Ιστορίες από τον Ειρηνικό 3: Αυστηρά για ενηλίκους

Το τελευταίο έδαφος που απομένει πια στο Ηνωμένο Βασίλειο στον Ειρηνικό είναι τα νησιά Πίτκερν: τέσσερα νησάκια συνολικής έκτασης περίπου 47 τετραγωνικών χιλιομέτρων –περίπου δηλαδή όσο η Σκιάθος–,  κάπου στη μέση της τεράστιας απόστασης που χωρίζει τη Νέα Ζηλανδία από τη Χιλή· αν αισθάνεστε τυχεροί, δοκιμάστε  να τα βρείτε στην υδρόγειο.

Από τα τέσσερα αυτά νησιά, μόνο το ένα κατοικείται. Οι περισσότεροι από τους μόλις 56 κατοίκους του μάλιστα είναι απευθείας απόγονοι των ανταρτών του Μπάουντι, των εννιά Άγγλων και των δεκαοχτώ Πολυνησίων, μεταξύ των οποίων και έντεκα γυναίκες και ένα μωρό, που εγκαταστάθηκαν στο νησί το 1790 μετά από πολύμηνη περιπλάνηση.

Η μικρή αυτή κοινότητα παρανόμων έζησε εντελώς αποκομμένη από τον υπόλοιπο κόσμο για 25 χρόνια.  Μόλις το 1808 ένας Αμερικανός πλοίαρχος τους εντόπισε για πρώτη φορά και το 1814 επισκέφθηκαν τα  νησιά δύο βρετανικά πλοία, αμνηστεύοντας τον μόνο επιζώντα από τους αντάρτες, Τζον Άνταμς.

Όχι ότι έκτοτε έγιναν τα Πίτκερν προορισμός περιωπής: οι σπάνιες επισκέψεις αφορούσαν κυρίως ιεραποστόλους, άντε και κάνα πλοίο που έψαχνε ανεφοδιασμό.

Υπήρχε όμως κι ένας άλλος, πιο περίεργος λόγος της απομόνωσης των νησιών. Η βασίλισσα Βικτωρία, γοητευμένη από τις φυλετικές θεωρίες του ρομαντισμού, ήθελε να δει πώς θα εξελιχθεί αυτή η νέα φυλή-μείγμα μεταξύ Βρετανών και Πολυνησίων. Έδωσε γι’ αυτό εντολή να αφήσουν ήσυχους τους κατοίκους των Πίτκερν και, για να σιγουρέψει την επιτυχία του πειράματός της, τους παραχώρησε το 1856, τρία χρόνια πριν την πρώτη έκδοση της Καταγωγής των Ειδών του Δαρβίνου,  ένα «καλύτερο» νησί ανάμεσα στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, το Νόρφολκ, 6.000 χιλιόμετρα μακρυά. Τρία χρόνια μετά, το πρώτο από αρκετά κύματα νοσταλγών, 16 άνθρωποι, επέστρεψαν στο μακρινό Πίτκερν.

Η απομόνωση όμως έχει τις συνέπειές της. Από τη μια, οι ντόπιοι υιοθέτησαν ένα πολύ αυστηρό σύστημα ηθικών κανόνων, βλέποντας στην πράξη πόσο εύκολα ξεφεύγει η κατάσταση σε μια τόσο μικρή κοινότητα: μέσα σε 10 χρόνια από την εγκατάσταση των ανταρτών, οι δολοφονίες, οι πνιγμοί και οι αρρώστιες είχαν ως αποτέλεσμα να απομείνει μόνο ένας άνδρας ζωντανός από τους αρχικούς αποίκους. Στα τέλη του 1890 μάλιστα, οι ντόπιοι έγιναν Αντβεντιστές της Έβδομης Ημέρας (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό), απαγόρευσαν τη δουλειά το Σάββατο, τη δημόσια επίδειξη οικειότητας και τις λοιπές αμαρτίες.

Από την άλλη, όμως, ο ορισμός της αμαρτίας εξελίχθηκε πολύ περίεργα. Αποκορύφωμα το 2004, όταν ασκήθηκε δίωξη κατά 13 ντόπιων ανδρών, του ενός τρίτου των ανδρών του νησιού δηλαδή, για παιδεραστία. Η δικαστική διαδικασία ήταν –όπως θα περίμενε κανείς– περιπετειώδης. Το δικαστήριο, με τον εντυπωσιακό τίτλο «Ανώτατο Δικαστήριο των Πίτκερν», συστάθηκε από δικαστές της Νέας Ζηλανδίας ύστερα από εξουσιοδότηση της βρετανικής κυβέρνησης. Μπροστά σ’ αυτή την περίεργη κατάσταση, οι συνήγοροι των κατηγορουμένων υποστήριξαν ότι δεν υφίσταται δικαιοδοσία, καθώς τα Πίτκερν –εφόσον αποικίστηκαν από αντάρτες και κατοικούνται αδιαλείπτως από τους απογόνους τους– δεν ανήκουν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η ένσταση απορρίφθηκε από το βρετανικό ανακτοβούλιο και τον Οκτώβριο του 2004 έξι από τους κατηγορούμενους, μαζί και ο τότε Δήμαρχος του νησιού, καταδικάστηκαν.

Η ιστορία όμως δεν τελείωσε εκεί. Έξι χρόνια μετά, το 2010 και ο επόμενος Δήμαρχος του νησιού –το ‘χει το αξίωμα φαίνεται– κατηγορήθηκε για κατοχή πορνογραφικού υλικού με ανηλίκους, ενώ η συζήτηση που άνοιξε αποκάλυψε ότι λίγο-πολύ παραδοσιακά τα κορίτσια του νησιού, από την ηλικία των 12 και πέρα, μάθαιναν ότι θα πρέπει να ενδίδουν στις ορέξεις των ανδρών. Μάλιστα, οι δίκες χώρισαν έντονα τον πληθυσμό ανάμεσα σε εκείνους που ήθελαν να σταματήσει επιτέλους η απαράδεκτη πρακτική και σε όσους, άνδρες και γυναίκες, πίστευαν ότι η Βρετανία παρεμβαίνει με τρόπο απαράδεκτο στα παραδεδεγμένα ήθη του νησιού.

Σε κάθε περίπτωση, πλέον υπάρχουν ταξιδιωτικές οδηγίες να αποφεύγεται η επίσκεψη ανηλίκων στο νησί –χρειάζεται ειδική άδεια για παιδιά κάτω των 16 ετών–, ενώ το Υπουργείο Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας του Ηνωμένου Βασιλείου δεν επιτρέπει στους υπαλλήλους του να παίρνουν τα παιδιά τους στις επισκέψεις τους στα Πίτκερν. Ποιος ξέρει, ίσως ο καπετάν Τζακ Σπάροου να μην είναι και τόσο ακριβής απεικόνιση της ιστορικής αλήθειας τελικά…