O Χρόνος είναι άτιμο πράγμα. Φθείρει κι αλλοιώνει και δεν περιμένει, ούτε γυρίζει πίσω για κανέναν. Η ανθρώπινη φύση έχει αθάνατη εμμονή με την έννοια του Χρόνου: κάποιοι προσπαθούν να τον συμπιέσουν, άλλοι να τον επιμηκύνουν, κάποιοι τρίτοι αγωνίζονται να τον σταματήσουν, πριν ηττηθούν και παραδοθούν στο αναπόδραστο. Δεν υπάρχει διέξοδος. Ο μόνος δρόμος είναι να παραδεχθείς τη φθαρτότητά σου και να παραδώσεις κάτι που θα την υπερβαίνει, κάτι άξιο αναφοράς που θα παραμείνει αναλλοίωτο, κάτι στο οποίο θα ανατρέχουν συνεχώς οι επόμενες γενιές. Μια στιγμή αιωνιότητας.
Είναι 2019 και οι Tool κυκλοφορούν το πέμπτο τους άλμπουμ, ονόματι Fear Inoculum, δεκατρία ολόκληρα χρόνια μετά το 10,000 Days. Άλλαξαν πολλά σε αυτό το διάστημα. Η πολύχρονη αποχή του σχήματος από στούντιο, σκηνές και τη δημόσια σφαίρα γιγάντωσε τον μύθο του αλλά παράλληλα και τη φημολογία, έδωσε ανεκδοτολογικές διαστάσεις στο πολυαναμενόμενο «επόμενο άλμπουμ», ενίσχυσε την παραφιλολογία, εντέλει προσέδωσε στο hype διαστάσεις πελώριες, δύσκολο –αν όχι αδύνατο– να κατευναστούν ακόμη κι από το πιο ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Εν ολίγοις, οτιδήποτε λιγότερο από αριστούργημα θα ήταν αρκετό για να στείλει την μπάντα στο πυρ το εξώτερον. Σε αυτά τα δεκατρία χρόνια όμως δεν άλλαξαν μόνο οι Tool, αλλάξαμε κι εμείς. Μεγαλώσαμε, ωριμάσαμε, βιώσαμε δραματικές αλλαγές στις ζωές μας, την ώρα που σαν οπαδοί του συγκροτήματος ξεμέναμε στον θάλαμο αναμονής, κάποιοι περιμένοντας στωικά κι άλλοι χάνοντας κάθε ελπίδα. Κατά μια έννοια, το νέο άλμπουμ των Tool δεν καλείται να υπερβεί μόνο τη φυσιολογική πίεση που δημιουργεί το αλάνθαστο δισκογραφικό τους σερί, αλλά και τις δικές μας επιμέρους ιστορίες, όσα σημαίνουν για τον καθένα μας οι Tool, τις προβολές όσων θέλουμε εμείς να είναι οι Tool.
Fear Inoculum, λοιπόν, κι ο Χρόνος παγώνει: επτά ασκήσεις πάνω στη βραδυφλεγή ανάπτυξη, έξι χαμηλότονες ελεγείες (συν μία instrumental παλαβομάρα) με αφάνταστη συσσώρευση βαρυτικής ενέργειας που περιμένει την κατάλληλη στιγμή να απελευθερωθεί. Oι πρώτες ακροάσεις κυμαίνονται μεταξύ θυμού κι απογοήτευσης, δεν αφήνουν περιθώριο αμφιβολίας: λίγα πράγματα έχουν απομείνει να θυμίζουν την μπάντα που τσάκιζε κόκαλα με τον υποδόριο σαρκασμό ενός «Eulogy» ή την παλλόμενη οργή ενός «Ticks & Leeches». Οι Tool δείχνουν την ηλικία τους, τα δεκατρία χρόνια πέρασαν από πάνω τους με μεγάλο τίμημα. Όσο υποχωρούν, ωστόσο, οι αρχικές εντυπώσεις κι αρχίζει να επιδρά ο αντίκτυπος του δίσκου, συνειδητοποιείς πως η τετράδα μοιάζει να το έχει αποδεχθεί, να έχει συμφιλιωθεί με την ιδέα. Νιώθεις πως έχει προσαρμοστεί στην τωρινή της πραγματικότητα και πορεύεται με όσα έχει. Εκεί όπου νομίζεις ότι οι εισαγωγές υπνωτίζουν, διαπιστώνεις ότι είναι γεμάτες ηλεκτρικά φορτία. Εκεί όπου νομίζεις ότι οι δομές γίνονται υπερβολικά αφηρημένες, αιωρούμενες κι αυτοσχεδιαστικές, διαπιστώνεις ότι παραμένουν στιβαρές, γεμάτες κατασκευαστικό οίστρο και με σπάνια εσωτερική συνοχή. Εκεί όπου νομίζεις ότι οι Tool στερούνται πλέον ιλιγγιωδών κορυφώσεων και βυθίσεων, αυτοί αντιπαραβάλλουν ρυθμικές κατραπακιές κι απλωμένες ατμόσφαιρες, που δεν βιάζονται να ξετυλιχτούν ή να αποκαλύψουν τα μυστικά τους. Εκεί όπου νομίζεις ότι οι συνθέσεις πλατειάζουν χωρίς λόγο, διαπιστώνεις ότι διέπονται από μια μανία εξερεύνησης που τις ωθεί πέρα από τα όρια. Πάνω που έχεις πειστεί ότι η εκκωφαντική ψυχική ένταση είναι απούσα, διαπιστώνεις πως απλά είναι βουβή, παίζεται στις σιωπές. Εκεί όπου νομίζεις πως το σφιχτοδεμένο παίξιμο έχει δώσει επιτέλους στα κομμάτια το έρμα τους, ξαφνικά το κέντρο βάρους μετατοπίζεται, περιπλανιέται. Εκεί όπου νομίζεις πως οι ερμηνείες κατάντησαν μονότονες και συγκρατημένες, διαπιστώνεις πως παραμένουν μεστές και πολυεπίπεδες, κοντά στη ζεστασιά και τη μελωδικότητα των A Perfect Circle· στη θέση των κραυγών, εδώ υπάρχουν ψίθυροι. Οι Tool έχουν σύμμαχο τον Χρόνο. Δεν βιάζονται. Έχουν ογδόντα ολόκληρα λεπτά να μας καθοδηγήσουν μέσα σε λαβυρινθώδεις συνθέσεις, να μας μετεωρίσουν μεταξύ νηνεμίας και καταιγίδας, να μας τυλίξουν με το υπαρξιακό τους σκοτάδι που θρώσκει άνω. Πρόκειται μακράν για το πιο προσωπικό, ενδοσκοπικό και στοχαστικό Tool άλμπουμ που ακούσαμε ποτέ – καμία σχέση με τον μαξιμαλισμό του Aenima και την υπερβατικότητα του Lateralus.
H αυτογνωσία είναι το αντίδοτο του Χρόνου. Οι Tool είναι σε απόλυτη αρμονία με τη φύση τους. Γνωρίζουν από πρώτο χέρι πόσο μακριά έχουν φτάσει. Καταλαβαίνουν ότι οι δυναμικές εντός κι εκτός μπάντας έχουν μεταβληθεί, ότι είναι απίθανο να σπρώξουν περαιτέρω τα όρια του ύφους τους, ότι ήρθε η ώρα να συμβιβαστούν με την ιδέα της αυτοαναφορικότητας. Το συγκρότημα που πήρε επ’ ώμου τον εναλλακτικό ήχο και τον οδήγησε μέσα από μια συγκλονιστική πορεία σε ύψη και βάθη πρωτόγνωρα και πρωτάκουστα, δεν δείχνει διάθεση να παραδώσει τα όπλα. Αγνοεί τις βουλές των οπαδών, αδιαφορεί για τις όποιες προσδοκίες κι απαιτήσεις, αψηφά τις μόδες και τα σημεία των καιρών. Οι Tool δεν επιστρέφουν σαν ερημίτες ή εκδικητές, ούτε σαν σωτήρες της σκληρής μουσικής. Επιστρέφουν σαν ώριμοι ηγέτες. Επιστρέφουν σαν επιζώντες. Προχωρούν χωρίς τυμπανοκρουσίες (πόσο ειρωνικό!) στο επόμενο κεφάλαιο της ιστορίας τους, υπακούοντας στη δική τους μούσα και μόνο. Εξελίσσονται οργανικά ως συνθέτες κι εκτελεστές, αναγνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι δεν υπάρχει απάτητο μουσικό έδαφος, ότι δεν υπάρχει διαθέσιμη ούτε μισή σπιθαμή καινοτομίας. Οι Tool παραδίδουν ένα άλμπουμ που φέρει περήφανα την υπογραφή τους, όμως δεν μοιάζει με κανένα άλλο στην καριέρα τους.
Το Fear Inoculum είναι μια μουσική ενατένιση του Χρόνου. Στα ογδόντα λεπτά διάρκειάς του, οι Tool επιχειρούν να συλλάβουν κάτι πεπερασμένο και να το μετουσιώσουν σε κάτι άχρονο. Δεν έχουν ανάγκη την εγκεφαλικότητα, την πνευματικότητα, τη σωματικότητα. Αυτή τη φορά είναι αρκετή μια επίκληση στο συναίσθημα. Κάθε νέα ακρόαση προκαλεί μια καμπύλωση στον Χρόνο, τον χρόνο όλων μας: το 2006, φοιτητές ακόμα, αναλύαμε έμπλεοι ενθουσιασμού το 10,000 Days. Δεκατρία χρόνια μετά, διαφορετικοί κι αλλαγμένοι, έχουμε την τύχη να λυτρωνόμαστε με το Fear Inoculum. Είμαστε πάλι εδώ, όλοι μας, στη δική μας ιστορία απαντοχής κι επιστροφής. Περάσαμε πολλά, αλλά καταφέραμε τελικά να φτάσουμε στον προορισμό μας. Στη στιγμή εκείνη που το πέμπτο άλμπουμ των Tool θα βιωθεί σε χρόνο παροντικό. Μια στιγμή αιωνιότητας.
Αυτό το έργο τέχνης είναι εκ των πραγμάτων ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα συλλήβδην στον χώρο της μουσικής κι ως τέτοιο απαιτεί χρόνο κι αφοσίωση – είναι αστείο να αφιερώνεις επιπλέον χρόνο σε κάτι που χρειάστηκε σχεδόν μιάμιση δεκαετία για να βγει. Δεν ξέρω αν θα αποδειχθεί το κύκνειο άσμα των Tool (προσωπικά δεν το πιστεύω), αλλά αν υποκύψουν τελικά στη φυσική φθορά κι αποχαιρετήσουν τη δισκογραφία, θα έχουν αφήσει ως τελευταία ανάμνηση ένα ταξίδι πάνω στα κύματα του Χρόνου, καθώς και τη γνώση, τη σοφία και την εμπειρία –γιατί όχι και την παραίτηση– που πηγάζει από το να πηγαίνεις, για πρώτη και τελευταία φορά στην καριέρα σου, σύμφωνα με το ρεύμα.
Social Links: