Γιορτή της μητέρας σήμερα και ποια καλύτερη αφορμή για να εκφράσουμε τη χαρά, την ευγνωμοσύνη και τα mommy issues μας προς όλο τον κόσμο των social media πλην των μητέρων μας, για το μοναδικό δώρο της ζωής, που μας χάρισαν.
Τέτοια ημέρα ο νους μας πηγαίνει αναπόφευκτα και σε μια από τις πιο σημαντικές μητέρες που γνωρίζουμε –αν και δεν θα λέγαμε ακριβώς ότι χάρισε σε καμιά/κανέναν το δώρο της ζωής, μάλλον το αντίθετο–, και αναφερόμαστε φυσικά στη «μάνα του Κοσμά».
Ποια είναι αυτή η μυστήρια «μάνα του Κοσμά»;
Η είσοδός της στο προσκήνιο γίνεται τον Ιούλιο του 1959, σε Διεθνή Έκθεση της Μόσχας, με τον έντονο διάλογο μεταξύ Νικίτα Χρουσιόφ και Ρίτσαρντ Νίξον που έμεινε γνωστός ως «διαξιφισμοί της κουζίνας» (kitchen debates), λόγω των σχετικών οικιακών προϊόντων που εξετίθεντο. Αντικείμενο της αντιπαράθεσης των δύο προσώπων ήταν η τεχνολογική και οικονομική πρόοδος των δύο ψυχροπολεμικών υπερδυνάμεων, με τον Νίξον να ντισάρει τον Χρουσιόφ με τα επιτεύγματα της αμερικανικής οικονομίας και τον τελευταίο, όχι ακριβώς γνωστό για την ψυχραιμία και τη συστολή του, να του απαντά ότι είναι δικηγορίσκος της πολιτικής, ότι η ΕΣΣΔ χτίζει μακρόπνοα έργα κι όχι μπουρζουάδικες συσκευές με μικρή διάρκεια ζωής, ότι κερδίζει το ραπ του μόνο επειδή μιλάει αγγλικά κι έτσι τον ακούει όλος ο κόσμος, και διάφορα άλλα. Και σε ένα κρεσέντο εκδηλωτικότητας, επαναλαμβάνει ένα κάπως σταθερό σοβιετικό σύνθημα, λέγοντας ότι η ΕΣΣΔ θα καταφέρει όχι μόνο να φτάσει αλλά και να ξεπεράσει τις ΗΠΑ στα πεδία υπό συζήτηση. Και μάλιστα θα τους δείξει τη μάνα του Κοσμά – τι;
Η φράση, γνωμική στα ρωσικά, μεταφράστηκε με αμηχανία, αρχικά κυριολεκτικά και έπειτα με επεξήγηση («θα σας δείξουμε πώς έχουν τα πράγματα» κ.ά.), ερχόμενη έτσι να στηρίξει την πρόκληση του Χρουσιόφ προς τους μεταφραστές στα αγγλικά να κάνουν καλή δουλειά, ώστε να ακούσει και η Δύση καλά τα λεγόμενά του. Όπως και να ’χει, ο ίδιος αποφάσισε να επαναλάβει τη φράση και σε άλλους λόγους στα επόμενα χρόνια, μπερδεύοντας μεταφραστές και κοινό με το τι εννοεί.
Όπερ και σχετικά δύσκολο να ανευρεθεί. Η προέλευση της φράσης «θα σου δείξω τη μάνα του Κοσμά» (pokazat’ kuz’kinu mat’) στα ρωσικά είναι αδιαφανής, με άλλους να τη συνδέουν με τη λαϊκή ονομασία ενός παράσιτου των καλλιεργειών (kuz’ka, Anisoplia austriaca), άλλους με μία από τις ονομασίες για το μαστίγιο – ή ακόμη και με τοπικές ονομασίες δαιμονικών πλασμάτων της σλαβικής μυθολογίας (kuz’o). Σε κάθε περίπτωση, δύο πράγματα έχουν σημασία: α) ότι η αναφορά γίνεται σε μια οντότητα, η έλευση της οποίας προμηνύει σίγουρη απειλή, β) ότι, οποιαδήποτε κι αν είναι τελικά αυτή η οντότητα, η μάνα της είναι σίγουρο ότι θα προκαλέσει μεγαλύτερο damage.
Τελικά, στον λόγο του Ψυχρού Πολέμου, η «μάνα του Κοσμά» συνδέθηκε ως όνομα με τη μεγαλύτερη ατομική βόμβα που κατασκευάστηκε ποτέ, τη λεγόμενη και «βόμβα-Τσάρο», που δοκιμάστηκε στις 30 Οκτωβρίου 1961 στην περιοχή Νόβαγια Ζεμλιά, δείχνοντάς μας σίγουρα ποια είναι «η μάνα του Κοσμά». Με τη σειρά μας, λοιπόν, δεν έχουμε παρά να ευχηθούμε σε αυτή μακροημέρευση και κυρίως να μην τύχει ποτέ να τη γνωρίσουμε με οποιονδήποτε τρόπο.
Η πύρινη μπάλα, μέγιστης διαμέτρου 8 χλμ της Tsar Bomba, εξερράγη, πριν φτάσει στο έδαφος και προκαλέσει ραδιενεργά κατάλοιπα. Στο τσακ δεν “άγγιξε” το πολεμικό αεροσκάφος που την έριξε.
Social Links: