Λίγες μέρες μετά την απονομή των Golden Globes, έχοντας κερδίσει ήδη δύο, αυτές της καλύτερης σκηνοθεσίας και της καλύτερης ταινίας (δράμα) της χρονιάς, η πολυσυζητημένη πολεμική ταινία 1917 του Sam Mendes, έφτασε και στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες.   Βασισμένη στις αφηγήσεις του Alfred Mendes, παππού του σκηνοθέτη της…

1917: Η οπτική συγκίνηση μιας προσωπικής ιστορίας

Λίγες μέρες μετά την απονομή των Golden Globes, έχοντας κερδίσει ήδη δύο, αυτές της καλύτερης σκηνοθεσίας και της καλύτερης ταινίας (δράμα) της χρονιάς, η πολυσυζητημένη πολεμική ταινία 1917 του Sam Mendes, έφτασε και στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες.  

Βασισμένη στις αφηγήσεις του Alfred Mendesπαππού του σκηνοθέτη της ταινίας, μας παρουσιάζεται η ιστορία δύο Βρετανών στρατιωτών, κατά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο, στους οποίους ανατίθεται μία εξαιρετικά δύσκολη αποστολή. Οι νεαροί υποδεκανείς Blake (DeanCharles Chapman) και Schofield (George MacKay) πρέπει να παραδώσουν εγκαίρως ένα γράμμα σε ένα βρετανικό τάγμα, στο οποίο μεταξύ 1600 στρατιωτών βρίσκεται και ο αδερφός του Blake, με την εντολή ματαίωσης της επίθεσης, καθώς πρόκειται να οδηγηθεί σε παγίδα του εχθρού. Παρότι η αποστολή φαίνεται εξαρχής ακατόρθωτη, καθώς πρέπει να διαπεράσουν τις γραμμές του εχθρού, οι δύο νεαροί ξεκινούν για το αδύνατο. 

Γυρισμένη σαν ένα συνεχόμενο μονοπλάνο, η ταινία μας καθιστά, από το πρώτο λεπτό, μάρτυρες της περιπέτειας των νεαρών, δίνοντας συνεχώς την αίσθηση του κινδύνου και του αναπόφευκτου, όπως ακριβώς είναι και ο ρεαλισμός του πολέμου. Πέραν της μαεστρικής σκηνοθεσίας του Mendes, αυτό επιτυγχάνεται εξίσου από τους ηθοποιούς, αλλά και από όλο το τεχνικό σύνολο που καταφέρνει να δημιουργήσει αυτή την αδιάσπαστη ροή, ενώ η εμπειρία του διευθυντή φωτογραφίας, Roger Deakins, μετατρέπει την εξαιρετική αυτή ιδέα σε οπτικό αριστούργημα, μέσα από το διαδοχικό πέρασμα από πρωί σε νύχτα και ξανά σε πρωί, με αποκορύφωμα την σκηνή της νεκρής πόλης. 

Το 1917 δημιουργεί μια διαφορετική προσέγγιση στις πολεμικές ταινίες όπως τις ξέρουμε, εστιάζοντας στην προσωπική ιστορία-αποστολή των δύο νεαρών σε αφηγηματικό επίπεδο, αλλά και σε οπτικό με την επιλογή του μονοπλάνου, θυμίζοντας λίγο την αφηγηματική και ακουστική πρωτοπορία του Nolan στο Dunkirk. Αυτό που θεωρώ όμωςπροσωπικάαξιοσημείωτο είναι η επιλογή τόσο νέων ηθοποιών στο ρόλο των στρατιωτών. Κι αυτό όχι για κινηματογραφικούς λόγους. Ο Mendes μας θυμίζει πως στην πρώτη γραμμή πολεμούν νέα παιδιά και ο ηρωισμός τους είναι περισσότερο συναισθηματικός και ίσως λίγο απερίσκεπτος, παρά προϊόν κάποιας πολιτικής ιδεολογίας ώριμων ανδρών-ένα «ηρωικό» πρότυπο που συχνά βλέπουμε. 

Ωστόσο, πρέπει να πούμε πως στο 1917, το οπτικό και τεχνικό κομμάτι της ταινίας υπερισχύει του νοηματικού και σεναριακού, και αυτό εντέλει αφήνει πίσω του. Πρόκειται σίγουρα για ένα πρωτοποριακό οπτικό αριστούργημα, αλλά ίσως σε κάποιους να λείψει κάποια βαθύτερη ανάγνωση. Σε κάθε περίπτωση, η ταινία του Mendes αποτελεί την πρώτη κινηματογραφική επιτυχία για το 2020 (στη χώρα μας) και αναμένεται να αποτελέσει και οσκαρική επιτυχία, σίγουρα δικαιολογημένα.