"Moonlight": intersectionality και στερεότυπα

Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε η ταινία ”Moonlight” του Barry Jenkings. Το θέμα της ιστορίας είναι γραμμένο από τον Tarell Alvin McCraney. Η εν λόγω ταινία έχει ήδη προταθεί για οχτώ υποψηφιότητες στα Όσκαρ.

Η πλοκή της ταινίας είναι σχετικά απλή, αλλά παρουσιάζεται με έναν καινοτόμο τρόπο μέσα σε συγκεκριμένα συμφραζόμενα. Για αυτόν ακριβώς το λόγο και έχει τραβήξει ήδη την προσοχή των σινεφίλ.

Η υπόθεση έχει να κάνει με τη ζωή ενός μικρού αγοριού που από τα πρώτα χρόνια της ζωής του αντιμετωπίζει τη σκληρότητα της κοινωνίας, καθώς οι συμμαθητές του του κάνουν bullying. Ο σκηνοθέτης καταφέρνει να απεικονίσει τον ψυχισμό του αγοριού αυτού, μέσα από όλα τα στάδια, μέχρι να γίνει ενήλικας.

Το κεντρικό ερώτημα που επικρατεί στην ταινία είναι το “Who is you?”, το ζήτημα δηλαδή της ταυτότητας. Η ταυτότητα στην ταινία παρουσιάζεται με διάφορες εκδοχές της, όπως η σεξουαλική, η φυλετική και η ταξική.

Ίσως ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του Moonlight είναι το γεγονός ότι μας παραπέμπει στον όρο ‘‘intersectionality’‘. Ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί από την Audre Lorde, θεωρητικό του φεμινισμού και ακτιβίστρια. Με τον συγκεκριμένο όρο εννοείται η δυνατότητα της συνύπαρξης σε ένα άτομο πολλών ταυτοτήτων, οι οποίες με τη σειρά τους δομούν μία ενιαία ταυτότητα (π.χ. έγχρωμη, λεσβία, φεμινίστρια).

Στην ταινία βλέπουμε τον Chiron να προσπαθεί να δομήσει ακριβώς μία τέτοια ταυτότητα. Άνθρωπος, άντρας, έγχρωμος, χαμηλή κοινωνική τάξη, ομοφυλόφιλος. Μέσω της άρτιας υποκριτικής ερμηνείας των τριών ηθοποιών Alex R. Hibbert , Ashton Sanders και Trevante Rhodes, στο ρόλο του Chiron, ο θεατής μπορεί να αισθανθεί το συγκρουσιακό αυτό στοιχείο. Η σύγκρουση με τον εαυτό, με την κοινωνία και τα στερεότυπά της.

Ένας από τους λόγους που η ταινία έχει σημειώσει μεγάλη επιτυχία μέχρι στιγμής είναι ίσως το γεγονός ότι παρουσιάζει κοινωνικά το θέμα της ομοφυλοφιλίας. Αυτό όμως δεν γίνεται πάλι από την οπτική ενός λευκού, αλλά από την οπτική ενός έγχρωμου! Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι όλο το cast αποτελείται από έγχρωμους ηθοποιούς και συντελεστές. Σε συνεντεύξεις οι ίδιοι λένε πως κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων ταυτίστηκαν σε πολλά κομμάτια με τους ρόλους τους, λόγω κοινών βιωμάτων.

Για λόγους σύγκρισης, αξίζει να αναφέρουμε εδώ ταινίες που πραγματεύονται το ίδιο θέμα , όπως «Η ζωή της Αντέλ», όπου η προσέγγιση είναι διαφορετική.

Στην ταινία παρουσιάζονται οι υποβιβασμένες συνθήκες στις οποίες ζουν οι έγχρωμοι. Η κοινωνία τους ωθεί στην φτώχεια, την ανεργία, τα ναρκωτικά και τον σχολικό εκφοβισμό. Βλέπουμε λοιπόν πως το ”Moonlight” καταφέρνει να μας δημιουργήσει ταυτόχρονα πολλά ερωτήματα , τα οποία όμως είναι αλληλένδετα.

Τέλος, καταφέρνει να σπάσει τα εμπορικά κινηματογραφικά στερεότυπα για τους έγχρωμους. Σε πολλές ταινίες, οι έγχρωμοι χρησιμοποιούνται ως κομπάρσοι για δεύτερους ρόλους, οι οποίοι συνήθως σχετίζονται με το κλασικό αφήγημα: ”niger”, εγκληματικό στοιχείο, straight, ματσό, ντύσιμο αλά 50cent και αναίσθητος.