βρίσκεται κάθε βράδυ σε ένα πανάκριβο εστιατόριο στο Λονδίνο, όπου πλαισιώνεται συνέχεια από τους μπράβους του και τη λεπτεπίλεπτη γυναίκα του που υπομένει τα πάντα. Επιπλέον, η ενασχόληση του σκηνοθέτη με τη ζωγραφική είναι εμφανής, καθώς τα σκηνικά είναι πολύ μελετημένα, με διαφορετικές χρωματικές παλέτες κάθε φορά που οι πρωταγωνιστές βρίσκονται σε άλλο χώρο. Ενώ το σάουντρακ βασίζεται σε μια εξωπραγματικά μαγική φωνή.
Social Links: